Köprü ve Otoyollar "11 Fsm Köprüsü İnşa Etti"
Arife Yıldız Ünal - 17 Aralık 2012 tarihinde özelleştirme ihalesi yapılan Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri ile otoyollardan 12 yılda, Fatih Sultan Mehmet (FSM) Köprüsü'nün maliyetinin 11 katı kadar gelir elde edildi.
Arife Yıldız Ünal - 17 Aralık 2012 tarihinde özelleştirme ihalesi yapılan Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri ile otoyollardan 12 yılda, Fatih Sultan Mehmet (FSM) Köprüsü'nün maliyetinin 11 katı kadar gelir elde edildi.
Toplam uzunluğu 1975 kilometre olan köprü ve otoyollardan 12 yılda geçen araç sayısı yüzde 92, elde edilen gelir ise yüzde 166 arttı.
İşletme hakkının verilmesi yöntemiyle ve fiili teslim tarihinden itibaren 25 yıllık süre için gerçekleştirilen köprü ve otoyollardan, 2001 yılında 203 milyon 491 bin 549 dolar elde edilirken, 2012 yılında bu rakam yüzde 166 artarak, 542 milyon 285 bin 707 dolara yükseldi. Söz konusu dönemde köprü ve otoyollardan geçen araç sayısı da 187 milyon 412 bin 615'ten yüzde 92 artışla 359 milyon 826 bin 775'e çıktı.
-Gelir 12 yılda yüzde 166 arttı-
Karayolları Genel Müdürlüğü, 2001'de 187,4 milyon araçtan 203,4 milyon dolar, 2002'de 196,4 milyon araçtan 136,3 milyon dolar, 2003'te 217,3 milyon araçtan 181,8 milyon dolar, 2004'te 242,6 milyon araçtan 265,5 milyon dolar, 2005'te 257,4 milyon araçtan 322 milyon dolar, 2006'da 281 milyon araçtan 348,8 milyon dolar, 2007'de 303 milyon araçtan 493,4 milyon dolar, 2008'de 309,8 milyon araçtan 431 milyon dolar, 2009'da 314,2 milyon araçtan 402,6 milyon dolar, 2010'da 329,6 milyon araçtan 561,1 milyon dolar gelir elde etti.
2011'de 349,8 milyon araçtan 534,6 milyon dolar, 2012 yılında ise köprü ve otoyollardan geçen yaklaşık 360 milyon araçtan 542,2 milyon dolar gelir sağlandı.
2001-2012 yılları arasında köprü ve otoyolları kullanan toplam 3 milyar 348 milyon 703 bin 208 araçtan 4 milyar 423 milyon 406 bin 992 dolar gelir sağlandı. Aynı dönemde köprü ve otoyolları kullanan araç sayısı 359 milyon 826 bin 775 ile en fazla 2012 yılında olurken, en fazla gelir 561 milyon 104 milyon 720 dolar ile 2010 yılında gerçekleşti.
-En fazla gelir geçen yıl elde edildi-
Söz konusu dönemde köprülerden en fazla gelir 195,2 milyon dolarla 2007 yılında elde edilirken, en fazla araç geçişi 151,9 milyon ile 2011 yılında gerçekleşti. Otoyollardan ise 210,7 milyon ile en fazla aracın geçtiği geçen yıl, aynı zamanda 386,3 milyon dolarla en fazla gelirin elde edildiği yıl oldu.
Otoyol ve köprü gelirleri (2001-2012)
Yıllar Köprüler (Boğaziçi + FSM) Otoyollar
Toplam
Gelir ($) Araç Gelir ($) Araç Gelir
($) Araç
2001 91.264.093 119.869.952 112.227.456 67.542.663 203.491.549 187.412.615
2002 61.757.512 120.874.552 74.600.905 75.548.976 136.358.417 196.423.528
2003 90.114.815 126.180.632 91.698.672 91.142.242 181.813.487 217.322.874
2004 124.578.457 133.984.528 140.935.800 108.659.472 265.514.257 242.644.000
2005 146.669.421 136.669.864 175.498.328 120.807.342 322.167.749 257.477.206
2006 146.668.560 139.354.186 202.193.411 141.595.076 348.861.971 280.949.262
2007 195.241.669 147.355.028 298.237.353 155.756.452 493.479.022 303.111.480
2008 150.390.649 146.037.378 280.644.770 163.796.804 431.035.419 309.834.182
2009 132.977.341 144.116.740 269.631.589 170.098.080 402.608.930 314.214.820
2010 184.162.931 148.156.872 376.941.789 181.482.471 561.104.720 329.639.343
2011 169.829.075 151.969.052 364.856.689 197.878.071 534.685.764 349.847.123
2012 155.961.126 149.101.262 386.324.581 210.725.513 542.285.707 359.826.775
Toplam 1.649.615.649 1.663.670.046 2.773.791.343 1.685.033.162 4.423.406.992 3.348.703.208
Not: Otoyol net geliri hesaplanırken KDV (yüzde 18), köprüler net geliri hesaplanırken KDV (yüzde 18) ve Belediye payı (yüzde 10) düşülecek.
