Ürdün İsrailli çiftçilere toprak kiralamayı sonlandırdı

Ürdün Kralı Abdullah İsrailli çiftçilerin sınırın Ürdün tarafındaki iki bölgede üretim yaptığı toprakların kira sözleşmesini sonlandırdığını açıkladı.

1994'te imzalanan barış anlaşmasıyla İsrailli çiftçiler Ürdün'ün Bakura ve Gamr (İbranice isimleriyle Naharayim ve Tzofar) bölgelerindeki topraklarda 25 yıl boyunca üretim yapma imkanına kavuşmuşlardı.

Arazi 25 yıllığına kiralanmış, uzatılması da iki tarafın da isteğine bırakılmıştı.

Ürdün ve İsrail arasındaki ilişkilerin kötüleşmesinin bir sonucu olarak Kral Abdullah geçen yıl bu kira sözleşmesini sonlandırmayı planladığını açıklamıştı.

O dönem İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu kira sözleşmesinin uzatılması için müzakereler yapılmasını umduğunu söylemişti.

Pazar günü sürenin dolmasının ardından sınır kapısı kapatıldı ve Fransız haber ajansı AFP, İsraillilerin sınırdan geçişine izin verilmediğini aktardı.

Reuters ajansına konuşan çiftçilerden Eli Arazi, 70 yıldır sınırın karşı tarafında ürün yetiştirdiklerini ve bu kararın kendilerini derinden etkileyeceğini söyledi.

Anlaşma nasıl yapılmıştı?

İki ülkenin sınırında bulunan Bakura ve Gamr ve uzun zamandır İsrailli grupların denetimindeydi.

1948'den 1994'e kadar aralarında barış anlaşması bulunmayan iki ülke o yıl bir anlaşmaya imza atarak savaşı sonlandırmıştı.

Anlaşmada Ürdün'ün iki bölgedeki egemenliği teyit edilmiş, İsrail'e bölgeleri 25 yıllığına kiralama hakkı verilmişti.

Anlaşmaya göre taraflardan herhangi biri en az bir yıl öncesinde bildirimde bulunmadığı takdirde anlaşma otomatik olarak yenilenecekti.

Ürdün geçen yıl anlaşmanın yenilenmemesi yönünde bildirimde bulunmuştu.

Ürdün neden yenilemiyor?

Pazar günü Meclis oturumunun açılışını yapan Kral Abdullah, anlaşmanın artık süresini doldurduğunu ve Ürdün'ün "toprakların her bir santiminde egemenlik kuracağını" söyledi.

Anlaşmayı yenilememe kararı iki ülke arasında gerilen ilişkilerin bir yansıması olarak görülüyor.

İlişkilerin kötüleşmesinin nedenleri arasında Kudüs'ün statüsü ve İsrail'in Filistin'le barış görüşmelerinin ilerlememesi gösteriliyor.

Ürdünlülerin önemli bir kısmı Filistin kökenine sahip ve bu kira anlaşması onlar tarafından tasvip edilmiyordu.

Geçen yıl Ürdün'de 87 milletvekili kira anlaşmasının sonlandırılması için imza toplamıştı.

İsrail'in geçen aylarda iki Ürdün vatandaşını aylarca yargı karşısına çıkarmadan tutuklaması iki ülke arasındaki ilişkileri daha da gerginleştirmiş, Ürdün İsrail'deki büyükelçisini geri çağırmıştı.

İki tutuklu Çarşamba günü serbest bırakılmıştı.