ABD'nin korona günlüğü! Newsmeter'in raporu 21 Ocak'tan bu yana yaşananları ortaya koydu
İnsansız Haber Analiz ve Raporlama servisi Newsmeter, koronavirüs salgının başladığı günden bu yana, ABD'de yaşananları anlattığı 7 aylık bir rapor yayınladı. Rapor, 21 Ocak'ta görülen ilk vaka ile başlayarak 2 Ekim'de Donald Trump'un Kovid-19'a yakalanması ve yeni seçim düzenlemelerine kadar devam ediyor.
İlk vakanın 21 Ocak tarihinde tespit edildiği ABD'de o zamandan bu güne kadar yaşanan pandemi sürecini İnsansız Haber Analiz ve Raporlama servisi Newsmeter kaydetti.
11 Mart'ta Dünya Sağlık Örgütü, koronavirüs salgınını pandemi kategorisine aldı. O tarihte ABD'de korona vakası tespit edilen kişi sayısı 1000'in üzerindeydi, hayatını kaybeden kişi sayısı da 30 idi. Başkan Donald Trump, salgın nedeniyle İngiltere haricindeki tüm Avrupa ülkelerinden ABD'ye yapılacak tüm seyahatlerin 30 gün boyunca askıya alınacağını duyurdu. Utah Jazz oyuncusu Rudy Gobert'a korona teşhisi konulmasının ardından Amerikan Ulusal Basketbol ligi NBA, maçlarını askıya aldığını duyurdu.
ÜLKE GENELİNDE ACİL DURUM
13 Mart'ta ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'dan yaptığı açıklamada ülke genelinde acil durum ilan etti.
14 Mart'ta Beyaz Saray Doktoru Trump'ın korona test sonucunun negatif olduğunu açıkladı. Aynı tarihte, ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence İngiltere ve İrlanda'dan yapılacak seyahatlerin de yasaklanacağını açıkladı.
16 Mart'ta ABD'den yapılan açıklamada koronavirüse karşı koruma sağlayacağı söylenen bir aşının bir gönüllü üzerinde deneneceği duyuruldu. Ayrıca bu aşının toplamda 45 gönüllüye birer ay arayla iki doz şeklinde uygulanacağı belirtildi.
17 Mart'ta salgının ABD'nin 50 eyaletine yayıldığı tesbit edildi. Gıda ve İlaç Dairesi FDA yaptığı açıklamada özel şirketlerin koronavirüs test kitlerini doğrudan halka satabileceğini duyurdu.
"BÜYÜK BUHRAN'DAN SONRA MEYDANA GELEN EN BÜYÜK KRİZ"
21 ve 22 Mart'ta salgın artarak devam etti. ABD'de görülen vaka sayısı 30 bine yükselirken ölü sayısı 389'a yükseldi. ABD Gıda ve İlaç Dairesi, koronavirüs testi süresini 45 dakikaya indiren yeni bir kite onay verdi. New York Valisi Andrew Cuomo yaşanan salgını, 1930'lardaki ''Büyük Buhran'dan sonra meydana gelen en büyük kriz' olarak adlandırdı.
23 Mart'ta IMF'den yapılan açıklamada, salgının 2020 yılının mali tablosuna daha önce 2008-2009'daki küresel mali krizin yol açtığından daha kötü sonuçları olacak bir resesyon getireceği belirtildi.
NEW YORK SALGININ MERKEZ ÜSSÜ
26 Mart'ta hükümetin salgın nedeniyle hazırladığı 2 trilyon dolarlık yardım paketi ABD Senatosu tarafından onaylandı. İşsizlik desteğine başvuruda bulunanların sayısı ise bir haftada 3 milyonu geçti. FED BAşkanı Jerome Powell, yaptığı açıklamada Amerikan ekonomisinin çoktandır resesyona girmiş olabileceğini söyledi. New York, ABD genelinde salgının merkez üssü haline geldi.
