Katılım Bankacılığı ve Faizsiz Finans Çalıştayı
BDDK Başkanı Öztekin: "Dünyanın en hızlı büyüyen 25 piyasasının 10'u Müslüman ülke. Biz de bunların dikkatini ülkemize çekmek durumundayız" "Faizsiz finansın yükselen yıldızı olmayı hedeflemeliyiz.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mukim Öztekin, "Dünyanın en hızlı büyüyen 25 piyasasının 10'u Müslüman ülke. Biz de bunların dikkatini ülkemize çekmek durumundayız. Faizsiz finansın yükselen yıldızı olmayı hedeflemeliyiz. Ülkemize son yıllarda artan yabancı ilgisi, bu hedefimiz teyit etmektedir" dedi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Türkiye Katılım Bankaları Birliğinin (TKBB) ortaklaşa düzenlediği "Katılım Bankacılığı ve Faizsiz Finans Çalıştayı", Kızılcahamam'da başladı.
İki gün sürecek çalıştayın açılış konuşmasını yapan Syracuse University öğretim görevlisi Yıldıray Yıldırım, katılım bankacılığının Türkiye'de henüz arzu edilen büyüklüğe erişemediğini, konuya daha fazla önem verilmesi gerektiğini kaydetti.
İslami finansı "bir fırsat" olarak nitelendiren Yıldırım, bu doğrultuda sistemin altyapı ve insan kaynağın yapılarının da güçlendirilmesi gerektiğine işaret etti.
Yıldırım, faizsiz finans sistemi potansiyelinin İstanbul'u bir finans merkezi yapma noktasında büyük önem taşıdığına işaret ederek, "Ülkemizin 2023 hedeflerine de çok katkı sağlayacağı düşüncesindeyim" değerlendirmesinde bulundu.
TKBB Başkanı Uyan
Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Yönetim Kurulu Başkanı Ufuk Uyan da BDDK ve katılım bankalarının yoğun çalışmaları sonrasında Türkiye'de katılım bankacılığının giderek güçlendiğini ifade etti.
Zaman içinde haklarında oluşan olumsuz ve yanlış algılar nedeniyle katılım bankacılığının kapanma noktasına kadar gelebildiğine dikkati çeken Uyan, "Bu kriz döneminden sektörümüzün sahip olduğu iç dinamikler ve yöneticilerimizin dirayetli kararları neticesinde bu krizden sağ çıkmayı başardık. Bu durum, katılım bankacılığı açısından son derece önemli bir dönüm noktası sayılmalıdır" dedi.
Türkiye'de yaşanan 2001 ekonomik krizinden sonra, katılım bankalarının sektördeki payının giderek yükseldiğini ifade eden Uyan, "2012 sonunda payımız yüzde 5,13'e yükseldi. 30 Eylül 2013 itibariyle ulaşılan nokta toplanan fonlarda 58 milyar lira, kullandırılan fonlarda 64 milyar lira, aktifte de 91 milyar liraya ulaştık. 2013 sonunda aktiflerdeki payımızın yüzde 6'a yaklaşacağı tahmin edilmektedir" diye konuştu.
Faizsiz bankacılık sektöründe 75 ülkede 700 civarında kuruluşun faaliyet gösterdiğini ifade eden Uyan, "Özellikle Malezya'da geliştirilen yeni ürünlerin Türkiye'de de uygulanmasının katılım bankacılığının gelişmesinde önemli rol oynayacağını düşünüyoruz. Bu çerçevede Malezya İslam Bankaları Birliği ile bir işbirliği anlaşması imzaladık. 52 üründen ülkemizde uygulanmayan ürünlerin, katılım bankacılığına kazandırılması önem arz etmektedir. Bunlar, katılım bankacılığını büyütecektir" değerlendirmesinde bulundu.
Uyan, kamunun yeni katılım bankaları kurmasının, katılım bankacılığını güçlendireceğine işaret ederek, çalıştaydan çıkacak sonucun katılım bankalarının gelişiminde çok önemli rol oynayacağını belirtti.
BDDK Başkanı Öztekin
BDDK Başkanı Mukim Öztekin de kurum olarak finansal sistemin geliştirilmesine önemli projeler gerçekleştirdiklerini ifade ederek, eksiklik gördükleri tüm segmentleri geliştirmek için ayrı ayrı çalışmalar yürütmeye devam ettiklerini dile getirdi.
Küresel finansal krizin 2008 yılından bu yana önemli değişimler başlattığına dikkati çeken Öztekin, "Dünya ekonomisi bugün dar bir boğazdan geçmektedir. Büyük şirketlerin yanı sıra ülkelerin dahi iflas ettiği bir dönemde yaşıyoruz. Bu çerçevede faizsiz finansal model, ülkelerin gündemine ciddi bir şekilde girdi" dedi.
