Uydu görüntüleri, İsrail'in yeni bir askeri hatla Gazze'nin kuzeyini böldüğünü gösteriyor
BBC Verify'ın incelediği uydu görüntülerine göre, İsrail Gazze'nin en kuzeyini geri kalan bölgelerden ayıracak yeni bir askeri hat yaratıyor.
BBC Doğrulama Servisi'nin (BBC Verify) incelediği uydu görüntülerine göre, İsrail Gazze'nin kuzeyini geri kalan bölgelerden ayıracak yeni bir askeri hat yaratıyor.
İsrail askerlerinin Gazze'nin kuzeyini enine bölecek şekilde bir alanı "temizlediği" görülüyor. Uydu görüntüleri ve videolara göre, Akdeniz'le İsrail sınırı arasında kalan yüzlerce bina, çoğunlukla kontrollü patlamalarla yıkıldı.
Görüntülerde ayrıca İsrail askerleri ve askeri araçların bu yeni hat boyunca konuşlandığı da görülebiliyor. Uzmanlar, İsrail'in Gazze'yi "daha kolay denetleyeceği" bölgelere ayırmaya çalıştığını kaydediyor.
BBC'nin konuştuğu İsrail ordusu sözcüsü ise, ordunun Gazze'nin kuzeyinde "terörist altyapıyı hedef aldığını" söyledi.
Uydu görüntülerini yorumlayan İngiltere merkezli RUSI adlı düşünce kuruluşundan Orta Doğu güvenlik uzmanı Dr. H. A. Hellyer, İsrail'in Filistinli sivilleri Gazze'nin kuzeyine dönmekten alıkoymayı hedeflediğini belirtti.
Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre 100 bini aşkın kişi Gazze'nin kuzeyini terk etmişti.
Görüntülerde yerleşim yerleri boyunca "temizlenmiş" bölgeleri birbirine bağlayan iki hat çizildiği görülüyor. Ekim ayı başından gelen görüntülerde bu yolun iki bölümü arasındaki binalar yıkılmış durumda.
Doğudan batıya yaklaşık 9 kilometrelik bu hatla, Gazze Şehri ile kuzeydeki Cibaliye, Beyt Hanun, Beyt Lahya yerleşimleri ayrılmış oluyor.
BBC'nin elde ettiği bilgilere göre Cibaliye ile Gazze Şehri arasında, İsrail ordusunun taktiksel olarak kullandığı bir yol bulunuyor.
İsrail ordusunun çektiği görüntülerde de çok katlı binaların Ekim ayı başından bu yana kontrollü patlamalarla yıkıldığı görülüyor.
İsrail ordusu sözcüsünün BBC'ye açıklamasında, ordunun "Hamas'ı etkisizleştirme hedefi haricinde" sivil altyapıyı hedef alma gibi bir niyetinin olmadığı ileri sürülüyor.
Bir diğer görüntüde IDF'e ait Humvee tipi zırhlı araçlar, İsrail yönünden bu bölgelere hareket ediyor.
Humvee tipi araçlar diğer askeri araçlar kadar ağır silahla donatılmıyor. Dr. Hellyer, bu araçların kullanılmasını, ordunun bu bölgenin güvenliğinden emin olduğunun göstergesi olarak yorumluyor.
Bazı yorumcular ise İsrail ordusunun varlığının, kalıcı bir askeri bölünmenin işareti olabileceğini söylüyor. Buna göre İsrail, Gazze'nin kuzeyi ile geri kalanı arasında kimlerin seyahat edebileceğinin kontrolünü alabilir.
Dr. Hellyer, İsrail askerlerinin uzun erimli planlar doğrultusunda hareket ettiğini kaydediyor.
BBC daha önce de İsrail'in Gazze'de Netzarim Koridoru ve Philadephi Koridoru'nda bölümler inşa ettiğini göstermişti.
BBC analizleri, kuzeydeki yeni bölümlemenin de önceki koridorlardakine benzer şekilde yapıldığını ortaya koyuyor. Binaların ve tarım alanlarının yok edilmesiyle, yollar ve askeri alt yapı inşa ediliyor ve yeni askeri mevziler kuruluyor.