27 Mart'ta Dünya Bankası Başkanı David Malpass korona salgınıyla savaşan yoksul ülkelerin borçlarının ertelenmesi ya da yapılandırılması çağrısında bulundu.Amerikan Temsilciler Meclisi tarafından 2 trilyonluk dev acil yardım paketi onaylanırken, tasarı, ABD Başkanı Trump'ın imzasıyla yasalaştı. Başkan Donald Trump ayrıca korona salgınıyla mücadele kapsamında otomotiv şirketi General Motors'u suni solunum cihazları üretmekle görevlendirileceği bir karara imza attı.
29 Mart'ta salgının merkez üssü olan New York'ta hayatını kaybedenlerin sayısı 1000'e yaklaştı. ABD genelinde can kaybının 200 bini bulabileceğinin öngörülmesinin ardından Başkan Trump, sosyal mesafeyi korumakla ilgili kuralların 30 Nisan'a kadar uzatıldığını açıkladı.
30 Mart'ta Amerikan ilaç firması Johnson & Johnson (J&J), ABD hükümetiyle ortak yürüttüğü proje kapsamında, koronaya karşı deneme aşamasında olan aşının üretimi için 1 milyar dolar yatırım yapılacağını açıkladı.?
DÜNYADA KORONAVİRÜS VAKASININ EN ÇOK GÖRÜLDÜĞÜ ÜLKE
1 Nisan'da ABD'de test sonucu pozitif çıkan kişi sayısı 200 bini, ölü sayısı ise 4300'ü geçti. ABD bu vaka tablosu ile dünyada en çok vakanın görüldüğü ülke oldu. Sigara üreticisi British American Tobacco, Amerika'daki biyoteknoloji biriminin tütün yapraklarından elde edilen proteinleri kullanarak koronavirüse karşı aşı üretmeye çalıştığını duyurdu.
3 Nisan'da ABD'de günlük can kaybı sayısı 1200 kişiyi bularak dünyada bir günde en yüksek can kaybının yaşandığı ülke oldu.
4 Nisan'da ABD'nin salgın merkez üssü olan New York valisi Andrew Cuomo, vaka sayısındaki artışın devam ettiğini ve salgında zirve noktaya önümüzdeki 7 gün içinde ulaşabileceğini belirtti.
BİR KAPLANDA VİRÜS TESPİT EDİLDİ
5 Nisan'da New York'un Bronx'taki hayvanat bahçesinde bulunan kaplanda koronavirüs tespit edildi. Bu vaka ilk kez görüldü ve bununla hastalığın insandan hayvana bulaşabileceği ortaya çıkmış oldu.
6 Nisan'da ABD vaka artışı bakımından en kritik haftaya girdi. ABD genelinde hayatını kaybedenlerin sayısı 10 bini aştı. ABD'de vaka sayısının 400 bini geçtiği 8 Nisan'da Donald Trump'ın Dünya Sağlık Örgütü'nü Çin taraflısı olmakla iltham etmesine WHO Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus yanıt verdi. Ghebreyesus, virüsün politize edilmemesi çağrısında bulundu.
9 Nisan'da yayınlanan bir araştırmanın sonuçları New York'ta teşhis edilen ilk Kovid-19 vakasınının Çin'den değil de Avrupa'dan ABD'ye geldiğini ortaya koydu.
11 Nisan'da ABD'deki can kaybı sayısı 20 bini aştı, vaka sayısı ise 522 bine ulaştı. ABD, 2 binden fazla ölü sayısı bildirerek bir günde en fazla can kaybeden ülke oldu.
13 Nisan'da ABD gündemine Trump'ın gazetecilerle girdiği tartışma damgasını vurdu. Toplantıda, salgına karşı harekete geçmede yeterince hızlı olmadığı sebebiyle eleştirilen Trump'ın, Beyaz Saray ekibince hazırlanan ve salgınla mücadele kapsamında bugüne kadar attığı adımları içeren bir videosu gösterildi.
