Ukrayna'nın F-16 Talebi: Rusya Tehdit Ediyor, ABD Yardım Edecek mi?

Ukrayna, Rusya'nın topyekûn işgalinin başından beri ABD ve müttefiklerinden F-16 savaş jetleri talep ediyor. Kremlin ise, Rus hava kuvvetlerinin Ukrayna’ya temin edilen F-16'ları vuracağını söylüyor. Peki ABD yapımı jetler, Kiev'in askeri pozisyonunu güçlendirebilecek mi?

ABD savunma devi General Dynamics tarafından tasarlanan ve ilk kez 1974'te havalanan F-16 "Savaşan Şahin" jetleri, on yıllardır dünya çapında birçok ülke tarafından kullanılıyor.

Yıllar içinde tasarımı ve donanımları defalarca güncellenen F-16, 2015'ten bu yana dünyanın en çok kullanılan sabit kanatlı savaş uçağı kabul ediliyor.

ABD yapımı jet, Türkiye dahil 25 farklı ülkenin hava kuvvetleri envanterinde bulunuyor.

Hafifliği ve çevikliğiyle ön plana çıkan F-16 kara saldırıları, havadan keşif, karadan havaya füze rampalarını arama gibi birçok görev icra edebiliyor.

F-16, 20 milimetrelik bir topa sahip. Ayrıca kanatları ve gövdesinde bomba, roket ve füze taşıyabiliyor.

Örneğin Ukrayna'nın envanterinde bulunan 250 km. menzile sahip Fransız-İngiliz ortak yapımı Storm Shadow seyir füzeleri, F-16 tarafından fırlatılabiliyor.

Ukrayna neden F-16'ları istiyor?

Askerleri Nato müttefikleri tarafından eğitilen ve geçtiğimiz yıllarda birçok son teknoloji Batı menşeli askeri teçhizatını ordusuna katan Kiev'in hava kuvvetleri, hâlâ Sovyetler Birliği'nden kalma uçaklardan oluşuyor.

Ukrayna, sayı ve teknoloji olarak kendinden çok daha üstün olan Rus hava kuvvetlerine karşı ABD yapımı F-16'ları kullanmak istiyor.

Ancak ilk etapta sayıları kısıtlı olması beklenen F-16'ların, Ukrayna'da taarruzdan öte hava savunmasını destekleyici bir rol oynaması bekleniyor.

Reuters'a konuşan Royal United Services Enstitüsü'nden havacılık ve teknolojisi uzmanı Justin Bronk, "(F-16'lar) biraz hava savunma ve derinlik kapasitesi sağlayacak. Ayrıca potansiyel olarak (İran yapımı) Şahid (İHA'larını) ve seyir füzelerini vurma konusunda yardımcı olabilir. Ancak bu, mühimmat açısından oldukça pahalı bir yöntem" dedi.

Askeri uzmanlar ve Ukraynalı yetkililer, Ukrayna'nın F-16'ları taarruz operasyonlarında etkili bir biçimde kullanabilmesi için envanterinde bu jetlerden 60 ila 120 tane bulunması gerektiğini söylüyor.

Ukrayna, jetlerin cephede kullanılmasına hazırlık olarak Rusya'nın çatışma bölgesi ve yakınlarındaki hava savunma sistemlerini hedef alıyor.

Ukrayna Savunma ve İş Birliği Merkezi adlı araştırma grubunun başkanı Serhii Kuzan, "Cephenin şekillendirilmesi, özellikle güneyde, çoktan başladı... Ukrayna Rusya'nın önde gelen hava savunma sistemlerine sistematik olarak saldıracak kapasiteye sahip" dedi.

Belçika, Danimarka, Hollanda ve Norveç, Ukrayna'ya 80'e yakın F-16 sağlama sözü verdi. Ancak jetlerin tamamının teslim edilmesi yıllar sürecek.

Bir diğer meseleyse Ukraynalı pilotların eğitimi. Bugüne kadar Batı menşeli savaş jetlerini hiç kullanmayan Ukraynalı pilotlar, farklı NATO ülkelerinde hızlandırılmış eğitimler alıyor.

Ancak uzmanlara göre ilk etapta Ukrayna'nın elindeki F-16 sayısı, jetleri uçurabilecek pilot sayısından fazla olacak.

Ukrayna F-16'ları koruyabilecek mi?

Teknolojik üstünlüklerine karşın, F-16'lar bakım ve koruması uzmanlık gerektiren masraflı uçaklar.

Ukrayna'nın bu jetlerden olabildiğince az faydalanması için uğraşan Rusya, teslimatın aylar öncesinden ülkedeki havalimanlarını hedef almaya başaladı.

Serhii Kuzan, "Rusya tüm havalimanlarına, potansiyel F-16 üslerine, her gün saldırıyor. Pistlere ve altyapıya zarar vermeye çalışıyor. Bu saldırılar aralaksız en az iki aydır sürüyor" dedi.

Ukrayna, hava üslerini ve içindeki F-16'ları korumak için elinde sınırlı sayıda bulunan Patriot ve NASAMS gibi gelişmiş hava savunma sistemlerini bu noktalara çekmek zorunda kalabilir.

Bu da sivil yerleşim yerlerinin Rus saldırılarına daha da açık hale gelmesine yol açabilir.

Rusya ne diyor?

Ukrayna'ya ilk jetlerin teslim edileceği haberlerinin ardından Kremlin, Rus hava kuvvetlerinin tüm F-16'ları vurmaya hazır olduğunu duyurdu.

Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, 1 Ağustos'ta yaptığı açıklamada "sayıları giderek azalacak, vurulacaklar... tabii ki teslimatın cephedeki gidişat üzerinde büyük bir etkisi olmayacak" dedi.

Peskov ayrıca, Batı tarafından Kiev'e daha önce tank ve zırhlı araçların da verildiğini hatırlatarak, F-16'ların Ukrayna ordusu için "her derde deva" bir çözüm olmayacağını ifade etti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Mart'ta yaptığı bir açıklamada Ukrayna'ya ait F-16'ların NATO ülkelerinin havalimanlarından kalkması durumunda bu hava üslerinin "meşru hedefler" kabul edileceğini söylemişti.

ABD, Ukrayna'ya teslim edilen F-16'ların Ukrayna havalimanlarında tutulacağını söylüyor.