İbrahim Reisi kimdir? 1980 ile 90 arası yaptıkları İranlıları ikiye bölüyor
Dünya, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin hayatını kaybettiği helikopter kazasını konuşuyor. İşte vefat haberiyle İranlıların yarısına yas tutturan, yarısına ise kutlama yaptıran Reisi'nin hayatı...
19 Mayıs günü Doğu Azerbaycan'da meydana gelen kaza sonucu, İran Cumhurbaşkanı Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın da aralarında bulunduğu 9 kişinin yer aldığı helikopterde kurtulan olmadı. Reisi'nin ölüm haberiyle sarsılan İran, cumhurbaşkanlığı seçimi için 28 Haziran'da sandığa gidecek.
MUHALİFLER KUTLAMA YAPTI
Dünya gündemine oturan kaza ile birlikte Reisi'nin hayatı da mercek altına alındı. Ülkesinde ilan edilen 5 günlük milli yasa uyanda var kutlama yapıp havai fişek patlatanlar da... İran'da Ahlak Polisi tarafından tutuklandıktan sonra gözaltı sürecinde hayatını kaybeden Mahsa Amini'nin ölümünü hatırlatan muhalif kadınlar saçları açık şekilde sosyal medyada kutlama videoları paylaştı.
Peki İbrahim Reisi kimdir, işte yanıtı;
- Hukukçu din adamı kimliğiyle bilinen Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, 14 Aralık 1960'ta İran'ın Meşhed kentinde doğdu.
- Reisi, 1979'daki devrimin ardından kariyerine 1981'de Kereç Savcısı olarak başladı. Görevinde hızla yükselen Reisi, kısa sürede henüz 25 yaşındayken Tahran Başsavcı Vekilliği makamına oturdu.
MUHALİFLERİN İDAM KARARINI VEREN KOMİTEDEYDİ
- İran devrim lideri Humeyni'nin talimatıyla 1988'de hapisteki rejim muhaliflerinin idam kararını veren 4 kişilik komitede yer aldı.
- Humeyni'nin ölümü sonrası Ali Hamaney döneminde devlet makamlarında hızla yükselen Reisi, 1989-1994 yıllarında Tahran Başsavcılığı görevinde bulundu.
- 1994 yılında Devlet Denetleme Kurumu Başkanlığına atanan Reisi, 10 yıl boyunca bu görevde kaldı.
- Reisi, 2004'te Yargı Erki Başkanı Birinci Yardımcılığı görevine atandı.
- 2014 yılında İran Genel Başsavcılığına atanan Reisi, 2016'da yine Hamaney tarafından Meşhed kentindeki İmam Rıza Türbe ve Külliyesi Vakfı Başkanlığı'na getirildi.
2017'DE SEÇİM YARIŞINDA RUHANİYE'YE YENİLDİ
- Ülkede 19 Mayıs 2017'de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de aday olan Reisi, o dönemdeki Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye karşı seçimleri kaybetti.
- Reisi, kendisinden önceki Yargı Erki Başkanı Ayetullah Amuli Sadık Laricani'nin Hamaney tarafından görevden alınarak Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi Başkanlığına atanmasının ardından Mart 2019'da boşalan Yargı Erki Başkanlığı'na getirildi.
2021'DE AÇIK ARA FARKLA KAZANDI
- İran'da 18 Haziran 2021'de gerçekleştirilen seçimde Reisi, oyların yüzde 62'sini alarak açık ara farkla kazanıp ülkenin 8. Cumhurbaşkanı oldu. Reisi'nin cumhurbaşkanlığı döneminde özellikle komşularla ilişkilere öncelik veren dış politika izlendi. Bu dönemde Suudi Arabistan ile ilişkiler 7 yıl aradan sonra yeniden kuruldu.
ABD'NİN YAPTIRIM LİSTESİNDEYDİ
- Reisi, siyasi tutukluların idam edilmesinde ve 2009'daki sosyal çalkantıların bastırılmasında oynadığı iddia edilen rol nedeniyle Kasım 2019'da ABD tarafından yaptırım listesine alındı.
- İbrahim Reisi'nin ismi, Hamaney sonrasında ülke liderliği makamına oturması muhtemel adayların arasında bulunuyordu.