20 Nisan'da ABD Başkanı Donald Trump, attığı Tweette 'Görünmez düşman' olarak nitelediği salgın sebebiyle Amerika vatandaşlarını korumak için, ABD'ye göçleri geçici olarak askıya almak için bir kararnameye imza atacağını söyledi.
23 Nisan'a gelindiğinde ABD'de işsizlik ödeneğine başvuranların sayısı son beş haftada 26 milyona ulaştı. Salgın nedeniyle 150 milyon çalışanın 50 milyonunun işsiz kaldığı tahmin edildi.
24 Nisan'da ABD'de hayatını kaybeden kişi sayısı 50 bini geçti. ABD Başkanı Trump'ın virüse karşı korunma sağlaması için insan vücuduna dezenfektan enjekte edilmesinin araştırılmasına yönelik açıklamaları üzerine bazı firmalar tüketicileri bu tür hijyen malzemelerini içmemeleri konusunda uyardı.
TÜRKİYE'DEN ABD'YE YARDIM
28 Nisan'da vaka sayısının 1 milyonu geçtiği ABD'ye Türkiye'den tıbbi malzeme taşıyan yardım uçağı gönderildi.
29 Nisan'da ABD'deki can kaybı 60 binin üzerine çıktı. Gilead Sciences firması yayınladığı açıklamada klinik denemeleri yapılan ve hastalara erken dönemde uygulandığında koronavirüsün etkilerini hafiflettiği tespit edilen 'Remdesivir' adlı antiviral bir ilacın müjdesini verdi.
30 Nisan'da ABD'de salgın nedeniyle işsizlik ödeneğine başvuranların sayısı 3 milyon 800 bin artarak 30 milyonu buldu.
1 Mayıs'ta ABD Başkanı Donald Trump Remdesivir adlı antiviral ilacın acil durumlarda koronavirüs hastalarına uygulanmak üzere Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi'nden (FDA) onay aldığını söyledi.
3 Mayıs'ta ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, koronavirüsün Çin'deki bir laboratuvardan çıktığına dair önemli kanıtlar olduğunu? açıkladı.
5 Mayıs'ta Washington Üniversitesi Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme Enstitüsü yayınladığı açıklamada sosyal mesafe kurallarının gevşetilmesi ve ekonomik hayatın yeniden aktif hale geçirilmesi durumunda Ağustos ayına kadar hayatını kaybedenlerin sayısının 135 bine çıkabileceği uyarısında bulundu.
TRUMP MASKE TAKMIYORDU
6 Mayıs'ta ABD'nin Pittsburgh Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden koronavirüs araştırmacısı Bing Liu evinde ölü bulundu. ABD Başkan Donald Trump, salgınının başlamasından bu yana ilk yurt içi ziyaretini gerçekleştirerek Arizona'ya gitti. Bir maske üretim tesisini ziyaret eden Trump ziyaret esnasında maske takmadı.
7 Mayıs'ta gerçekleştirdiği açıklamada Trump, görevinden azledileceğine dair söylentiler çıkan Beyaz Saray Koronavirüsle Mücadele Görev Gücü'nün çalışmalarına süresiz olarak devam edeceğini söyledi. Ayrıca ABD'de gözaltındaki göçmenler arasında virüsten kaynaklı ilk can kaybı San Diego'daki gözaltı merkezinde yaşandı.
8 Mayıs'ta Facebook ve Google, Kovid-19 salgını nedeniyle çalışanlarının yılın geri kalanında evden çalışmasına izin vereceğini bildirdi.
9 Mayıs'ta New York Valisi Andrew Cuomo, üç çocuğun daha virüsten dolayı hayatını kaybettiğini açıkladı.
11 Mayıs'ta Trump yönetimi eyaletlere, test kapasitelerini arttırmaları için 11 milyar dolar fon vereceğini açıkladı.
17 Mayıs'ta eski ABD Başkanı Barack Obama, katıldığı bir mezuniyet töreninde yaptığı konuşmada Trump yönetimini eleştirdi.
