İran'da Şahinlere Büyük Darbe! Seçimlerin Galibi Rafsancani ve Ruhani

İran'da Uzmanlar Meclisi seçimlerinin Tahran sonuçları açıklandı. Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi (DMTK) Başkanı Haşimi Rafsancani ve Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Uzmanlar Meclisi'ne ilk sıralarda girmeyi başardı. İran İçişleri Bakanlığı, ülkede Cuma günü yaplan genel seçimlerin sonuçlarını açıkladı. Buna göre 290 üyeli mecliste reformcular 85, ılımlı muhafazakarlar ise 73 sandalye kazandı. Batı ile yakınlaşmaya şiddetle karşı çıkanlar ise 68 sandalyede kaldı.

İran'da 5 milletvekilliği dini azınlıkları için ayrılmış durumda. Kalan 59 sandalye için Nisan ayında ikinci tur seçim yapılacak.

UZMANLAR MECLİSİ'NDE DE ÇOĞUNLUĞU SAĞLADILAR

Vefat etmesi halinde dini lideri seçen Uzmanlar Konseyi seçiminde de Ruhani ve müttefikleri zafer kazandı. Uzmanlar Meclisi için aday olan eski Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani ve mevcut Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ilk iki sırada yer alırken, 88 üyeli mecliste ılımlı muhafazakarlar 50 sandalye kazandı.

KATILIM ORANI YÜZDE 62

Çok yoğun ilgi' gerekçesiyle oy verme işleminin 5 kez uzatıldığı seçimlere katılım oranının yüzde 62'de kaldığı açıklandı.

İçişleri Bakanı Abdurrıza Rahmani Fazli, başkent Tahran'da ise seçmenlerin yaklaşık yarısının sandık başına gittiğini duyurdu.

TAHRAN'DA 4 BUÇUK MİLYON OY SAYILDI

İran resmi ajansı IRNA'nın haberine göre, İran Seçim Merkezi tarafından yapılan açıklamada, başkent Tahran'da 6 bin 125 Uzmanlar Meclisi için seçim sandığında kullanılan 4 milyon 500 bin 894 oy sayıldı.

HAMANEY'İN ADAYI SONUNCU OLDU

Ilımlı politikalarıyla tanınan DMTK Başkanı Rafsancani ve Cumhurbaşkanı Ruhani oy sıralamasında ilk sıralarda yerlerini alırken, İran'ın dini lideri Ali Hamaney'e yakınlıkları ve aşırı muhafazakar açıklamalarıyla bilinen, Anayasayı Koruyucular Konseyi (AKK) Başkanı Ahmed Cenneti 16 kişilik sıralamada sonuncu oldu.

AŞIRI MUHAFAZAKAR İSİM MECLİS DIŞINDA KALDI

Uzmanlar Meclisi 4'üncü dönem Başkanı Muhammed Yezdi ve aşırı muhafazakar Direniş Cephesi'nin manevi lideri olarak kabul edilen Taki Misbah Yezdi ise yeterli oy alamadığı için meclis dışında kaldı.

ADAY LİSTESİNDEKİ 15 İSİM UZMANLAR MECLİS'İNE GİDECEK

Bu sıralamaya göre, Rafsancani'nin seçimler için Tahran'dan çıkardığı aday listesindeki 16 kişiden 15'i Uzmanlar Meclisi'ne gidecek.

Alınan oya göre sıralama ise şu şekilde:

Haşimi Rafsancani (2 milyon 301 bin 492),

Muhammed İmami Kaşani (2 milyon 286 bin 483),

Hasan Ruhani (2 milyon 238 bin 166),

Muhsin Kumi (2 milyon 229 bin 759),

Muhammed Ali Muvahhidi Kermani (2 milyon 134 963),

Kurbanali Deri Necef Abadi (2 milyon 56 bin 427),

Seyyid Ebulfazl Mir Muhammedi (1 milyon 962 bin 944),

Muhammed Niyk Reyşehri (1 milyon 952 bin 563),

İbrahim Emini (1 milyon 904 bin 524),

Seyyid Mahmud Alevi (1 milyon 706 bin 855),

Nusratullah Şah Abadi (1 milyon 445 bin 142),

Muhammed Ali Tashiri (1 milyon 442 bin 224),

Muhsin İsmaili (1 milyon 422 bin 935),

Muhammed Hasan Zali (1 milyon 354 bin 756),

Seyyid Hasan Bethai (1 milyon 324 bin 344),

Ahmed Cenneti (1 milyon 321 bin 130).

