Raye: 'Kadınların uğradığı tacizin boyutu beni korkutuyor'

BBC, 2024 yılında tüm dünyada ilham veren ve etkili 100 kadın seçti. İngiliz şarkıcı Raye de bu kadınlardan biri.

Şarkıcı ve söz yazarı Raye, bu yıl Brit ödüllerinde aday gösterildiği yedi ödülden altısını kazandı. Yılın Söz Yazarı ödülünü kazanan ilk kadın olarak da tarihe geçti.

2023 yılında bağımsız olarak yayınladığı, ilk stüdyo albümü "My 21st Century Blues" hem eleştirmenlerin övgüsünü topladı hem de ticari başarı elde etti.

Hem müzik sektöründe hem de özel hayatında yaşadığı cinsel saldırı, uyuşturucu bağımlılığı ve beden algı bozukluğu gibi zorlukları açıkça anlatan Raye, besteciler için daha adil kazanç çağrısında bulunuyor.

Raye, BBC 100 Women’a bir önceki albüm şirketi Polydor’dan ayrılmasının kendisi için bir dönüm noktası olduğunu anlattı.

2021 yılında yaptığı bir sosyal medya paylaşımında, Polydor’un yedi yıllık sözleşmeleri boyunca albümünü yayınlamayı reddettiğini, onun yerine dans şarkılarında konuk sanatçı olmasını istediklerini açıklamıştı:

“Sanırım fikir şuydu. Bazı DJ’lerle hit şarkılarım olacaktı. Sonra ben bir DJ ile çalışacaktım. Sonunda birden bire DJ olmadan bir şarkı yapmama izin verilecekti.”

Ancak bu fırsat hiç gelmedi.

Raye, “Çok geçmeden kendiniz için müzik yapmayı bırakıyorsunuz. Başka insanların denemek ve kovalamak istediği müziği yapmaya başlıyorsunuz ve kendi yolunuzu kaybediyorsunuz. İğrendiğiniz bir albüm yapmak için kendinizi yok etmekten daha kötü bir his yok” diyor.

Raye’nin tweetlerinin ardından sanatçı ve albüm şirketi yollarını ayırdı.

Polydor’un sahibi olan Universal müzik şirketi, BBC 100 Women’a Raye ile çalışmaktan keyif aldıklarını ve şarkıcıya gelecekte başarı dilediklerini söyledi.

Raye, 2023 yılında bağımsız yayınladığı albümünde ise büyük bir başarı elde etti.

R&B, pop ve soul türlerini birleştiren albüm, İngiltere’deki müzik listelerinde ikinci sıraya çıktı ve milyarlarca kez dinlendi.

27 yaşındaki şarkıcı, yolunu kendi çizdiği için şanslı olduğunu söylüyor.

Kendi kariyerinin kontrolünde olmayı becerebilmek için terapiye gittiğini ifade ediyor.

'Kadınlar harika işler yapıyor'

Raye'nin başarısı sadece başarılı bir geri dönüş değil, endüstride yaşanan değişimin de bir sinyali.

Kadın yıldızların müzik endüstrisindeki yeri gittikçe sağlamlaşıyor - bunu anlamak için Charli XCX, Chappel Roan, Sabrina Carpenter ve Taylor Swift gibi isimlerin global müzik platformlarındaki baskın yerine bakmak yeterli.

Raye’ye göre sosyal medya, kadın sanatçıların endüstriyi kontrol eden isimleri baypas ederek kendi işlerini tanıtması için çok önemli bir rol oynadı.

“Yeni bir dönemdeyiz. İnsanlar bu harika kadınların harika işler yaptığını görüyor ve 'Hadi paylaşalım diyor'."

"Kızların bu şekilde başarılı olduğunu görmek çok güzel."

Raye, diğer kadın şarkıcıları rakip olarak görmek yerine desteklemenin genç bir şarkıcıyken kendisine öğretilenlerin tam aksi olduğunu vurguluyor.

Charli XCX "bana gerçekten iyi davranan ilk sanatçıydı" diyor ve bu davranış şeklini kıran kişi olduğunu söylüyor.

Raye başarılı kadınları bekleyen tuzakların da çok farkında.

"Nasıl davranmanız ve olmanız gerektiği ile ilgili standartlar erkekler ve kadınlar için çok farklı" diyor.

"Bence kadınlar daha kibar, daha kontrollü ve yüksek sesle ne söylediklerinin daha çok farkında olmak zorunda kalıyor."

Son dönemin en ilgi çekici pop şarkıcılarından olan Chappel Roan’un konserlerde kendisine bir şeyler fırlatılmasını "garip davranış" olarak tarif ettikten ve magazin fotoğrafçılarına çıkışmasından sonra aldığı tepkileri hatırlatıyor.

