Neandertallerin soyu neden tükendi, köklerini modern insanların ataları mı kuruttu?
Neandertallerin soyunun tükenmesi konusunda genel olarak kabul gören görüş, modern insanın atası Homo sapiens tarafından zalimce yok edildikleri yolunda.
Yeni fosiller, Neandertallerin soyunun Afrika'dan gelen modern insanlar tarafından kurutulduğuna dair görüşün sorgulanmasına neden oldu.
Fransa'nın güneyindeki bir mağarada bulunan bir çocuk dişi ve taş aletler, modern insanın atası kabul edilen Homo sapien'lerin yaklaşık 54.000 yıl önce Batı Avrupa'da bulunduğunu düşündürttü.
Bu tarih, daha önce var sayılandan birkaç bin yıl önce ve iki insan türünün uzun bir süre birlikte var olmayı sürdürmüş olabileceğini gösteriyor.
Konuyla ilgili araştırma Science Advances dergisinde yayımlandı.
Buna göre, Toulouse Üniversitesi'nden Profesör Ludovic Slimak başkanlığındaki bir ekip, Rhone Vadisi'nde Grotte Mandrin adındaki mağarada bir çocuk dişi ve taştan yapılmış aletler buldu.
Profesör Slimak, modern insanın atalarına ait bir yerleşim merkezine işaret eden bulguların kendisini son derece şaşırttığını söylüyor.
Slimak, "Artık Homo sapiens'in zannettiğimizden 12.bin yıl önce buraya geldiğini ve daha sonra yerini Neandertallere bıraktığını biliyoruz. Bu kelimenin tam anlamıyla tüm tarih kitaplarının yeniden yazılması demek" ifadesini kullandı.
Neanderthallerin Avrupa'da ortaya çıkışı 400 bin yıl öncesine rastlıyor. Mevcut teoriler yaklaşık 40 bin yıl önce, Homo sapiens'in Afrika'dan gelmesinden kısa bir süre sonra Neandertal soyunun tükendiği yolunda.
Ancak yeni bulgular, iki insan türünün neredeyse 10 bin yıldan fazla bir süre Avrupa'da bir arada yaşamış olabileceklerini gösterdi.
Londra'daki Ulusal Doğa Tarihi Müzesi'nden Profesör Chris Stringer, modern insanın kısa süre içinde Neandertallere baskın geldiği görüşünü reddederek, bunun "bir gecede" meydana gelen bir değişiklik olmadığını söyledi.
Profesör Chris Stringer, BBC'ye verdiği demeçte "Bazen Neandertaller avantajlıydı, bazen modern insanlar, daha hassas bir denge vardı" dedi.
Kazı ekibi indikleri alt tabakalarda yaklaşık 20 bin yıl bu bölgede yaşayan Neandertallere ait fosiller buldu.
Ancak asıl sürpriz, 54 bin yıl öncesine ait tabakada modern insan türünden bir çocuğa ait dişle, Neandertallerden farklı yöntemlerle imal edilmiş taştan aletler oldu.
Bulgular Neandertallerin bu bölgede önce yaklaşık 2000 yıl yaşadıklarını, daha sonra terkettiklerini ortaya çıkardı. Ancak daha sonra geri dönüp birkaç bin yıl daha, modern insan türü yaklaşık 44 bin yıl önce geri gelene kadar burada yaşadıkları anlaşılıyor.
Profesör Stringer, ''Bir gel-git durumu var''diyor, ''Modern insan türü kısa bir süre için gelmiş, daha sonra arada bir boşluk olmuş, belki de iklimden dolayı yok oldular. Ardından tekrar Neandertaller gelmiş.''
Diğer önemli bulgu, çocuk dişiyle aynı modern insan türüne ait tabakada bulunan taş aletler. Bu aletler Rhone Vadisi'nde ve Lübnan'daki bazı kazılarda bulunanlarla aynı şekilde yapılmış, ancak şimdiye kadar bilim insanları hangi insan türü tarafından yapıldığından emin değillerdi.
Bazı araştırmacılar, bulunan küçük taşların ok ucu olabileceğini söylüyor. Doğrulanırsa, bu önemli bir keşif olacak. Çünkü erken dönemde modern insan türünün ok ve yay gibi ileri düzeyde silahlar kullanması, 54 bin yıl önce ilk başta Neandertallerin üzerinden gelmelerinin nedeni olabilir. Ancak durum buysa, sadece geçici bir avantaj sağlamış, çünkü Neandertallerin geri döndüğü görülüyor.
Peki modern insan türü Neandertalleri hemen yok etmediyse, neden daha sonra daha üstün hale geldik? Avantajımız neydi?
Bilim insanları bu konuda birçok görüş ileri sürüyor: sanat ve dil yeteneği ile, muhtemelen daha iyi bir beyine sahip olmamız deniliyor.
Profesör Stringer'e göre ise asıl neden daha düzenli olmamız.
"Daha iyi ilişkiler kuruyorduk, soysyal gruplarımız daha büyüktü ve bilgiyi daha iyi koruyorduk. Her şeyi o bilgi üzerine inşa ettik."
Neandertallerle daha uzun süre bir arada yaşanmış olması, 2010'da ortaya çıkarıldığı gibi modern insanlarda bir miktar Neandertal geni olmasını da destekliyor.
Profesör Stringer genlerin nasıl karıştığına dair bilgi olmadığını söylüyor:
"Barışçı bir şekilde eş mi aldılar bilmiyoruz. Başka bir gruptan kadınları kolundan çekip almış olabilirler. Terkedilmiş ya da öksüz kalmış kayıp Neandertal bebekleri evlat edinmiş bile olabilirler. Tüm bunlar birer olasılık. Hikayenin tamamını daha bilmiyoruz. Ama daha fazla veri, daha fazla DNA ve daha fazla keşiflerle, Neandertal döneminin sonunda ne olduğunu anlayacağız."
