Adım adım iç savaşa sürükleniyorlar! ABD'den sıcak çatışmanın başladığı Sudan'a kritik çağrı: Şiddeti durdurun
Sudan'da ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışma her geçen dakika alevlenirken, başkent Hartum'daki uluslararası havalimanında bazı uçaklardan duman yükseldi. Sudan Ordusu, RSF güçlerinin havalimanındaki uçakları hedef aldığını, yolcuların da mahsur kaldığını belirtti. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, "Tüm aktörleri acilen şiddeti durdurmaya çağırıyoruz." dedi.
Sudan'da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında son birkaç aydır yaşanan "söz savaşı" yerini sıcak çatışmaya bıraktı. Başkent Hartum'un Erkevit, Spor Kenti, Genelkurmay Başkanlığı ve Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan'ın ikametgahının bulunduğu bölgelerde silah sesleri yükseldi.
ÇATIŞMA SABAH SAATLERİNDE BAŞLADI
Başkentin muhtelif bölgelerinde yerel saatle 09.30 gibi başlayan ağır makineli silah seslerinin ardından yoğun duman yükseldiği görüldü. Hartum Uluslararası Havalimanı'nın çevresinde de yoğun hareketlilik mevcut ve çatışma sesleri işitildi. Umdurman, Bahri ve kuzeydeki Meravi kentlerinde de çatışma sesleri duyuldu. Havalimanında hava trafiği durdurulurken başkenti diğer kentlere bağlayan köprülerin tamamı ulaşıma kapatıldı. Görgü tanıkları, Hızlı Destek Kuvvetlerinden bir grubun devlet televizyonunun çevresini kuşattığını bildirdi. Ordu, yaptığı son açıklamada HDK'nin Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve ordu karargahını ele geçirdiği iddialarını yalanladı.
BAŞKENTTE HAVALİMANI HEDEF ALINDI
Başkent Hartum'daki başkanlık sarayı, ordu karargahı ve havalimanı civarında silah sesleri duyulurken, dumanlar yükseliyor. Hartum Uluslararası Havalimanının apronunda bulunan bazı uçakların çatışmalar sırasında hasar gördüğü belirtildi. Sudan ordusundan yapılan açıklamada, RSF güçlerinin Suudi Arabistan Havayollarına (Saudia) ait bir uçağı hedef aldığı aktarıldı.
UÇAKLARDAN DUMAN YÜKSELDİ
Havayolu şirketinden yapılan açıklamada ise Airbus uçaklarından birinin Riyad'a planlanan uçuşundan önce Hartum Havalimanı'nda "kaza" geçirdiği belirtildi. Olaya yönelik detay verilmezken, Sudan uçuşlarının bir sonraki duyuruya kadar durdurulduğu aktarıldı. Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde de aprondaki 2 uçaktan duman yükseldiği görüldü. Başka bir videoda ise havalimanındaki yolcuların yere yattığı, içeride mahsur kaldığı kameraya yansıdı.
ABD'DEN "ÇATIŞMAYI DURDURUN" ÇAĞRISI
Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Twitter'dan yaptığı paylaşımda Sudan'da ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında tırmanan çatışmalardan derin endişe duyduklarını kaydetti. Bu kapsamda Hartum'daki büyükelçilik ekibiyle temas halinde olduklarını aktaran Blinken, "Tüm aktörleri acilen şiddeti durdurmaya çağırıyoruz." ifadesini kullandı. Blinken, ayrıca tarafları gerilimi daha fazla tırmandırmaktan kaçınmaya ve mevcut sorunları çözmek için müzakereleri sürdürmeye çağırdıklarını belirtti.
"ENDİŞE DUYUYORUZ"
Sudan'daki gelişmelerle ilgili Türkiye'den de açıklama geldi. Dışişleri Bakanlığı, Sudan'da ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında sabah başlayan çatışmalardan endişe duyulduğunu bildirdi. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, " Sudan'da bugün yaşanan silahlı çatışmalardan endişe duyuyoruz." ifadeleri kullanıldı. Sudan'daki tüm kesimlerin, geçiş sürecinin kazanımlarına bağlı kalmaya, sükunet ve diyaloga davet edilen açıklamada, Sudan'ın sorunlarına ancak ulusal uzlaşı yoluyla kalıcı çözüm bulunabileceği vurgulandı. Açıklamada, " Türkiye, bugüne kadar olduğu üzere, bundan sonra da dost ve kardeş Sudan devleti ile halkının yanında yer almaya devam edecektir." ifadeleri kullanıldı.