Raye “Şu anda kendi alanlarında en iyiyi yapan kadınların, kendilerini idare etmek için yaptıklarını hayranlıkla izliyorum, çünkü kadınların başarılı oldukları için uğradıkları taciz ve iftira beni gerçekten korkutuyor" diyor.

"Hâlâ büyük hayallerim var, ancak bunları gerçekleştirmeyi gerçekten istiyor muyum?”

Uğradığı cinsel tacizi şarkısında anlattı

Raye’nin albümündeki Ice Cream Man, bir müzik prodüktörü tarafından uğradığı cinsel tacizi anlatıyor.

Şarkı sözleri şöyle: "Yaptığın her şey beni mahvetti ve hayır, hiçbir şey söylemedim. Sanırım bu kanıtlıyor, ben bir kadınım."

Raye, müzik sektöründe yaşanan bu tip olayların hâlâ korunduğunu ve saklandığını vurguluyor.

“Şu an doğru olmayan çok fazla şey yaşanıyor, umarım bir noktada sona erer” diyor.

İngiltere’de Kadınlar ve Eşitlik Komitesi tarafından bu yılın başında yayınlanan bir rapor, sessizlik kültürü yüzünden müzisyenlerin ödül törenlerinde kendilerini taciz eden kişilerle yan yana oturmak zorunda kalabildiğini ortaya koydu.

ABD’nin en ünlü müzisyenlerinden Sean "Diddy" Comb hakkında yürütülen insan kaçakçılığı ve taciz suçlamaları da sektörün bulunduğu yere bir örnek.

Kadınların nasıl korunabileceğine dair Raye’nin net bir cevabı yok.

Kadınların onları koruyacak arkadaş grupları ya da insanlara ihtiyaç duyduğunu söyleyen Raye, çözümlerden birinin bu olmasının "gerçekten üzücü" olduğunu söylüyor.

"Tacizcilerin durdurulması gerek” diyor.

Sosyal medya endişesi

Raye, şarkı sözlerinde neredeyse hiçbir konudan çekinmiyor - iklim değişikliği, evsizler, uyuşturucu bağımlılığı, seks, ırkçılık, homofobi gibi konulara da değiniyor.

Sosyal medyanın dinleyicilere direkt ulaşma açısından değerini kabul etse de hayatımızda oynadığı rolden endişeli.

"Birçoğumuz [Instagram] hikayelerinde kendimizi filtrelerle filme almayı tercih ediyoruz. Artık yaşadığımız dünya bu ve bence birçoğumuz artık bunu yaptığımızı fark etmiyoruz bile.

Raye, Londra'nın güneyinde dört kız kardeşten biri olarak büyümüş.

Sosyal medyanın gençlerin kendine güvenine etkisi nedeniyle endişeli.

"[Sosyal medyanın] gelecek jenerasyonlar için bu kadar bağımlılık yapıcı olması beni endişelendiriyor. Nasıl telefonu bırakıp da yürüyüşe çıkacaklar? Ne kadar mesaj ya da like aldığına bağlı onaylanma duygusuna ihtiyaç duymamaları [nasıl mümkün olacak]?"

Raye kendi kız kardeşlerini sosyal medyada gördüğünde onları durdurduğunu anlatıyor.

Telif hakları

Raye, kendi şarkılarını yapmasının yanı sıra Beyoncé, Little Mix, Ellie Goulding, John Legend, Rita Ora ve Zara Larsson gibi isimler için de şarkı yazıyor.

Şarkıcıların aksine, şarkı sözü yazarları kazançlardan yüzde elde edebilecekleri telif telif haklarına sahip değiller.

Raye ödül törenlerindeki konuşmalarında sık sık bu konuya dikkat çekiyor.

Şarkı yazarlarının bu hakka sahip olmasının "normal ve mecburi" olması gerektiğini söylüyor.

İkinci albüm?

Raye, yeni şarkı sözlerinin yazılı olduğu defterlerin, arabasının çalınmasıyla beraber kaybolduğunu açıkladı. Bu şarkıların çoğu bir sonraki albümü için yazılmıştı, dolayısıyla süreç gecikebilir.

Ancak defterler çalınmadan önce de Raye acele etmemekte kararlıydı.

"Kafamda çıta çok yüksek. Çok uzun zaman süreciğini düşünüyorum" dedi.

Kariyerinde olağanüstü bir döneme girmiş gibi gözükse de Raye bir sonraki adımı düşünmeden edemiyor.

"İleri gelecekte, Londra'nın güneyinde bir caz klübü açmayı gerçekten çok isterim. Haftada bir şarkı söylerim ama asıl ev sahipliği yaparım ve şehirdeki en iyiler gelip burada çalar..." diyor.

"Ama önce birkaç albüm daha yapıp repertuvarımı geliştirmem gerek.”