Erdoğan'dan bakanlarına Suriye'nin yeniden inşası için destek talimatı

Türkiye, Suriye'de 61 yıllık Baas rejiminin devrilmesinin ardından geçici hükümet kurulması ve ülkenin yeniden inşası sürecinde destek çalışmalarına başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, son Kabine toplantısında bakanlara görev alanlarındaki ihtiyaçlar için Suriye'de çalışma yürütmesi talimatı verdi.

Bu kapsamda Suriye'deki kamu kurum ve kuruluşlarının tekrar işler hale gelmesi, devlet sisteminin yeniden kurulması için her bakanlık kendi alanında destek sağlayacak.

Bakanlıklar tarafından Suriye'de yürütülecek bazı çalışmalar şöyle:

İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

Şam ve Halep'teki büyükelçilik ile konsoloslukta Göç İdaresi büroları açılacak. Bu bürolar, ihtiyaç halinde Türkiye'deki Suriyelilerin kayıtlarını, kimlik bilgilerini ve diğer resmi belgelerini Suriye'deki ilgili birimlerle paylaşacak.
Suriye'de İçişleri Bakanlığı kurulduktan sonra, nüfus, güvenlik, pasaport basımı gibi temel ihtiyaçlarda destek sağlanacak. Türkiye, teknik ekipman ve bilgi paylaşımı gibi konularda yardımcı olacak.
Ülkesine dönmek isteyen Suriyelilerin gerekli hazırlıkları yapabilmesi için 1 Ocak'tan itibaren "öncü göçmen" uygulaması başlatılacak. Bu kapsamda her aileden 1 kişinin 6 ayda 3 kez giriş çıkış yapmasına imkan tanınacak. Suriyelilerin dönüşüyle ilgili sürecin sağlıklı, huzurlu, düzenli şekilde sağlanabilmesi için 6 sınır kapısından 2'si yetkilendirilecek ve giriş çıkışlar bu kapılardan yapılacak.
Sınır kapılarında personel sayısı artırılarak 7/24 çalışma esasına geçilmesiyle gün boyu hizmet imkanı sağlanacak.
Gönüllü geri dönmek isteyen Suriyeliler, Göç İdaresi Başkanlığının internet sayfasındaki merkezi randevu sistemi üzerinden randevu alabilecek. Aynı gün verilecek randevuyla, seyahat izin belgesi gibi gerekli belgeler temin edilebilecek.
AFAD koordinasyonunda bölgeye yardım gönderilmeye devam edilecek. Yapımı AFAD tarafından koordine edilen ve bir kısmı tamamlanan briket evlere yenileri eklenecek.

TİCARET BAKANLIĞI

Suriyelilerin geri dönüş işlemlerinde yolcu beraberi eşya ile ev eşyasına ilişkin işlemler, "Kolaylaştırılmış Çıkış Formu"yla yapılacak.
Suriye'den gelen geçici koruma statüsünü haiz kişilerin ülkelerinden getirdikleri ve noterler tarafından tescil edilen plakalı taşıtlarına ilişkin de kolaylık sağlanacak. Bu kapsamda, taşıtla birlikte kesin çıkış yapılması durumunda, ilgili noterce düzenlenen kaydın kapatıldığına dair belge gümrük idaresine ibraz edilecek. Taşıtın belgelerindeki ayniyetine uygunluğunun da tespiti halinde, Taşıt Takip Programı'nda gerekli işlemler yapılarak, aracın kaydı kapatılacak ve çıkış işlemleri hızla gerçekleştirilmiş olacak.
Söz konusu araca ilişkin herhangi bir kayıt bulunamazsa, ilgili noterce düzenlenen kaydın kapatıldığına dair belgenin gümrük idaresine ibrazı ve taşıtın belgelerindeki ayniyetine uygunluğunun tespiti halinde, ilgili programa kayıt yapılarak çıkışa müsaade edilecek.
Suriye vatandaşlarının Türkiye'de edindikleri yerli plakalı araçların çıkışı için de "Yabancılara İkinci El Taşıt Satışı Hakkında Kanun" hükümleri çerçevesinde ilgili noterce düzenlenen kaydın kapatıldığına dair belgenin gümrük idaresine ibraz edilmesiyle "Kolaylaştırılmış Çıkış Formu" düzenlenecek.
Suriyelilerin Türkiye'de kurdukları iş yerlerinin nakline ilişkin işlemler ise Gümrük Yönetmeliği uyarınca Sözlü Beyan Formu düzenlenerek tamamlanacak.
Suriye vatandaşlarının beraberlerinde kendilerine ait ve değeri 15 bin doları aşan ve ticari amaç taşımayan ziynet eşyası niteliğinde kıymetli madenlerden ve taşlardan yapılmış eşyaları yurt dışına çıkarmaları durumunda, bu eşyaların girişte beyan edilmiş olması veya Türkiye'de satın alındığının belgelenmesi şartı 31 Aralık 2025'e kadar aranmayacak.
Ayrıca, 25 bin lirayı aşan Türk parası ve bu para birimiyle ödemeyi sağlayan belgeler ile 10 bin avro veya eşitini aşan döviz çıkışlarında "Nakit Beyan Formu" ile gümrük idarelerine beyanda bulunulması yeterli olacak.

ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI

Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünce Şam Havalimanı'nın ihyasıyla ilgili çalışma yürütülecek.
Şam'a kadar demiryolu bütünlüğünün sağlanması için çalışma yapılacak.
M4 ve M5 kara yollarında yapılan çalışmalar, köprülerin tamiri gibi işlere devam edilecek.
Haberleşme alanındaki eksikler tespit edilecek, bu konudaki ihtiyaçlara yönelik destek sağlanacak.
Limanların canlandırılması için çalışma yürütülecek.
Suriye'nin kendi parasını kendisinin basması noktasında destek verilecek.

MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI

Talep gelmesi durumunda yeni yönetimle askeri eğitim ve işbirliği konusunda gerekli destek sağlanacak.
Suriye'deki yeni yönetimle terörle mücadele konusunda işbirliği içinde hareket edilecek.

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

Suriye'nin kuzeyindeki Mahalli Meclisler ile irtibatlı olarak eğitim öğretim faaliyetlerinin yürütülmesine, öğrencilerin eğitime erişimine ilişkin çalışmalar devam ediyor. Bu kapsamda hayırseverlerin de desteğiyle hasarlı okulların onarımı, yeni okul binalarının inşası, dersliklerin donatımı, eğitim müfredatının oluşturulması, ders kitaplarının hazırlanması ve basımı yapılarak okullara ulaştırıldı.
Bakanlık, öğretim müfredatlarının bilimsel ve teknolojik gelişmeler, öğrencilerin ihtiyaçları ve Suriye halkının talepleri doğrultusunda güncellenmesi, yeni ders kitaplarının hazırlanması, ekonomik kalkınma ve hayat standartlarının iyileşmesi için mesleki eğitimin geliştirilmesi ve meslek okullarının açılmasına katkı sunacak.
Ayrıca, öğretmen ve yöneticilerin mesleki gelişim çalışmalarında kapsamlı bir işbirliğine gitmeyi planlayan Milli Eğitim Bakanlığı, okul hayatına dönüşte yaşanabilecek zorlukların giderilmesine yönelik olarak da ailelere ve çocuklara psikososyal destek vermeyi amaçlıyor.

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Suriye'de tekrar faaliyete geçme çalışmalarını sürdürüyor.
TİKA aynı zamanda ülkedeki restorasyon çalışmalarına da destek veriyor. Bu kapsamda Şam'daki İbn-i Arabi Camisinin haziresinde yer alan kabristanda koruma ve çevre düzenlemesi işine başlanacak.
- Sağlık, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
Sağlık sisteminin yeniden inşası, rehabilitasyon tıbbı cihaz ve ilaç noktasında destek sağlanacak.
Bu kapsamda başkent Şam'da Suriye Arap Kızılay'ı (SARC) Genel Merkezi'nde Türk Kızılay Şam Delegasyonu açıldı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı da Suriye'nin enerji ve elektrik altyapısı inceleyecek, elektrik akışı konusunda çalışma yapacak.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ise kadın ve çocuklara yönelik psikososyal destek verecek.