İngiltere'nin yeni enerji stratejisi neler öngörüyor, niçin tartışılıyor?

İngiltere hükümeti yeni enerji stratejisini açıkladı. İngiltere'yi enerji alanında "daha bağımsız" hale getireceği belirtilen plana göre ülkedeki mevcut nükleer santrallere sekiz adede kadar yeni nükleer reaktör ekleniyor. Uzmanlar ise enerji verimliliğine ve bina yalıtımının iyileştirilmesine daha fazla odaklanılması gerektiğini söylüyor.

İngiltere'nin "enerji bağımsızlığını artırmayı" ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle birlikte artan fosil yakıt fiyatlarına karşı "enerji güvenliğini" sağlamayı amaçlayan plan rüzgar, güneş ve hidrojen enerjisi üretimini artırmayı öngörüyor.

Hükümetin yeni planına göre, 2030 yılına kadar İngiltere'nin elektrik üretiminde düşük karbonlu kaynakların oranı yüzde 95'i bulabilir.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson, "Strateji, kontrol edemediğimiz değişken uluslararası fiyatlara maruz kalan enerji kaynaklarına bağımlılığımızı azaltacak. Faturaları düşürürken, İngiltere'nin kendi kendine yetmesini sağlayacak" dedi.

İş ve Enerji Bakanı Kwasi Kwarteng ise "Kuzey Denizi'ndeki enerji üretimini en üst seviyeye çıkarırken, ucuz ve yenilenebilir kaynaklar ile nükleer kapasitemizi artırmak, önümüzdeki yıllarda enerji bağımsızlığımızı sağlamanın en iyi ve tek yoludur." diye konuştu.

Yeni enerji stratejisi şu an başlıklara odaklanıyor:

• Nükleer - Hükümet, mevcut nükleer enerji santrallerine sekiz adede kadar yeni nükleer reaktör inşa ederek İngiltere'nin petrol ve gaza olan bağımlılığını azaltmayı planlıyor. Buna göre yeni bir kurum, yeni santrallerin yapımını denetleyecek.

• Rüzgar - Hükümet, yeni offshore rüzgar çiftliklerinin onay sürecini hızlandırmak üzere planlama yasalarında reform yapmayı hedefliyor. Hükümet karadaki rüzgar çiftlikleri içinse türbinlere ev sahipliği yapmak isteyecek topluluklarla ortaklıklar geliştirmek istiyor. Bunun karşılığında topluluklara daha ucuz enerji faturası garantisi teklif edilecek.

• Hidrojen - Hidrojen üretimine yönelik hedefler ikiye katlanıyor. Hidrojenin endüstriyel kullanımın yanı sıra elektrik, ulaşım ve potansiyel olarak ısıtma için daha temiz enerji sağlamaya yardımcı olacağı düşünülüyor

• Güneş enerjisi - Hükümet, mevcut güneş enerjisi kapasitesini 2035 yılına kadar beş kata kadar artırmayı planlıyor. Bunun için evlere ve ticari binalara güneş panelleri kurmayı kolaylaştıracak reformlar öngörülüyor.

• Petrol ve gaz - Kuzey Denizi'ndeki projeler için yaz aylarında yeni bir lisans dönemi başlatılıyor.

• Isı pompaları - Gaz talebini azaltan İngiliz ısı pompalarını üretmek üzere 30 milyon sterlinlik bir "ısı pompası yatırım hızlandırıcı yarışması" düzenlenecek.

BBC Çevre Analisti Roger Harrab'in Analizi

Çevre temelli hak mücadelesi verenler ve çok sayıda enerji uzmanı, hükümetin binaları yalıtımıyla enerji tasarrufu yapma konusunda yeni politikalar önermediğine inanamadığını söylüyor.

Uzmanlar enerji verimliliğinin faturaları ve karbon salımlarını hemen azaltacağını belirtiyor ve enerji güvenliğini iyileştirmenin en ucuz yolu olduğunu savunuyor.

Başbakanlık Ofisi'nden bir yetkili, yeni stratejinin artık bir enerji tedariki stratejisi olarak görüldüğünü söyledi.

İnsanlar, iklimi mahvetmeye yetecek kadar fosil yakıt bulunmuş olmasına rağmen bakanların Kuzey Denizi'nde petrol ve gaz aramayı taahhüt etmesine de öfkeli.

Yine de, offshore rüzgar enerji üretiminde onay sürecinin hızlandırılması olumlu karşılandı.

