İran, Batılı ülkelerin misilleme çağrılarını reddetti

İran, İngiltere ve diğer Batılı ülkelerin Hamas lideri İsmail Haniye’nin Tahran’da öldürülmesine misilleme yapmaktan kaçınma çağrılarını reddetti.

Bölgede gerilimin düşürülmesi için girişilen yoğun diplomatik girişimler kapsamında İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'a “askeri saldırı tehditlerine son vermesi” çağrısı yaptı.

Ancak İran resmi medyasına göre Pezeşkiyan, Starmer ile yaptığı telefon görüşmesinde misillemenin “işlenen suçları durdurma yöntemi” ve İran’ın “yasal hakkı” olduğu karşılığını verdi.

Haniye suikastı konusunda henüz bir yorum yapmayan İsrail ise ordusunu en yüksek alarm durumuna geçirdi.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Kirby de, Pazartesi günü gazetecilere yaptığı açıklamada, 'İran ya da vekillerinin bu hafta Orta Doğu'da büyük saldırılar düzenlemesi ihtimaline karşı hazırlandıklarını' belirtti.

Kirby, "[Saldırıların] Potansiyel zamanlamasına dair İsrailli mevkidaşlarımızla aynı endişe ve tahminleri paylaşıyoruz. Ciddi olabilecek bir dizi saldırıya hazırlıklı olmak zorundayız" dedi.

Kirby, kendisini savunmak zorunda kalırsa, İsrail'e destek olmaya devam edeceklerini de ekledi.

Pazartesi akşamı, İngiltere, Fransa ve Almanya liderleri ortak bir açıklama yayımlayıp, İran ve müttefiklerine “bölgesel gerilimi daha da artıracak saldırılardan kaçınması” çağrısı yaptı.

Daha sonra da İngiltere Başbakanı Kier Starmer, kaygılarını doğrudan İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan'a aktardı.

Eski Başbakan Boris Johnson'ın eski İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile görüştüğü Mart 2021'den yana iki ülke liderleri hiç doğrudan temas kurmamıştı.

İngiltere Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada Starmer’ın Pezeşkiyan'a “ciddi bir yanlış hesap riski olduğunu ve şu anda sükûnet ve dikkatli değerlendirme yapma zamanı olduğunu söylediği” aktarıldı.

İran resmi haber ajansı IRNA’nın haberine göre ise Pezeşkiyan İngiltere başbakanına Batılı ülkelerin desteğinin İsrail’i “katliamlarına devam etmeye” teşvik ettiğini söyledi.

IRNA’nın haberinde “Pezeşkiyan İran İslam Cumhuriyeti’nin dünyanın herhangi bir yerindeki savaşın hiçbir ülkenin çıkarına olmadığı görüşünü aktardı. Ayrıca, bir saldırgana karşı cezalandırıcı karşılık vermenin, devletlerin yasal hakkı ve suçları, saldırıları durdurmanın bir yöntemi olduğunu vurguladı” denildi.

İran Dışişleri Bakanlığı da Londra, Paris ve Berlin’den gelen itidal çağrılarını reddetti.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kanani “Bu tür talepler siyasi mantıktan yoksun. Uluslararası hukukun prensip ve kurallarına tamamen aykırı ve aşırı” dedi.

İsrail Ordusu ise İran’ın açıklamalarının ciddiye alındığını belirtti.

Ordu Sözcüsü Daniel Hagari “Savunmada ve saldırıda en yüksek hazırlık düzeyindeyiz. Hükümetin direktiflerine göre hareket edeceğiz” dedi.

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, bölgeye ikinci bir uçak gemisi ile bir balistik füze denizaltısı gönderdi.

Amerikan Savunma Bakanlığı Pentagon bu kararın “ABD’nin İsrail’i savunmak için tüm olası adımları atma taahhüdünün göstergesi olduğunu” belirtti.

Öte yandan, Biden yönetimi İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasıyla sonuçlanacak Gazze’deki ateşkesin bölgedeki gerilimi azaltmanın en iyi yolu olduğuna inanıyor ve geçen Perşembe günü müzakerelere geri dönüş çağrısı yaptı.

İsrail ise anlaşmaya son şeklini vermek için bir müzakereci heyeti göndereceğini belirtirken, Hamas lideri Haniye’nin öldürülmesine karşın bir prensipte anlaşma işareti verdi.

Hamas, yeni müzakereler yapmak yerine, bir buçuk ay önce kalınan yerden devam edilmesi gerektiğini açıkladı.

Haniye İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan'ın yemin törenine katıldıktan sonra 31 Temmuz'da İran'da kaldığı yere düzenlenen hava saldırısında öldürülmüştü.