Avrupa'da kenevir kaçakçılığı neden durdurulamıyor?
Avrupa Birliği'ne en fazla yasa dışı kenevirin girdiği sınır Arnavutluk-Yunanistan sınırı. BBC, bu sınırda kaçakçılığın önüne neden geçilemediğini inceledi.
"Onların sahasına girdik" dedi, silahlarının emniyeti açık, kurşun geçirmez yeleklerinin içinde bunalmış görünen Yunan narkotik büro polislerinden biri.
Az ilerimizde kaçakçıların kolayca geçiş yaptığı Arnavutluk sınırı var ve Avrupa'ya karadan en büyük kenevir girişi buradan gerçekleştiriliyor.
Ömrünün önemli bir kısmını bu dağlarda devriye gezerek geçiren Yunan narkotik büro görevlisi Lambros Tsoumanis, "Kenevir sınırın diğer tarafındaki köylerde yaşayan Arnavutlar tarafından yaya olarak getiriliyor. Bunlar sınırı avucunun içi gibi bilen çok güçlü ve dayanıklı insanlar. Günlerce ormanda yaşamlarını sürdürebiliyorlar" diyor.
Yunan polisi, 2020 yılı başından bu güne 1,5 ton kenevir ele geçirmiş. Bundan önceki iki yıllık süre içinde de neredeyse 9 ton yakalamışlar.
Genellikle Kalaşnikov tüfekler taşıyan kaçakçılar, 40-50 kilo keneviri sırt çantalarında taşıyor, bunları önceden belirlenen bir yere, örneğin büyük bir ağacın altına ya da bir pınarın yakınına saklıyorlar.
Paketler daha sonra şebekenin Yunanistan'daki mensupları tarafından buralardan alınıyor.
1 kilo kenevir Arnavutluk'ta toptan 1000 euroya kadar fiyat buluyor ama İtalya ve Yunanistan'daki kaçakçılık şebekeleri bunun iki mislini ödüyorlar.
Arnavutluk polisi son zamanlarda yasa dışı kenevir tarlalarını bulmak için insansız hava araçları kullanmaya başladı. Fakat Yunanistan ile sınırın her iki tarafında sık ormanlık alanlar olması ürünün sınır geçişlerini denetlemeyi zorlaştırıyor.
Büyük baskın ve sonrası
Polis sınırın iki tarafında da sürekli olarak baskınlar ve operasyonlar yapıyor ama kaçakçılık devam ediyor.
Aslında Arnavut özel kuvvetlerinin Yunanistan sınırına 30 kilometre mesafedeki Lazarat köyüne büyük bir operasyon düzenlediği 2014 yılında bu durumun değişeceği düşünülmüştü.
Köye düzenlenen operasyon sırasında çıkan çatışma günlerce devam etti. Polislerin üzerine roketatarlar ve havan mermileri ile ateş edildi ama en sonunda köy kontrol altına alındı ve 10 ton esrar, binlerce kenevir fidesi ve çok sayıda silaha el kondu.
Fakat 2016'ya gelindiğinde Arnavutluk'taki kenevir sektörü Küresel Örgütlü Uluslararası Suçla Mücadele İnisiyatifi'nin verilerine göre, bütün ülkeye yayılmıştı.
Balkanlar zaten dünyanın en eski ve köklü uyuşturucu madde kaçakçılığı yollarından birinin üzerinde.
Kenevir, sadece onu Avrupa Birliği'nin her köşesine ulaştırıp satan örgütlü suç şebekelerini zengin etmiyor, aynı zamanda onu yetiştiren köylülerin de geçimini sağlamış oluyor.
Bir kuşak genç Arnavut, hatta memur, polis ve politikacı açısından bu bir geçim kaynağı potansiyeli yaratmış oldu.
Bir kenevir üreticisinin hikayesi
39 yaşındaki Artan (gerçek ismi değil), Arnavutluk'un genç kenevir üreticilerinden.
Sahil kenti Vlore'de, bu yolla en azından yakalanıncaya kadar nasıl zengin olunabileceğini anlatırken "Yerel polis örgütünün başına, ya da narkotik büro görevlisine rüşvet verebilirsin. Fakat biri seni gammazlarsa, o zaman herkes başının çaresine bakar" diyor.
Artan iki yıl İtalya'da yaşadıktan sonra, işini burdan sürdürmek üzere memleketine dönmüş.
" Bu yıl dağlarda, Tepelene kasabasına üç saatlik yürüme mesafesinde güzel bir tarla bulduk" diyor. Oraya sadece bu yıl 50 bin kenevir diktiklerini anlatıyor ki bu Arnavutluk ölçülerinde bile çok büyük bir miktar.
"Üç basit kural var: Sulama imkanı, polisten ve meraklı gözlerden uzak bir bölge ve sabır" diyor.
Suyu 2 kilometre ötedeki bir kuyudan alıyor ve gübreyi de babasına aldırıyor böylece kameralara yakalanmıyor.
Kenevir satışa hazır hale geldiğinde, sınırın yakınlarındaki bir köye getiriliyor. Buradan kaçakçılar paketlenmiş keneviri yaya olarak ya da katır sırtında Yunan topraklarına sokuyor.
Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, ülkesinin Avrupa Birliği üyeliği için girişimde bulunurken, uyuşturucu kaçakçılığına aman verilmeyeceğini söylemişti.
Fakat bu alanda pek değişiklik yaşanmadı ve üreticiler yeni pazar arayışlarını Yunanistan ve İtalya'nın ötesinde Türkiye, Almanya, Hollanda ve İngiltere'de de sürdürüyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından her yıl hazırlanan uyuşturucu madde kaçakçılığı raporunda bu yıl Arnavutluk, "Avrupa ve ötesine yasadışı narkotik ticaretini yürüten ulusaşırı örgütlü suç şebekelerinin üssü" diye tanımlandı.
Kenevir üretimini yasallaştırmak sorunu çözer mi?
Arnavutluk lideri şimdi bu yasadışı ticareti meşru bir ekonomik güce dönüştürme çabasında.
Mayıs ayında hükümetinin tıbbi amaçlarla kenevir üretimine izin verecek bir yasa tasarısı üzerinde çalıştığını ve yasa dışı kenevir ekiminin denetim altında olduğunu söyledi.
Arnavutluk'un komşularının da daha önce bu yönde adımları oldu.
Yunanistan gem sanayide kullanılan keteni hem tıbbi amaçlı keneviri yasak olmakdan çıkardı fakat ekonomik olarak bir faydasını görmedi.
Makedonya'nın kuzeyinde tıbbi amaçlı kenevir üretimi yasal fakat bu amaçla yetiştirilmiş tonlarca kenevir bitkisi ve kenevir yağı depolarda bekliyor. ve bekleme süresi uzadıkça bu ürünlerin yasa dışı pazarlara doğru gitme riski yükseliyor.
