Türk Mühendislerinden Kasisten Elektrik Üreten Sistem
Türk mühendisler, hız kesici kasis içerisine koydukları hidrolik yağının basınç altındaki hareketini elektrik enerjisine çeviren sistem geliştirdi.
Marmara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimince desteklenen "Hız Kesicilerden Elektrik Üretim Projesi" kapsamında hız kesici kasis, bağlantı rakoru, hidrolik hortum, çekvalf, hidrolik motor, redüktör ve elektrik motoru kullanılarak mekanik enerjiyi elektriğe çeviren sistem tasarlandı.
YAĞ BASINCI İLE ÇALIŞIYOR
Yağın basınç altındaki hareketinden yararlanılarak geliştirilen sistem üzerinde yapılan testlerde, bir ton ağırlığında ve saatte 5 kilometre hızla giden bir aracın hız kesiciye uyguladığı basınç sonucu 15 volt, 200 miliamper ve 3 vatlık elektriksel büyüklük elde edildiği belirlendi.
Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Mekatronik Mühendisliği Bölümü Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Mustafa Demetgül, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyada elektrik enerjisinin büyük kısmının fosil yakıtlardan elde edildiğini belirterek, bu yakıtların hızla tükenmesi ve çevreye zarar vermeleri nedeniyle alternatif enerji kaynakların öneminin giderek arttığını söyledi.
BASINÇ FARKI İLE ENERJİ ÜRETİYOR
Alternatif enerji üretme sistemlerinin makro ve mikro olmak üzere ikiye ayrıldığına dikkati çeken Demetgül, "Mikro enerji üretmede; mekanik titreşim, mekanik gerilme ve şekil değiştirme, sıcaklık ve sürtünme, güneş ışığı, insan vücudu, kimyasal veya biyolojik kaynaklar, merdivenler, nesne hareketleri kullanılmaktadır. Radyoaktif reaksiyonlardan oluşan momentum enerjisi, basınç farkları, kullanılarak da mikro enerji elde edilmektedir" diye konuştu.
Demetgül, Türkiye'de motorlu kara taşıtlarının sayısının her geçen gün arttığını dile getirerek, araçların hareket enerjisini ve ağırlığını, alternatif enerji kaynağı olarak kullanmanın mümkün olduğunu dile getirdi.
"YAĞIN BASINCI ALTINDAKİ HARAKETEİNDEN YARARLANILDI"
Bu kapsamda aynı zamanda yüksek lisans öğrencisi Ali Demircan'ın tez konusu olan projeyi gerçekleştirdiklerini anlatarak, şöyle devam etti:
"Çalışmada ana materyal olarak hız kesici, bağlantı rekoru, hidrolik hortum, çekvalf, hidrolik motor, redüktör ve elektrik motoru kullandık. Doğal kauçuk hamurundan özel olarak imal ettiğimiz hız kesicinin her iki tarafına delikler açarak rekor bağlantısı yaptık. Hız kesiciye bağlanan rekorlara sıvı giriş-çıkışı için iki adet çekvalf bağlantısı gerçekleştirdik. Sıvı çıkışını sağlayan çekvalfe bağladığımız hidrolik hortum ile hidrolik motor arası bağlantısını sağladık. Hidrolik motorun çıkışını da 2 metre yüksekte bulunan sıvı tankına, hidrolik hortumla bağladık. Böylece, sıvı tankı çıkışı, hız kesicinin boşta olan sıvı giriş çekvalfine bağlanmış oldu."
Doç. Dr. Demetgül, hız kesici ile ilgili yapılan çeşitli çalışmalarda hidrolik, mekanik ve elektro-manyetik sistemler kullanıldığını, kendi çalışmalarında literatürdekilerden farklı olarak özel içi boş hız kesici kullanılarak yağın basınç altındaki hareketinden ve verdiği tepkilerden yararlanıldığını vurgulayarak, basınçlı yağın dairesel hareket üretmesi ve üretilen hareket enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürülmesinin, çalışmanın temelini oluşturduğunu, yaptıkları deneyler neticesinde hız kesiciden hidrolik sistemle elektrik enerjisi üretmeyi başardıklarını kaydetti.
"TRAFİK VE AYDINLATMA IŞIKLARININ ENERJİSİ KARŞILANABİLİR"
Sistemin çalışma prensibine ilişkin Demetgül, "Aracın hız kesiciye uyguladığı basınç sonucu içerideki yağ, çekvalflerin yönlendirmesiyle hidrolik hortumlardan geçerek hidrolik motora ulaşıyor. Hidrolik motor, bu sayede elde ettiği hareket enerjisini dinamoya iletiyor. Dinamo da bu hareket enerjisini elektriğe çeviriyor. Aracın uyguladığı basınçla hidrolik motordan çıkarak 2 metre yüksekliğindeki sıvı tankının içine dolan yağ, basınç kalktıktan sonra yeniden hız kesicinin içerisine doluyor. Böylece, elektrik enerjisini üretecek döngü sağlanmış oluyor" açıklamasında bulundu.
Demetgül, hız kesici sistemde üretilen elektrik enerjisinin aracın hızına ve ağırlığına göre değişim gösterdiğine işaret ederek, yapılan testlere göre, bir ton ağırlığında ve saatte 5 kilometre hızla giden bir aracın hız kesiciye uyguladığı basınç sonucu 15 volt, 200 miliamper ve 3 vatlık elektriksel büyüklük elde edilebildiğini belirtti.
NE KADAR ARACIN GEÇMESİ LAZIM?
Bu standartlara göre geliştirilen düzeneğin kurulu olduğu hız kesicinin üzerinden 7 bin 800 araç geçmesi halinde 7 amper, 12 voltluk bir akünün dolacağını anlatan Demetgül, dolayısıyla sistemin, trafik ve aydınlatma ışıklarının enerji ihtiyacının karşılanmasında rahatlıkla kullanılabileceğini sözlerine ekledi.