19 Mayıs'ta ABD Başkanı Donald Trump, koronavirüse karşı etkili olduğu bilimsel olarak kanıtlanmamış, sıtma ve lupus tedavisinde kullanılan hidroksiklorokin adlı bir ilacı kullandığını açıkladı. ABD'li biyoteknoloji firması Moderna, geliştirdikleri aşının uygulandığı gönüllülerde olumlu yanıt verdiğini açıkladı.
21 Mayıs'ta ABD'de işsizlik ödeneği başvurusu yapanların sayısı 2 milyon 438 bin oldu. Mart ayından beri yapılan başvuru sayısı 38,6 milyona çıktı.
22 Mayıs'ta ABD'de vaka sayısı 1 milyon 600 bini aştı, hayatını kaybeden kişi sayısı ise 96 bine dayandı. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin (CDC) korona önlemleri kapsamında yayınladığı kılavuzda, virüsün nesnelerden ve yüzeylerden kolayca bulaşmadığı ancak bu ihtimalin mümkün olabileceği belirtildi.
27 Mayıs'ta can kaybının altı haneli rakamlara ulaştığı ilk ülke olan ABD'de can kaybı sayısı 100 bini geçti.
29 Mayıs'ta ABD Başkanı Donald Trump, Çin yanlısı olmakla suçladığı Dünya Sağlık Örgütü ile ilişkileri sonlandırma kararı aldığını duyurdu.
1 Haziran'da Amerikalı ecza firması Eli Lilly, korona enfeksiyonuna karşı dünyada geliştirilen ilk antikor tedavisinin insanlar üzerinde denenmeye başlandığını açıkladı.
4 Haziran'da ABD'de hayatını kaybedenlerin sayısı 1 milyon 800 bini aştı. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri Başkanı Robert Redfield, Floyd protestolarına katılan herkese korona testi yaptırmaları çağrısında bulundu.
8 Haziran'da ABD'de salgının merkez üssü olan New York şehrinde ekonomik faaliyetlerin yeniden hayata geçirilmesinin ilk aşaması uygulanmaya başlandı.
11 Haziran'da ABD'deki vaka sayısı 2 milyonu, can kaybı ise 110 bini aştı. Amerikan Biyoteknoloji firması Moderna, üzerinde çalıştığı aşının Temmuz ayında 30 bin kişi üzerinde deneneceğini açıkladı.
15 Haziran'da ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) sıtma ilacı olan hidroksiklorokinin korona hastalarında acil durumda kullanılması için verdiği onayı geri aldı.
20 Haziran'da ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri de hidrosiklorokinin klinik deneylerini durdurduklarını dair bir açıklama yayınladı.
24 Haziran'da ABD eyaletleri korona riski yüksek olan eyaletlerden diğerlerine yapılan yolculuklarda karantina uygulaması başlattı. İlk olarak salgının merkez üssü olan New York, New Jersey ve Connecticut eyaletlerinden gelenlere karantina uygulama kararı alındı. Sonrasında da karantinanın Alabama, Arkansas, Arizona, Florida, Kuzey Carolina, Güney Carolina, Teksas, Washington ve Utah'tan gelenler için uygulanacağı bildirildi.
27 Haziran'da vaka sayısının 2 milyon 500 bini geçtiği ABD salgından en fazla etkilenen ülke konumuna geldi.
29 Haziran'da ABD Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Remdesivir ilacının imalatçısı Gilead Sciences firmasıyla korona tedavisinde kullanılmak üzere ilaç almak için anlaşma yaptığını açıkladı.
30 Haziran'da ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başkanı Anthony Fauci, korona vakalarının bazı bölgelerde tırmanışa geçtiğini, etkili bir ilaç ya da aşının keşfine kadar herkesin tedbirlere uyması gerektiğini söyledi.
