Türkiye'nin 70 yıllık rüyası olan Ilısu Barajı'nda elektrik üretimi başladı

Türkiye'nin en büyük elektrik üretimi projelerinden biri olan Mardin'deki Ilısu Barajı'nın altı türbininden ilki, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı'nda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın video konferansla katıldığı törenle hizmete alındı. Törende konuşan Erdoğan, ''Kendi halkına silah çekenlere en güzel cevap bu eserdir'' ifadesini kullandı.

Törende konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ilısu Barajı'nın ülkemize, milletimize hayırlı olmasını diliyorum. 2008'den beri kredisinden inşasına her aşamasında pek çok engellemeyle karşılaştığımız bu eseri kararlılığımız sayesinde ülkemize kazandırdık. Karşımızda laf değil, eser üretme siyasetimizin bir örneği duruyor. Bu eser, Türkiye'yi yurt dışından şikayet edenlere ve kendi halkına silah çekenlere en güzel cevap bu eserdir." dedi.

200 MİLYAR LİRALIK KAYNAK KULLANILDI

Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü:

Ilısu Barajı'ndan esecek barış, kardeşlik, refah ve huzur rüzgarı asırlar boyunca bu topraklarda dalga dalga kendini hissettirecektir. Hasankeyf başta olmak üzere tüm tarihi ve kültürel varlıklar korunmuştur. Sadece bu çalışmalar için 200 milyon liralık kaynak kullanılmıştır.

YILLIK 2,8 MİLYAR LİRALIK GELİR BEKLENTİSİ

Bu dev eser GAP projemizin en önemli unsurlarından. Bu tesisin ekonomimize yıllık katkısının 2,8 milyar lira olmasını bekliyoruz. Burada toplanan suları yakında inşa edeceğimiz Cizre Barajı'na bırakarak hem 1.1 milyar kilovat saat enerji üretecek, hem de 765 bin dekar araziyi sulayabileceğiz. Türkiye 2002'de 276 baraja sahipti biz buna 585 baraj daha ekledik.

"17 BARAJ AÇILIŞINI DAHA YAPACAĞIZ"

Yola çıktığımızda birileri birkaç yıl iktidarda kalıp gideceğimizi düşünüyordu. Planlarımızı, programlarımızı, hedeflerimizi çeyrek asırlık, yarım asırlık, 1 asırlık dilimlere göre yaparak, geçmişten beri tüm siyasetçilerin teslim olduğu kısır döngüyü kırdık. Biz Cumhur İttifakı olarak dimdik bu yolda yürüyeceğiz. 17 baraj açılışını daha yapacağız.

''TÜRKİYE 18 YILDA 18 MİLYON DEKAR ARAZİYİ SULAMAYA AÇTI''

Türkiye 18 yılda 18 milyon dekar araziyi sulamaya açtı. Sokağa çıkma sınırlamalarını ülkede hayatı tümüyle durdurmak değil insan hareketliliğini azaltarak salgının yayılmasını engellemek için getirdiğimizi tekrar hatırlatmak istiyorum. Sadece 2020 yılında inşası tamamlanan 403 tesisi hizmete sunmayı planlıyoruz. Ülkeye ve millete hizmet yolunda durmak yok, yola devam anlayışıyla gece-gündüz eser üretmeye devam edeceğiz. Ülkemizde ekilmemiş tek karış toprak, harekete geçirilmemiş en küçük potansiyel bırakmadan, çok çalışarak yeni döneme hazırlanacağız. (Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi) 2500 yataklı bu hastane çok önemli bir çekim alanı oluşturacaktır."

Konuşmanın ardından barajda ilk kez elektrik üretimi başladı.

PLANLAMA ÇALIŞMALARI 1950 YILINDA BAŞLADI

Güneydoğu Anadolu Projesi'nin (GAP) en önemli tesislerinden olan Ilısu Barajı ve HES'in planlama çalışmaları 1950'li yıllarda başladı. Mardin'in Dargeçit ilçesine bağlı Ilısu köyünün adı verilen projenin temeli 2008 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından atıldı. Diyarbakır, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak'ı kapsayan proje, 2018 yılında su tutma aşamasına getirildi ancak baraj gölü sahasında kalan tarihi ve kültürel varlıkların korunup kurtarılmasına yönelik çalışmalardan dolayı su tutulmadı. Bu işlem, tarihi Hasankeyf ilçesindeki eserlerin taşınmasının ardından 19.07.2019'da başladı.

