ABD Ukrayna ile istihbarat paylaşımını durdurdu

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, ABD'nin Ukrayna'ya istihbarat paylaşımını askıya aldığını söyledi.

Waltz, ABD Başkanı Donald Trump'ın barış görüşmeleri konusunda bir planlama yapılması ve "güven artırıcı önlemlerin alınması" halinde askeri yardımların askıya alınması kararını gözden geçirileceğini söyledi.

CIA Direktörü John Ratcliffe de Çarşamba günü yaptığı açıklamada, bu kararın, ABD Başkanı Donald Trump'ın Rusya ile planlanan barış görüşmeleri konusunda işbirliği yapması için Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy üzerinde baskı oluşturmayı amaçladığını söyledi.

Ratcliffe, Fox News'a yaptığı açıklamada, "Askeri ve istihbarat cephesinde, bu askıya almanın kısa sürede ortadan kalkacağını düşünüyorum" dedi ve şöyle devam etti:

"Ukrayna ile omuz omuza çalışmaya devam edeceğiz, ancak bu süreçte dünya barış müzakereleri için daha iyi bir noktaya gelmeli."

Waltz da, ABD'nin Kiev'e sağladığı yardımı ancak barış görüşmeleri düzenlenirse ve belirli güven artırıcı önlemler alınırsa yeniden değerlendireceğini söyledi.

Ukrayna'nın Rus saldırılarına karşı hava savunmasını zayıflatabileceği düşünülen bu karar ABD'nin Ukrayna'ya askeri yardımı askıya aldığının açıklanmasının hemen ardından geldi.

Kararın Ukrayna'yı müzakere masasına gelmeye ikna etmek amacıyla alındığı belirtiliyor.

Trump, Salı günü yaptığı açıklamada, Zelenskiy'den müzakerelere hazır olduğunu belirten bir mektup aldığını söyledi.

ABD, Ukrayna'nın istihbarat desteğini tamamen mi kesti?

Reuters haber ajansının aktardığına göre konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak, isminin açıklanmaması şartıyla yaptığı açıklamada, ABD yönetiminin "her şeyi" durdurduğunu, buna Ukrayna'nın Rus hedeflerini vurmak için kullandığı hedefleme verilerinin de dahil olduğunu söyledi.

Başka bir kaynak ise istihbarat paylaşımının sadece "kısmen" kesildiğini ancak detay veremeyeceğini belirtti.

Bazı Demokrat senatörler, istihbarat paylaşımının askıya alınmasını sert bir şekilde eleştirdi.

Senato İstihbarat Komitesi Başkan Yardımcısı Mark Warner, bu "akılsızca" kararın, Trump'ın Amerikan gücünü Rusya'ya teslim ettiğini gösterdiğini söyledi.

Virginia Senatörü Warner, "Ukraynalı ortaklarımıza istihbarat desteğini kesmek, Ukraynalıların hayatına mal olacak" dedi.

ABD'nin istihbarat desteği neden önemliydi?

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın 4 Mart'ta yayımladığı bilgi notuna göre Washington savaşın başından bu yana Ukrayna'ya 66,5 milyar dolar askeri yardımda bulundu.

ABD, askeri yardımların yanında Ukrayna'ya istihbarat yardımı da sağlıyordu.

Bu yardımların Ukrayna'ya Rusya'nın bir sonraki adımı, Rus birliklerinin konumu ve hedefleri konusunda bilgi sağladığı belirtiliyor.

Bu bilgiler, Rusya'nın Şubat 2022'de Kiev'i ele geçirme girişimini engellemede etkili olmuştu.

Ancak Trump, göreve gelmesinin üzerinden henüz iki ay geçmesine rağmen, ABD politikasında büyük değişikliklere imza attı.

Bu değişiklikler, Avrupa'daki müttefiklerini şaşırtırken, NATO ittifakının geleceği konusunda endişeleri artırdı.