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ'NDEN ÇEKİLMEYE BAŞLADILAR
8 Temmuz'da Trump yönetimi korona salgını sürecinde yaşanan gerilimin ardından ABD Kongresi'nde de dile getirdiği Dünya Sağlık Örgütü'nden çekilme sürecini resmen başlattı.
11 Temmuz'da Korona salgını sürecinde ilk kez maskeli olarak görüntülenen ABD Başkanı Donald Trump Maryland'daki Walter Reed Askeri Tıp Merkezi'nde tedavi gören askerleri ziyaret etti.
12 Temmuz'da ABD'nin Florida eyaleti 15 bin yeni vakayla günlük vaka sayısı rekorunu kırdı.
14 Temmuz'da Kaliforniya valiliği korona vakalarındaki artış nedeniyle bar ve restorantların kapalı kısımları ile spor salonları ve kiliselerin yeniden kapatılması kararı aldı.
15 Temmuz'da Amerikan ilaç firması Moderna, aşının uygulandığı 45 sağlıklı gönüllüden aşıya bağışıklık yanıtı alındığını bildirdi.
18 Temmuz'da ABD'nin 19 eyaletinde birden aynı gün içindeki en yüksek vaka artışı yaşandı. Arizona'daki yetişkin yoğun bakım ünitelerinin yüzde 89'unun dolu olduğu kaydedilirken; Florida'da hastanelerin, daha fazla Remdesivir'e ihtiyaç olduğu duyuruldu.
23 Temmuz'da ABD'deki korona vakalarının sayısının 4 milyonu geçtiği bildirildi. 1 milyon vakaya 98 günde ulaşılan ülkede son 16 gün içinde ise sayı 3 milyondan 4 milyona yükseldi.
24 Temmuz'da Amerika'da koronavirüsten hayatını kaybedenlerin yaklaşık yüzde 40'ında şeker hastalığı olduğu açıklandı.
27 Temmuz'da Moderna ilaç firmasının virüse karşı aşı geliştirme çalışmalarında son aşamaya ulaştığı ve 30 bin kişi üzerinde yapılacak üçüncü faz testlere geçildiği açıklandı. Yine ilk deneme aşısı da bu tarihte bir gönüllüye uygulandı.
KORONAVİRÜSE YAKALANAN KÖPEK UYUTULDU
31 Temmuz'da ABD'de koronavirüse yakalanan ilk köpek kan kusması üzerine uyutuldu.
2 Ağustos'ta Beyaz Saray Koronavirüs Görev Gücü Koordinatörü Dr. Deborah Birx, ABD'denin salgın sürecinde yeni ve daha tehlikeli bir evreye girdiğine dair uyarıda bulundu.
6 Ağustos'ta Başkan Donald Trump, korona aşısının 3 Kasım'daki ABD seçimleri öncesinde piyasaya sürülmesinin mümkün olduğunu duyurdu.
7 Ağustos'ta Amerika Dışişleri Bakanlığı ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), salgın nedeniyle ABD vatandaşlarına uluslararası seyahat etmemeleri yönünde yapılan uyarının sadece belirli ülkeleri kapsadığı yönündeki eski sisteme geri dönüldüğü açıklaması yaptı.
9 Ağustos'ta ABD'de vaka sayısı 5 milyonun üzerine çıktı.
16 Ağustos'ta Vaka sayısının 5 milyonu aştığı, can kaybının da 170 bine ulaştığı bu dönemde Teksas ve bazı eyaletlerde uygulanan test sayılarının azalması kaygılara yol açtı. Uzmanlar bu durumu sonbahar döneminde vaka sayılarının artacağına yordu.
20 Ağustos'ta ABD Başkanı Donald Trump, salgın nedeniyle dersleri yüz yüze değil de online devam ettirme kararı alan üniversitelere bu kararlarının daha çok can kaybına mal olacağı gerekçesiyle eleştiri getirdi.