12 BİN YILLIK İLÇEDEKİ TARİHİ ESERLER TAŞINDI

Ilısu'nun yapımı nedeniyle su altında kalacak Batman'ın 12 bin yıllık geçmişe sahip Hasankeyf ilçesi de 3 kilometre mesafedeki 3 bin dekarlık alana taşındı. Hasankeyf'teki tarihi eserlerin taşları tek tek sökülerek, yeni yerleşim biriminde oluşturulan Kültürel Park'a taşındı. Artuklu Hamamı, Sultan Süleyman Koç Camisi, İmam Abdullah Zaviyesi, Er-Rızık Camisi minaresi, Zeynel Abidin Türbesi, Eyyubi (Kızlar) Camisi ve kale giriş orta kapısı yeniden inşa edildi. Yalnızca taşıma işlemleri için 300 milyon TL'nin üzerinde harcama yapıldığı belirtildi. Yeni yerleşim yerinde ayrıca, Kaymakamlık, belediye hizmet binası, İlçe Jandarma Komutanlığı, İlçe Emniyet Müdürlüğü, Batman Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu, 25 yataklı Hasankeyf Devlet Hastanesi, kütüphane ve müze gibi çok sayıda kurum hizmet vermeye başladığı ilçenin yeri yerleşim yerinde ayrıca Turizm Meslek Yüksek Okulu aşçılık ve turizm otelcilik alanında eğitime taşımalı olarak başlatıldı. Öte yandan Yeni Hasankeyf'te yapılan ticaret merkezine ve diğer alanlarda esnaf iş yerlerini açarken, ticari faaliyetler başladı.

YENİ YOLLAR

Ilısu ile birlikte daha önce standardı çok düşük ve araçların zorlukla geçtiği Midyat- Dargeçit yolu yeniden inşa edildi. Bu kapsamda 52 kilometrelik ulaşım yolu ile Dicle Nehri üzerine 250 metre uzunluğunda köprü inşa edildi. Daha önce sallarla geçilen Dicle Nehri artık köprü ile geçiliyor. Baraj inşaatı kapsamında Batman-Siirt-Şırnak ve Diyarbakır'a ait köylerde de 237 kilometre asfalt kaplı köy yolu yapılıyor.

18 MİLYAR TL'YE MAL OLDU

Temelden 135 metre yüksekliğe, 24 milyon metreküp dolgu hacmine ve 1820 metre kret uzunluğuna sahip Ilısu barajı hidroelektrik santrali, her biri 200 megavat gücünde 6 türbinden oluşuyor. Toplam kurulu gücü 1200 megavat olan santral devreye girdiğinde, yılda ortalama 4120 gigawatt saat enerji üretimi gerçekleştirilecek. Ekonomiye sadece enerji üretiminden yıllık 412 milyon dolar katkı sağlayacak olan Ilısu Barajı ve HES, yeniden yerleşim, tarihi ve kültürel varlıkların korunması ve diğer inşaatlar ile beraber yaklaşık 18 milyar TL'ye mal oldu. Fırat Nehri'nden sonra en büyük hidroelektrik potansiyele sahip olan Dicle Nehri üzerinde kulan Ilısu, kurulu güç bakımından Atatürk, Karakaya ve Keban barajlarından sonra Türkiye'nin en büyük 4'üncü barajı özelliğini taşıyor. 10,6 milyar metreküp depolama hacmi ile Atatürk ve Keban barajlarından sonra Türkiye'nin üçüncü büyük depolama hacmine sahip baraj, dolgu hacmi bakımından Türkiye'nin ikinci büyük, dolgu hacmi ve gövde uzunluğu bakımından ise dünyanın birinci barajı konumunda yer alıyor. 204 megawatt kapasiteli barajın toplam 6 türbininin devreye girmesiyle ülke ekonomisine yılda 2,5 milyar TL katkı sağlanacak ve yılda 4 milyar 120 milyon kilovatsaat enerji üretilecek. Yılsonuna kadar barajda tam kapasite üretime geçilmesi hedefleniyor. Bu üretim rakamı 6 milyon nüfuslu bir şehrin yıllık enerji ihtiyacının karşılanması anlamına geldiği belirtildi. Ilısu projesinde; mimarlar, arkeologlar, sanat tarihçileri, şehir planlamacıları, biyologlar, zoologlar, botanik bilimciler, sosyologlar, paleontologlar, sosyal çalışmacılar ve tarihçiler de katıldı. Ilısu Barajı'nda regüle edilen ve daha sonra inşa edilecek Cizre Barajı'na bırakılan sularla Nusaybin, Cizre, İdil, Silopi ovalarında toplam 765 bin dekar alanın modern teknikler ile sulanması ve yılda 1 milyar 168 milyon kilowatt saat enerji üretilmesi mümkün olabilecek. Cizre Barajı tamamlandığında ise yıllık 1 milyar TL ilave gelir artışı sağlanması hedefleniyor.