Trump, Putin'in uluslararası izolasyonunu sona erdirdi. Rus liderle telefon görüşmeleri yaptı ve Rusya ile ABD yetkilileri Suudi Arabistan ve Türkiye'de müzakereler yürüttü.

Ancak bu görüşmelere Ukrayna ve Avrupa müttefikleri dahil edilmedi.

Ukrayna'nın savunması zayıflayacak mı?

Uzmanlar, ABD'nin istihbarat paylaşımını durdurmasının, Ukrayna'nın Rus güçlerine karşı saldırı yetisini zayıflatacağını söylüyor.

Şu anda Ukrayna topraklarının yüzde 20'si Rusya'nın işgali altında bulunuyor.

Ukrayna Ulusal Stratejik Araştırmalar Enstitüsü araştırmacılarından Mykola Bielieskov, Reuters'a yaptığı değerlendirmede istihbarat kaybının özellikle füze saldırılarına karşı savunmada büyük bir boşluk yaratacağını belirtti.

Bielieskov, "Bu konuda bağımlılığımız oldukça büyük. Hem füze tehditleri hem de işgal altındaki bölgelerden fırlatılan saldırılar konusunda istihbarata ihtiyacımız var" dedi.

Ukrayna, ticari uydu görüntüleri satın alarak bu açığı kısmen kapatabilir. Ancak askeri uydular, füze fırlatmalarını anlık olarak tespit etme kapasitesine sahip olduğu için, bu eksiklik büyük bir risk oluşturabilir.

Bielieskov, istihbarat kaybının Ukrayna'nın Rus hava ve füze saldırılarına karşı savunmasını da zorlaştıracağını vurgulayarak şunları söyledi:

"Daha az tepki süremiz olacak, daha fazla yıkım yaşanacak, muhtemelen daha fazla sivil kayıp vereceğiz. Bu durum bizi çok zayıflatacak."

'Şimdi işleri düzeltme zamanı'

Geçen hafta Beyaz Saray'da bir araya gelen Trump ve Zelenski kameraların önünde tartışmış, tartışmanın ardından ABD Başkanı Trump 3 Mart'ta Ukrayna'ya askeri yardımı durdurma talimatı vermişti.

Bunun ardından Londra'da Avrupa liderleri ile bir araya gelen Zelenskiy 4 Mart'ta sosyal medya hesabından bir açıklamada bulunarak Trump ile görüşmenin "olması gerektiği gibi gitmediğini" belirtti.

Zelenskiy, "Şimdi işleri düzeltme zamanı. Gelecekteki işbirliği ve iletişimin yapıcı olmasını isteriz" dedi.

Ukrayna lideri ABD Başkanı'nın bahsettiği ve Beyaz Saray'daki gerginliğin ardından imzalanmayan mineral anlaşmasını imzalamaya da hazır olduğunu sözlerine ekledi.

Trump 4 Mart'ta ABD Kongresine yaptığı konuşmada Ukrayna liderinden bir mektup aldığını, mektupta Zelenskiy'nin "mümkün olduğunca kısa sürede kalıcı barışı daha da yakınlaştırmak için müzakere masasına gelmeye hazır olduğunu" söylediğini belirtti.

Trump ayrıca Rusya ile "ciddi görüşmeler" yaptığını ve Moskova'dan güçlü barış sinyalleri aldığını belirtti. "Bu anlamsız savaşı bitirmenin zamanı geldi. Savaşları bitirmek istiyorsanız, her iki tarafla da konuşmalısınız," dedi.

Trump'ın konuşmasından saatler önce Ukrayna lideri Zelenskiy sosyal medya hesabından bir paylaşımda bulunarak müzakere masasına oturmaya istekli olduğunu ve "Trump'ın güçlü liderliği altında çalışmaya hazır" olduğunu belirtti.

Zelenskiy savaşın tamamıyla bitirilmesinin "ABD liderliği ve koordine bir çaba ile tamamen mümkün" olduğunu söyledi.