-İhaleye 3 konsorsiyum katıldı-
Toplam uzunluğu 1975 kilometre olan Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri ile otoyolların özelleştirme işlemi, 17 Aralık 2012'de tek paket halinde, işletme hakkının verilmesi yöntemiyle ve fiili teslim tarihinden itibaren 25 yıllık süre için gerçekleştirildi.
En büyük özelleştirme işlemlerinden biri olan köprü ve otoyol özelleştirmesi ihalesine 3 konsorsiyum katıldı. Bunlar, "Nurol Holding AŞ - MV Holding AŞ - Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret AŞ - Kalyon İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ
Fernas İnşaat AŞ Ortak Girişim Grubu", "Koç Holding AŞ - UEM Group Berhad - Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ Ortak Girişim Grubu" ve Autostrade Per I'Italia SPA - Doğuş Holding AŞ - Makyol İnşaat Sanayi Turizm ve Ticaret AŞ - Akfen Holding AŞ Ortak Girişim Grubu" oldu.
Köprü ve otoyolların özelleştirme ihalesinin nihai pazarlık görüşmelerinde, en yüksek teklifi 5 milyar 720 milyon dolarla Koç Holding AŞ - UEM Group Berhad - Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ Ortak Girişim Grubu verdi.
-İhale nereleri kapsıyor-
İhale, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün sorumluluğunda olan, yapım, bakım, onarım ve işletimini üstlendiği, bağlantı yollarıyla "Edirne-İstanbul-Ankara Otoyolu", "Pozantı-Tarsus-Mersin Otoyolu", "Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolu",
"Toprakkale-İskenderun Otoyolu", "Gaziantep-Şanlıurfa Otoyolu", "İzmir-Çeşme Otoyolu", "İzmir-Aydın Otoyolu", "İzmir ve Ankara Çevre Otoyolu", "Boğaziçi Köprüsü", "Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Çevre Otoyolu", bunlar üzerindeki hizmet tesisleri, bakım ve işletme tesisleri, ücret toplama merkezleri ve diğer mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıklarını (OTOYOL) kapsıyor.
-Kazaların azaltılması öngörülüyor-
Otoyollar ve köprülerin özelleştirilmesinin, gerek niteliği itibariyle gerekse Türkiye'nin geçirmekte olduğu ekonomik yapılanma ve değişim süreci nedenleriyle büyük önem arz ettiğine dikkat çekiliyor.
Söz konusu otoyollar ve köprülerin özelleştirilmesiyle, elde edilecek özelleştirme bedelinin yanı sıra teknoloji transferi, verimlilik artışı, kaza oranlarında azalış, zaman ve yakıt tasarrufu, çevre kirliliğinin azaltılması gibi faydalar bekleniyor.
-Köprülerin maliyeti 421 milyon dolardı-
Karayolları Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2001 yılından 2012 yılı sonu itibariyle 3 milyar 348 milyon 703 bin 208 araç geçti. 1970'te yapımına başlanan ve Cumhuriyet'in 50. yılı olan 1973'te açılan Boğaziçi Köprüsü'nün inşaatı 21,7 milyon dolara mal oldu. 1986-1988 arasında inşa edilen FSM Köprüsü'nün maliyeti de 400 milyon dolardı.
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün yapımında harcanan 400 milyon doların yaklaşık 11 katı gelir, 2001-2012 yılları arasında köprü ve otoyollardan elde edildi.
Yayıncı: Abdullah Kıratlı - ANKARA
