Şangay neden 'gevşetilmiş' Covid önlem politikasını bıraktı?

Koronavirüsün Omicron varyantı vakalarındaki artışın ardından Şangay'da yaklaşık 25 milyon insan sıkı bir kapanmanın ikinci haftasında.

Geçen aya kadar diğer Çin şehirlerinden daha rahat bir yaklaşım benimseyen Şangay'da ilk kez bu kadar katı kısıtlamalar getiriliyor.

Şangay'da neler oluyor?

Şehirdeki insanlar evlerine kapatıldı; birçoğu yemek ve suyu sipariş etmek, hükümetin sebze, et ve yumurta bırakmasını beklemek zorunda.

Sosyal medyada paylaşılan videolarda, öfkeli şehir sakinlerinin gıda kıtlığı ve yetersiz tıbbi malzeme ile ilgili şikayetleri görülüyor.

Geçen aya kadar artan enfeksiyon oranlarına karşı daha küçük ve yerel karantinalarla mücadele eden Şangay'da ilk kez şehir çapında kapanma yapılıyor.

Daha önce tüm şehir yerine her biri birkaç yüz kişiyi barındıran bireysel konut kompleksleri karantinaya alınıyordu ve bir süre için bu yöntem işe yarıyor gibi göründü.

Mart 2021'de vaka sayıları yaklaşık bin 800'e yükselse bile, Şangay'da tam bir karantina uygulanmamıştı.

Ancak örneğin yaklaşık 13 milyon kişiye ev sahipliği yapan Şian kenti, Aralık 2021'de 100'den az vaka olmasına rağmen tamamen kapatılmıştı.

Henan eyaletindeki Yuzhou şehrinde ise sadece üç Covid vakası nedeniyle 1,1 milyondan fazla insan eve kapanmıştı.

Ancak Mart ayının sonlarında, Şangay'da koronavirüse yakalananların sayısı arttı. Yalnızca 27 Mart'ta 2 bin 500'den fazla vaka kaydedildi.

Şehir, önce doğu bölgesinde, ardından batı bölgesinde aşamalı karantina ilan etmeye karar verdi.

Ancak vakalar artmaya devam edince yerel yetkililer Şangay'ın yarısını açık tutma fikrinden vazgeçti ve 3 Nisan'da şehir çapında sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Londra Hijyen ve Tropikal İlaç Üniversitesi'nden Prof. Martin Hibberd, Şangay'ın önceki politikasının çok daha bulaşıcı olan Omicron varyantına uygun olmadığını düşünüyor.

Şangay neden diğer Çin kentlerinden farklı politika uyguladı?

Asıl sebep şehrin Çin ekonomisindeki önemi.

Şangay, Çin'in GSYİH'sının yüzde 3'ünden fazlasına katkıda bulunuyor ve 2018'den bu yana Çin'in toplam ticaretinin yüzde 10'undan fazlasını oluşturuyor.

Yerel haber kaynağı Caixin'e göre, pandeminin ilk günlerinde Çin'in ihtiyaç duyduğu koruyucu ekipman ve ilaçların yarısına yakını Şangay'daki havaalanlarına getiriliyordu.

2020'de, Şangay Pudong Uluslararası Havalimanı'na yapılan kargo uçuşları 3,4 milyon ton ürün taşıdı. Bu Pekin, Guangzhou ve Shenzhen şehirlerindeki havaalanlarının toplamından bir milyon daha fazla.

Hong Kong Çin Üniversitesi'nde yapılan araştırmalara göre, Pekin veya Şangay gibi mega şehirlerdeki iki haftalık bir kapanma Çin'deki aylık GSYİH'nın yüzde 2'sine mal olabilir.

Çin'in 2021'deki aylık GSYİH'sı ortalama 9,5 trilyon yuan (1,4 trilyon dolar) idi. Bu nedenle ülke, karantinanın devam ettiği her hafta için yaklaşık 190 milyar yuan (29,8 milyar dolar) kaybetmeye devam edecek.

Önlemler yeterli mi?

Prof. Hibberd, Şangay'daki bu zorlu kısıtlamaların, Omicron gibi bulaşıcı bir varyantla başa çıkmak için hâlâ yeterli olmayabileceğini öne sürüyor.

Bunun yerine, Covid'in etkilerini hafifletmek için en yüksek önceliğin herkesi, "özellikle savunmasız insanları, aşı olmaya teşvik etmek" olması gerektiğini söylüyor.

Çin, 11 milyar dozdan fazla Covid aşısı dağıttı ve tüm nüfusunun yüzde 86'sından fazlasını aşıladı.

Ancak en riskli durumdaki 80 yaş üstü kişilerde aşılanma oranları, diğer yaş gruplarına göre çok daha düşük kalıyor.

Çin Ulusal Sağlık Komisyonu, yaşlıların aşılanmasının yerel yetkililer için öncelikli görev olması gerektiğini söylüyor. Ayrıca mRNA kullanan iki Covid-19 aşısının klinik denemelerini de onayladı.

Şimdiye kadar ülke, Omicron varyantına karşı yetersiz olduğu tespit edilen yerli aşılara büyük ölçüde güvendi.

Sağlık Komisyonu, "mevcut aşıların Omicron ile mücadelede hala etkili olduğunu" söyledi ancak buna Çin aşılarını dahil edip etmediğini belirtmedi.

Sokağa çıkma yasakları ne zaman sona erecek?

Şangay şimdi şehri üç bölgeye ayırarak bazı kısıtlamaları gevşetti: Kapanma bölgesi, kontrollü bölge ve tedbirli bölge.

Bir hafta içinde yeni vaka görülmeyen bölgeler "kontrol" şeklinde işaretlenecek ve yeni vaka olmadan iki haftaya ulaşırsa "önlem" seviyesine düşürülecek.

Daha az vaka bulunan veya hiç vaka olmayan bölgelerdeki insanlara, konutlarının bulunduğu sitelerde hareket etmelerine izin verilmesi gibi daha fazla özgürlük getirilecek.

Ek bilgi: Tim Bowler; Grafikler: Rob Englandve Jana Tauschinski.