24 Ağustos'ta ABD Başkanı Donald Trump, Cumhuriyetçi Parti kurultayı öncesinde korona salgınında iyileşen hastalardan alınan plazma numunelerine acil durumlarda kullanılmak üzere ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından izin çıktığını açıkladı.
27 Ağustos'ta ABD Dışişleri Bakanlığı Türkiye'ye seyahat uyarısını güncelleyerek o yönde seyahat planı olanları salgın sebebiyle bunu yeniden değerlendirmeleri konusunda uyardı.
2 Eylül'de ABD, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) işin başında olması gerekçesiyle koronavirüse karşı aşı geliştirmek üzere başlatılacak olan küresel girişimde yer almayacağını açıkladı.
CAN KAYBI 410 BİNE ULAŞACAK
5 Eylül'de ABD'de yapılan bir araştırmada 1 Ocak 2021'e kadar ülkedeki can kaybının 410 bine dayanacağı öngörüldü.
12 Eylül'de ABD'nin bulaşıcı hastalıklar alanındaki üst düzey yetkilisi Dr. Anthony Fauci koronavirüs salgını sebebiyle değişen dengelerin ancak gelecek yılın sonlarına doğru normale dönebileceğini söyledi.
20 Eylül'de ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin eski başkanı Scott Gottlieb, ABD genelinde sonbahar ve kış aylarında bir salgın dalgası daha olmasını beklediğini söyledi.
21 Eylül'de ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) koronavirüsün en yaygın bulaşma biçiminden birinin de nefes alıp-verme ile ilgili olduğunu söyleyerek kılavuzunda güncelleme yaptı ancak daha sonra bu maddeyi kılavuzdan tekrar kaldırdı.
25 Eylül'de Johns Hopkins Koronavirüs Araştırma Merkezi'ni yaptığı açıklamada ABD'deki koronavirüs vakasının 7 milyonun eşiğinde olduğu belirtildi.
DONALD TRUMP VE EŞİ KORONAVİRÜSE YAKALANDI
2 Ekim'de Yakın danışmanlarından birinin koronaya yakalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump, hem kendisinin hem de eşinin koronaya yakalandıklarını söyledi.
3 Ekim'de Korona testi pozitif çıkan ABD Başkanı Donald Trump, Maryland'de bulunan Walter Reed Askeri Tıp Merkezi'nde karantinaya alındı.
4 Ekim'de Beyaz Saray doktoru Sean Conley, Başkan Donald Trump'ın oksijen desteği aldığını, durumunun iyiye gittiğini, yakında taburcu olabileceğini söyledi.
5 Ekim'de Başkan Donald Trump, koronavirüs sebebiyle tedavi gördüğü Walter Reed Ulusal Askeri Tıp Merkezi'nden taburcu edildi?.
6 Ekim'de ABD, dünya genelinde yeni tip koronavirüs salgınının merkezi ve en fazla can kaybının görüldüğü ülke olmayı sürdürmeye devam etti. Virüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 215 bin 96'ya yükseldi.
7 Ekim'de koronavirüs tedavisi için 3 gün boyunca Walter Reed Ulusal Askeri Hastanesi'nde yatan ABD Başkanı Donald Trump'ın tedavi masraflarının 100 bin doların üstünde olabileceği haberleştirildi.
8 Ekim'de Savunma Bakanlığı, Pentagon'da bir toplantıya katılan Sahil Güvenlik Komutan Yardımcısı Amiral Charles W. Ray'in koronaya yakalanmasının ardından, aynı toplantıya katılan generallerden birinde daha virüs tespit edildiğini açıkladı.
9 Ekim'de yaklaşan ABD seçimlerinde korona sebebiyle posta yoluyla kullanılacak oyların sayısında artış olacağı için sonuçların açıklanmasında gecikme yaşanması öngörüldü.