Koronavirüs: İran koronavirüs salgınıyla mücadelede ne gibi önlemler alıyor?

İran yönetimi ülkede koronavirüs salgını sonucu can kaybının artması üzerine seyahat kısıtlamalarını genişletti. Tahran yönetiminin şu ana kadar salgının yayılmasını durdurmak amacıyla aldığı önlemleri derledik.

İran'da Nevruz kutlamaları 3 Nisan'a kadar sürecek. İranlılar Nevruz dönemini genelde aileleriyle birlikte geçiriyor ve Hazar Denizi kıyılarına akın ediyorlar.

Ülkedeki çeşitli seyahat kısıtlamalarına karşın, İranlılar tatil planlarında pek değişiklik yapmadı.

Farklı bir Nevruz

İran Hükümet Sözcüsü Ali Rabiei, "Maalesef bazı İranlılar, Sağlık Bakanlığı'nın tavsiyelerini dikkate almadılar ve Nevruz tatili boyunca seyahat etmeyi sürdürdüler" dedi.

Sosyal medyada paylaşılan fotoğraflarda da, başkent Tahran'la ülkenin dini merkezi Kum arasındaki anayolda trafiğin sıkışık olduğu görüldü.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani bu yıl 1 Nisan'da geleneksel Sizdah Bedar Festivali kapsamında yapılan etkinliklerin sınırlandırılacağını açıkladı. İranlılar genelde bu günü dışarda piknikleri yaparak geçiriyor.

Dükkanlar, türbeler ve okullar kapalı

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 15 günlük Nevruz tatili boyunca ülkedeki tüm alışveriş merkezlerinin ve pazarların kapalı olması talimatı verdi. Eczaneler ve bakkallar ise açık olacak.

Ülkede birçok kutsal mekan da kapatıldı. Bu mekanlar arasında Kum'daki Hazret-i Fatıma Masume Türbesi e Meşhed'deki İmam Rıza Türbesi de bulunuyor.

İran hükümeti daha önce Kum'daki türbeyi kapatmadığı gerekçesiyle sert şekilde eleştirilmişti. Zira her yıl milyonlarca Şii Hacı tarafından ziyaret edilen Kum, koronavirüs salgınını ülkedeki merkeziydi.

İran Meclis Başkan Yardımcısı ve eski Sağlık Bakanı Masoud Pezeshkian, "Kum'u daha birinci günden karantinaya almalıydık. Bu hastalığı şakası yok. Oysa biz ona sanki bir şakaymış gibi yaklaşıyoruz" dedi.

İmam Rıza Türbesi'nin kapalı olmasına karşın çok sayıda kişi tatil döneminde Meşhed'e gitti. Kentin belediye başkanı "insani bir felaketin" yaklaşmakta olduğu uyarısında bulundu ve hükümeti Nevruz tatili boyunca şehre giriş çıkışları kısıtlamadığı gerekçesiyle eleştirdi.

İran'da hükümet okulları, üniversiteleri ve türbeleri kapatmasına; her tür kültürel ve dini toplantıyı yasaklamasına karşın, hiçbir yerde örneğin sokağa çıkma yasağı ilan etmedi.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, aileler ve işletmeler üzerindeki ekonomik baskıyı azaltmak amacıyla yeni bir paket açıkladı. Duyurulan ekonomi paketi kapsamında sağlık sigortası, vergi ve tüm fatura ödemeleri 3 ay ertelendi.

Hükümet ayrıca en fakir 3 milyon İranlıya da nakit para yardımı yapılmasını kararlaştırdı. 4 milyon haneye de düşük faizli kredi verilecek, bu meblağ kısmen hükümet tarafından finanse edilecek.

ABD yaptırımlarının etkisi oldu mu?

İran'da hükümeti eleştiren çevreler, hükümetin koronavirüs salgınının yayılmasını önlemek için çok daha sert önlemler alması gerektiğini söylüyor.

Bu noktada İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ABD'nin yaptırımlarının ülkesinin sağlık sistemine yıllardır zarar verdiğini dikkat çekti. Zarif, Amerikan yaptırımlarının "İran'ın ekonomik kaynaklarını tükettiğini" vurguladı.

ABD yaptırımlarının İran'ın tıp malzemeleri ithalini kısıtladığı suçlamasını reddediyor, insani yardım malzemelerinin yaptırımların kapsamı dışında tutulduğunu belirtiyor.

İran'ın buna yanıtı ise şirketlerin, bankaların ABD'nin koyduğu kuralları ihlal etmek istememeleri nedeniyle ödeme yapmakta zorlanıyor olmaları.

Son gelişmeler sonrası İran hükümeti Uluslararası Para Fonu'ndan (IMF) 5 milyar dolar acil fon desteği istedi.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Şubat ayında ülkede ilk koronavirüs vakasının görülmesi sonrası İran'a teşhis kitleri, koruyucu teçhizat ve ilaç gönderdi.

Mart ayı başında da bir WHO heyeti İran'ı ziyaret etmişti.

Heyetten yapılan açıklamada, İran'da koronavirüs salgınıyla mücadelede özellikle test alanında ilerleme sağlandığı ancak daha hala yapılması gereken çok şey olduğu belirtilmişti.