Aynı destek karadaki rüzgar santralleri için sunulmadı.

Nükleer kapasitesini artırma kararı farklı tepkilerle karşılandı. Bazı çevre örgütleri nükleeri bu kadar benimsemenin çok tehlikeli olduğunu söylüyor ve her şehrin kendi mini reaktörüne sahip olabileceği fikriyle alay ediyor.

Ancak nükleerin, enerji üretiminin bir bölümünü karşılaması gerektiğine inanan iklim savunucuları da var.

Nükleer

Hükümet, 2050 yılına kadar nükleer enerji üretiminin 24 gigawatta (GW) kadar çıkabileceğini öngörüyor. Bu miktar tahmin edilen elektrik talebinin yüzde 25'ini karşılıyor. Nükleer hedefi için Büyük Britanya Nükleer adlı yeni bir birimin kurulacağı duyruldu.

Nükleer üretimi için her biri 2030'a kadar her yıl onaylanacak 8 yeni reaktör inşa edilecek.

İngiliz hükümeti, Suffolk bölgesindeki nükleer santrale 20 milyar sterlin karşılığında iki yeni reaktör yapılmasını onaylamaya yönelik planlarını daha önce doğrulamıştı.

İngiltere Nükleer Endüstri Derneği Başkanı Tom Greatrex, enerji stratejisi planının, İngiltere'nin iklim hedeflerine ulaşması için "ileriye dönük hayati bir adım" olduğunu ve binlerce kişiye iş imkanı sağlayabileceğini söyledi.

Rüzgar

Hükümet, yeni offshore rüzgar çiftliklerinin onay sürelerini kısaltmak üzere planlama sürecine ilişkin reform yapacağını söyledi.

Karadaki rüzgar santralleri için strateji, rüzgar türbinlerine ev sahipliği yapmak isteyen "sınırlı sayıda destekleyici topluluk" ile ortaklıklar geliştirmek. Bunun karşılığında daha düşük enerji faturaları garantisi planlanıyor. Hükümet topluluklara bu konuda danışmanlık yapmayı taahhüt ediyor.

En ucuz enerji türlerinden biri olmasına rağmen karadaki yeni rüzgar projeleri 2015 yılından bu yana düşüşte. Bunda ana sebep, rüzgar türbinlerinin büyüklüğünün göze battığı ve gürültülü çalıştığı yönündeki bazı şikayetlere yanıt olarak projelere daha katı planlama kuralları getirilmesi ve hükümetin sübvansiyonlarını durdurması.

Kuzey Denizi projelerinin yaz aylarında başlaması için yeni bir lisanslama turuyla petrol ve gaz üretimini hızlandırma planları da var.

Hükümet, bu yakıtların enerji güvenliği için önemini kabul ettiğini ve "İngiltere'de gaz üretmenin, yurtdışından ithal edilenden daha düşük karbon ayak izine sahip olduğunu" söyledi.

'Kaçırılmış fırsat'

Yeşiller Partisi Eş Başkanı Adrian Ramsay, yeni stratejinin "insanların veya iklimin ihtiyaçlarına hizmet etmediğini" söyledi.

Ramsay, "Hükümet, enerji faturaları ve gerçek iklim eylemi konularında endişeli olsaydı, karadaki rüzgar projeleri için daha ileri giderdi" dedi.

Eneji piyasalarını düzenleyen Ofgem kurumunun eski başkanı Dermot Nolan ise "Bu kararların çoğunun etki etmesi uzun zaman alacak ve kısa vadede fosil yakıtlara bağımlı olmaya devam edeceğiz" diye konuştu.

Nolan, enerji verimliliğine, yalıtıma, konutların kalitesini iyileştirmeye yeterince odaklanılmamasının "kaçırılmış bir fırsat" olduğunu söyledi.

Ana muhalefetteki İşçi Partisi'nin eski liderlerinden olan, partinin iklim politikaları sorumlusu Ed Miliband ise "Hükümetin enerji statejisi kargaşa içinde. Yeni strateji bugün enerji faturası kriziyle karşı karşıya olan milyonlarca aileye hiçbir çözüm getirmeyecek" yorumunu yaptı.

Liberal Demokrat Lideri Sir Ed Davey de planları "tamamen umutsuz" olarak nitelendirirken, İskoç Ulusal Partisi'nden Stephen Flynn bunu "kaçırılmış bir fırsat" olarak nitelendirdi.