İsrailli düşünce kuruluşu Begin-Sadat'tan (Besa) Dr. Eado Hecht, verilerin yeni bir bölünme hattını gösterdiğini kabul etmekle birlikte, bunun kalıcı olup olmadığını sorguluyor:
"Gazze Şeridinin kuzey yerleşimleriyle Gazze Şehri'ni ayıran bir koridor var. Burada hedef, Hamas ve diğer örgütlerin bu alana dönmesini ve yeniden harekete geçmesini engellemek."
İsrail, "Generaller Planı" olarak bilinen yeni bir taktiği hayata geçirdiğini daha önce reddetmişti.
Eski ulusal güvenlik danışmanı Tümgeneral Giora Eiland tarafından ortaya atılan bu taktik, sivillerin kuzeyden ayrılmaya zorlanması, yardım girişinin engellenmesi ve burasının askeri bir alana dönüştürülmesini öngörüyor.
Plana göre bölgede kalanlar savaşçı muamelesi görürken "teslim ol ya da açlıktan öl" seçimiyle karşı karşıya bırakılıyor. Bunun Hamas'ı rehineleri serbest bırakmaya zorlayacağı düşünülüyor.
İsrail ordusu BBC'ye yaptığı açıklamada, spesifik bir plana göre değil iyi kurgulanmış askeri planlara göre hareket ettiğini söyledi.
Buna karşın kuzeyde abluka altındaki binlerce Filistinli sivilin güvenliğiyle ilgili endişeler artmaya devam ediyor.
BM 65 bin kişinin bölgede kalabileceğini öngörüyor ve Kuzey Gazze yönetim bölgesine 50 gündür yardım girmediği konusunda uyarıyor.
Abluka nedeniyle Filistinlilerin "kritik malzeme ve hizmet sıkıntısı, aşırı kalabalık ve zayıf hijyen koşullarıyla" karşı karşıya olduğunu belirtiyor.
BBC analizi Gazze'nin kuzeyindeki nüfusun yüzde 90'ının Ekim başından beri tahliye emirleri aldığını gösteriyor. Sosyal medyada paylaşılan videolar yeni hattın güneyine tahliye ettirildiklerini belgeliyor. Ne zaman dönecekleri kesin olmamakla birlikte İsrail Dışişleri Bakanlığı sivillerin savaştan sonra dönmelerine izin verileceğinde ısrarcı.
Uydu görüntüleri Gazze'nin kuzeyindeki yerinden edilmeyi gösteriyor. Geçici sığınma sağlayan çok sayıda çadır ortadan kalkıyor. Geride kalan alanda yok edilen binaları ve askeri faaliyetlere dair izleri görmek mümkün.
Uzmanlar arasında bu hattın ne kadar kalacağıyla ilgili fikir birliği yok.
Dr Hellyer Filistinlileri alandan kalıcı olarak sürme planı için temel oluşturduğunu söylüyor.
"Kişisel fikrim gelecek 18 ayda kuzeye Yahudi yerleşimcileri yerleştirecekleri yönünde. Onlara yerleşim demeyecekler. Askeri karakol ya da bunun gibi bir şeyler olduğunu söyleyecek ve buradan büyütmeye devam edecekler."
İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, askerlerin Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinli sivillerin yaklaşık yarısını iki yıl içinde bölgeyi terk etmeye "teşvik etmesi" gerektiğini söylemişti.
Ancak İsrail hükümeti, savaş sona erdiğinde Gazze'de yerleşim yerleri inşa etmeyi planladığını reddediyor ve Dr. Hecht, bu öngörülerin bazı aşırı milliyetçi bakanlar için bir "rüyadan" başka bir şey olmadığı gerekçesiyle reddediyor.
Dr Hecht, "Üç koridorun tümü (güneyde Philadelphi, Gazze Şehri'nin hemen güneyinde Netzarim ve Gazze Şehri'nin hemen kuzeyindeki yeni koridor) kontrol amaçlı" diyor ve ekliyor:
"Varlıklarının süresi savaşın ne zaman ve ne şekilde bittiğine bağlı."