ORDU, HDK'YI İSYANCI GÜÇ İLAN ETTİ
Sudan ordusu, sabah saatlerinden bu yana çatışma yaşanan Hızlı Destek Kuvvetlerinin devlet ve milli güvenlik için tehdit oluşturan "isyancı güce" dönüştüğünü bildirdi. Ordudan yapılan yazılı açıklamada, "HDK, Spor kenti çevresinde ve diğer noktalarda güçlerimize yönelik saldırı girişiminde bulunmuş ve HDK'nin ihanet hareketine silahlı kuvvetlerimiz karşılık veriyor. HDK, devlet ve milli güvenlik için isyancı güce dönüştü. Şu anda silahlı kuvvetler ile isyancı Hızlı Destek Güçleri arasında stratejik noktalarda çatışmalar yaşanıyor. HDK, isyankar davranışlarını örtbas etmek için onlara saldırdığına dair yalanlar yayıyor."
"SALDIRIYI BİZ BAŞLATMADIK"
Sudan ordusu ayrıca, "isyancı" olarak ilan ettiği RSF'ye karşı ülke genelinde operasyonların sürdüğünü, RSF'ye ait 80'e yakın askeri aracın imha edildiğini aktardı. Ordu, RSF'nin Hartum'daki ana karargahının da vurulduğunu kaydetti. Ordu Sözcüsü Nabil Abdullah ise yaptığı açıklamada, "Saldırıyı biz başlatmadık. Birliklerimiz isyancı güçler tarafından saldırıya uğradı. Her türlü sorumsuz girişime karşı koyacağız. İsyancı liderliğin kişisel hırsları nedeniyle ülkemizin bu aşamaya gelmesinden üzüntü duyuyoruz. Ülkemiz için disiplin içindeki bir askeri liderliğin altında, sadece bir ordu dışında başka bir gelecek görmüyoruz. İsyancı güç kişisel hırsından vazgeçmiş olsaydı bu aşamaya gelemezdik" ifadelerini kullandı.
HDK: VATANDAŞLARI YANIMIZDA DURMAYA ÇAĞIRIYORUZ
HDK'den yapılan açıklamada ise "Güçlerimize eş zamanlı düzenlenen saldırıların adından kendimizi müdafaa ediyoruz. Kazanımları korumak için vatandaşları yanımızda durmaya çağırıyoruz." ifadesi kullanıldı. Öte yandan Hızlı Destek Kuvvetleri, Meravi Havaalanı ve Askeri Hava Üssü ile Hartum Uluslararası Havalimanı'nın kontrolünü ele geçirdiğini öne sürdü.
TÜRK BÜYÜKELÇİĞİLİNDEN "EVDE KALIN" UYARISI
Türkiye'nin Hartum Büyükelçiliğinden yapılan açıklamada, durum sakinleşene kadar vatandaşlardan evlerinde kalmaları ve gerekmedikçe seyahat etmemeleri istendi. Açıklamada, "Başkent Hartum'un çeşitli bölgelerinde ordu ile Hızlı Destek Güçleri arasında çatışmalar çıktığı anlaşılmaktadır. Durum normale dönünceye kadar vatandaşlarımızın sokağa çıkmayıp evlerinde kalmaları ve zorunluluk haricinde ülke içinde seyahatten kaçınmaları tavsiye olunur." uyarısı yapıldı.
NE OLMUŞTU?
Sudan'da tansiyonun tırmanması, ordu ile HDK arasında "askeri güvenlik reformu" konusunda yaşanan bir dizi anlaşmazlığın ardından geldi. HDK'nin tamamen orduya entegrasyonuyla tek ve milli bir ordu kurulması ve ordunun da ticari ve siyasi faaliyetleri bırakıp kışlaya çekilmesi gibi maddeleri kapsayan güvenlik reformu, 2021'den bu yana süren yönetim krizi ve asker-sivil anlaşmazlığını çözmek için 5 Aralık 2022'de imzalanan çerçeve anlaşmanın en önemli maddeleri arasında yer alıyor. Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, HDK'nin mevcut yapısının değiştirilerek orduya katılması konusunda ısrarla açıklamalar yaparken HDK Komutanı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu da entegrasyona karşı çıkmadıklarını ancak bunun tamamen sivil bir yönetimin çatısı altında gerçekleşmesini istediklerini ifade ediyor.
İSYANCILARA KARŞI SAVAŞMALARI İÇİN OLUŞTURULMUŞTU
HDK, eski rejim döneminde Darfur'da isyancılara karşı savaşmak, sınırları korumak ve asayişi sağlamak amacıyla milis yapılanma şeklinde oluşturuldu. 2013'te Güvenlik ve İstihbarat Teşkilatına bağlanan HDK'nin on binlerce mensubu bulunuyor. Sudan ordusu, "paralel ordu" gibi hareket eden HDK mensuplarının başkent ve bazı şehirlerdeki hareketliliğinin ve bazı mevkilerde konuşlanmasının güvenlik riski ve tehdidini artırdığını, bunun ordunun izni dışında yapılan kanunsuz bir eylem olduğunu açıklamıştı. HDK ise ordunun parçası olarak yasa gereği rutin görevlerini yerine getirdiklerini, orduyla tam bir koordinasyon ve uyum içinde çalıştıklarını ileri sürerek iddiaları reddetmişti.
