EYT düzenlemesindeki şartlı madde kriz çıkardı, SGK Başkanı'na istifa çağrısı var

Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, geçen hafta Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

TARTIŞMALARA KONU OLAN ŞART

Düzenlemede yer alan şartlı maddeler sebebiyle ise 2002 yılı öncesinde 3 tam yıl hizmeti olmayan memurlarla esnaf ve çiftçilerin emekli olamayacağına ilişkin tartışmalar alevlendi. Genel Sağlık-İş Sendikası, EYT düzenlemesinin 2002 öncesine yönelik 3 yıl şartı getirmediğini savunan SGK yönetimini, 'kanunu yanlış yorumladığı' gerekçesiyle istifaya çağırdı.

CUMHURBAŞKANLIĞI'NA BAŞVURUDA BULUNDULAR

Sözcü'de yer alan habere göre sendika, mağduriyeti önleyecek yasal değişikliğin yapılması için Cumhurbaşkanlığı'na gönderdikleri başvurunun acilen işleme alınması talebinde bulundu. EYT düzenlemesini hukukçularına inceleten Genel Sağlık-İş, eski Emekli Sandığı Kanunu'nun geçici 205'inci maddesi ile ilgili bentlerinde yer alan süre şartı nedeniyle bazı sağlık çalışanlarının (memur) EYT hakkını kullanamayacağı, dolayısıyla emekli olamayacağı sonucuna vardı.

GERİYE DÖNÜK HAK TALEP EDİLEMEYECEK

Düzenleme ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na geçici madde eklenerek ilgili kanunlara göre kanunun yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması talebinde bulunanlardan yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacak.

Geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek. İlk kez yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalışılan özel sektör iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren, sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanacak. Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, bu indirimden tekrar yararlanılamayacak.

İŞ SÖZLEŞMELERİNİN FESHEDİLMESİNİ ZORUNLU TUTAN DÜZENLEMELER KALDIRILACAK

Kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler, il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacak.

NASIL BAŞVURULACAK?

Kanunun Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla emekli olmak isteyenler için başvuru süreci de başladı. Buna göre, emekli olmak isteyenler e-Devlet üzerinden ya da sosyal güvenlik merkezlerine başvuru yapabilecek. Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 ve öncesi olanlar, EYT düzenlemesi ile emeklilik hakkı kazanabilecek. Koşulları yerine getirenler, Süre sınırı olmaksızın, SGK ve e-Devlet'ten başvuru yapabilecek. EYT düzenlemesinden yararlanmak isteyenler emeklilik için başvuru dilekçesi verecek.

Çalışmayanlar sadece emeklilik başvurusu yaparak işlemlerini başlatabilecekler.
Çalışan EYT'liler için ise birkaç aşamalı bir başvuru süreci gerçekleşecek.
Emeklilik başvurusu yapmak isteyen çalışan EYT'liler öncelikli olarak işyerlerinden çıkış belgesi alacaklar.
Bu belge ile emeklilik müracaatlarını gerçekleştirecekler.
Daha sonra emeklilik kararının ardından tüm EYT'liler ve emekliler istedikleri bir işyerinde çalışabilecek.
Çalışan emeklilerin maaşlarında herhangi bir kesinti olmayacak.
Emekli olduktan sonra bir kamu kurumunda çalışanların emekli maaşları kesiliyor.
Diğer emekliler hem çalıştıkları işyerlerinden hem de SGK'dan maaş alabiliyor.

YASAYLA İLGİLİ ÖNE ÇIKAN DETAYLAR

8 Eylül 1999 ve öncesinde işe girenler düzenlemeden yararlanacak.
EYT'de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak.
Yaş dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını taşıyanlar aylık alabilecek.
Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 30 gün içerisinde tekrar işe başlayan çalışanlar için yüzde 5 destek primi verilecek.
Kadroya alınan işçiler ile işçi statüsüne geçirilenlerin aylık almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin feshini zorunlu tutan düzenleme yürürlükten kalkacak.
EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek.
Toplamda 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeye göre 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek.
5 bin 500 liranın altında maaş olmayacak.