"6,5 trilyon dolara ulaşması bekleniyor"
Faizsiz finans modelinin tüm dünyada kabul görmeye başladığına dikkati çeken Öztekin, "Sistemin küresel düzeydeki büyüme öngörüleri oldukça umut vericidir. Son 10 yılda yaklaşık 15 kat büyüyen küresel İslami finans sistemi önümüzdeki dönemde de aynı yüksek büyüme trendini sürdürerek, 2020 itibariyle 6,5 trilyon dolarlara ulaşması beklenmektedir. Beklentimiz bunların daha da fazla olacağıdır" diye konuştu.
Katılım bankacılığının 2001 yılından itibaren ciddi büyüme oranlarını yakaladığını ifade eden Öztekin, "Son günlerde sektör 5,5 kat büyüdü ama bu da bizim için yeterli değil" değerlendirmesinde bulundu.
Öztekin, ürün çeşitliliğinin yetersiz olmasının katılım bankacılığının büyümesinde ciddi bir engel olduğunu vurgulayarak, çalıştayda bu konu üzerinde önemle durulması gerektiğini söyledi. Öztekin, şöyle devam etti:
"Ülke olarak, küresel çapta yaşanan gelişmelere seyirci kalmamız düşünülemez. Ülkemizin 2023 yılındaki finansal sistemler vizyonuna göre, İslami bankacılık sisteminin aktif büyüklüğünün 100 milyar dolar seviyesine çıkması hedeflenmektedir. Geçmiş dönemde elde edilen başarıları da dikkate alarak bu hedefe ulaşmanın bizi zorlamayacağını düşünüyoruz. BDDK olarak, faizsiz finans sisteminden çok daha büyük başarılar bekliyoruz. Önümüzdeki dönemde katılım bankacılığında inovatif politikalarının daha fazla önem kazanacak."
"Faizsiz finansın yükselen yıldızı olmalıyız"
Yayımlanan pek çok ekonomik raporda Türkiye'nin, İslami bölge finans merkezi olarak göründüğünü ifade eden Öztekin, bununla birlikte İslami finansta en büyük piyasa payının İngiltere'ye ait olduğunu kaydetti.
Dünyadaki ekonomik görünümün değiştiğini ve ekonomik gücün batıdan doğuya doğru kaydığını belirten Öztekin, "Dünyanın en hızlı büyüyen 25 piyasanın 10'u Müslüman ülke. Biz de bunların dikkatini ülkemize çekmek durumundayız. Faizsiz finansın yükselen yıldızı olmayı hedeflemeliyiz. Ülkemize son yıllarda artan yabancı ilgisi, bu hedefimiz teyit etmektedir" diye konuştu.
SPK Başkanı Ertaş
Sermaye Piyasası Kurumu (SPK) Başkanı Vahdettin Ertaş da faizsiz finans çalışmalarının 1960'lı yıllarda Mısır'da başladığını, Orta Doğu ve Asya'da 1980'li, Avrupa ve Amerika'da ise 2000'li yıllarda hızla yaygınlaştığını ifade etti.
İran, İngiltere, Suudi Arabistan ve Katar'ın bu alanda bölgesel güç olmaya çalışan ülkelerin başında geldiğine dikkati çeken Ertaş, "İngiltere'de 21 banka faizsiz bankacılık hizmeti veriyor. İngiltere bu konuda oldukça iddialı. Bizim de bu konuya daha fazla eğilmemiz gerekiyor" dedi.
Küresel piyasalarda şirketlerin, yatırımcıların ve devletlerin adeta bir "güvenli liman" aradığını belirten Ertaş, "Ekonomik krizin çıkış nedenleri ve tekrarlanmaması konusunda bir arayış var. Bunlardan birisi de faizsiz finansal ürünler. Küresel krizlere karşı daha dayanıklı olduğu raporlarla ispatlanmış durumda" değerlendirmesinde bulundu.
İstanbul'u 2023 yılına kadar bir finans merkezi yapma hedefi olduğunu ve bunun ilk yolunun da faizsiz finans alanında bir merkez olmadan geçtiğini belirten Ertaş, bu kapsamda tek taraflı atılacak adımların bu hedefi yakalamayı zorlaştıracağını kaydetti.
4,7 milyar liralık ihraç başvurusu incelemede
SPK olarak, kira sertifikalarına ilişkin düzenlemeler yaptıklarını ifade eden Ertaş, bu çerçevede 2011'de 2 bankanın yaklaşık 1 milyar liralık ihraç gerçekleştirdiğini hatırlattı. Ertaş, "2013 yılında da yoğun bir çalışma yaptık ve kira sertifikası düzenlememizi haziranda tümüyle yeniledik. Bürokratik süreçleri kolaylaştırdık. Halen 4,7 milyar liralık ihraç başvurusu da Kurul'da inceleme aşamasında. Gelişmeler ümit verici gözüküyor" diye konuştu.
Açılış konuşmalarının ardından, BDDK Başkanı Öztekin moderatörlüğünde panele geçildi.
- Ankara