SEÇİMLERDEN ÖNCEKİ LİSTESİ

DMTK Başkanı Rafsancani'nin seçimler öncesindeki listesi Haşimi Rafsancani, Hasan Ruhani (Cumhurbaşkanı), İbrahim Emini, Muhammed İmami Kaşani, Mahmud Alevi, (İstihbarat Bakanı) Muhammed Ali Muvahhidi Kermani, Seyyid Ebulfazl Mir Muhammedi, Muhammed Muhammedi Niyk Reyşehri, Muhsin Kumi, Muhammed Ali Tashiri, Muhammed Seccadi Ataabadi, Kurbanali Deri Necefabadi, Haşim Bethayi, Muhammed Hasan Zali, Nasrullah Şah Abadi ve Muhsin İsmaili şeklindeydi.

MUHAFAZAKARLARIN LİSTESİ

Cenneti'nin başını çektiği ve seçim için hazırlanan el ilanında, "DAEŞ'in, İngiliz'in ve Suudi Arabistan'ın Uzmanlar Meclisi'nde oy verilmesini istemediği kişilere oyumuzu veriyoruz" ibaresinin bulunduğu muhafazakarlar listesinde ise Cenneti, Muhammed Yezdi, Muvahhidi Kermani, Misbah Yezdi, Abbas Ali Ahteri, Ali Rıza Arafi, Muhammed İmamı Kaşani, İbrahim Emini, Muhammed Bakır Bakırı Keni, Kurbanali Deri Necef Abadi, Muhsin Kumi, Muhammed Rey Şehri, Seyyid Muhammed Rıza Müderrisi, Gulam Rıza Misbahi Mukaddem, Ali Mümin, Seyyid Ebulfazl Mir Muhammedi yer alıyordu.

RAFSANCANİ SİYASİ ETKİSİNİ ARTIRDI

Ülkedeki reformistlerin lideri eski cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi de kendisine ait sosyal paylaşım sayfasından yaptığı açıklamada, Rafsancani'nin listesinden ülke genelindeki 88 üyeden oluşan Uzmanlar Meclisi'ne 52 kişinin girmeye hak kazandığını duyurmuştu.

İran'da reformist ve ılımlı muhafazakarlar, "Reformistler ve Hükümeti Destekleyenler Birliği" çatısı altında İran Meclisi ve Uzmanlar Meclisi seçimlerinde ortak adayları destekledi. Eski cumhurbaşkanı Rafsancani, ülkedeki Reformistlerin lideri eski cumhurbaşkanı Hatemi, Reformistler Yüksek Şurası Başkanı Muhammed Rıza Arif ve Cumhurbaşkanı Ruhani, bu oluşumun önde gelen isimleri olarak biliniyor.

Uzmanlar Meclisi seçimlerinde birliğin başını çeken Rafsancani'nin, alınan bu neticeden sonra ülkedeki siyasi gücünü artıracağı değerlendirmeleri yapılıyor.

"DİNİ DEMOKRASİNİN PARLAYAN YÜZÜ"

İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney ise seçim sonuçlarının ardından yaptığı açıklamada, "basiretli ve azimli İran halkının seçimlerde dini demokrasinin parlak yüzünü gösterdiğini" söyledi.

UZMANLAR MECLİSİ NEDEN ÖNEMLİ?

Tamamı din alimlerinden oluşan 88 üyeli Uzmanlar Meclisi, İran'ın en yüksek dini yönetim organı ve ülkedeki en yüksek yetkili olan dini lideri de bu yapı seçiyor.

Uzmanlar Meclisi üyelerinin görev süresi sekiz yıl.

Bu yüzden seçilenler, İran siyaseti üzerinde, parlamentodan çok daha uzun süreli bir etkide bulunuyor.

Ülkenin mevcut dini lideri Ayetullah Ali Hamaney 76 yaşında ve sağlık durumunun çok iyi olmadığı belirtiliyor.

Bu yüzden yeni Uzmanlar Meclisi, Hamaney'in halefini seçmek zorunda kalabilir.

İRAN'DA SEÇİMLER NASIL YAPILIYOR

İran'da 250'den fazla kayıtlı siyasal parti var ama, seçimlere adaylar kendi isimleriyle giriyorlar, yani resmi olarak partiler tarafından belirlenmiş listeler yok.

Ülkede 207 seçim bölgesi var. Bunların bir kısmı tek kişi ile temsil ediliyor. Bazıları daha fazla temsilci gönderiyor. Örneğin Tahran seçim bölgesi Meclis'e 30 temsilci gönderiyor ama temsilci sayısı bakımından Tahran'a en yakın seçim bölgesinin yalnızca 6 milletvekili var.

Seçmenler de seçim bölgesinin çıkartacağı temsilci kadar tercih yapıyor. İlk turda seçilebilmek için kullanılan oyların yüzde 25'ni almak yeterli. Eğer bu orana ulaşılamamışsa, o seçim bölgesinden Meclis'e gönderilecek temsilci sayısının iki katı kadar ay, en fazla oy olan sıralamasına göre, ikinci tura katılıyor. İkinci turda basit çoğunluk almak seçilmek yeterli.