5 Yılda Otomobilin Fiyatı Kadar Vergisini Ödüyoruz
ODD: Otomobilin satışından ve kullanımından doğan vergilerin 5 yıl sonundaki toplamı yaklaşık olarak otomobilin vergiler dahil satış fiyatına ulaşıyor
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Bayraktar, "Sektörümüzü cari açığın müsebbibi olarak görüp çok sık dinamikleriyle oynamak bu sektörün oyuncularının karar almasını imkansızlaştırmakta, daha da ötesinde yeni yatırımlar çekmeyi zorlaştırmaktadır" dedi.
ODD Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Bayraktar, ODD'nin 28. Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, 2013 yılının son döneminde kur ve faiz artışlarının sektörde yarattığı olumsuz etkiye ilave olarak, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) açıkladığı makro ihtiyati tedbirlerle Şubat 2014'ten itibaren otomobil kredilerine ve vadelerine sınırlamalar getirildiğini anımsattı.
YÜZDE 30 DARALMA SÜRPRİZ OLMAZ
Bu gelişmeler ışığında, 2014 yılı için zaten olumsuz bir senaryo beklentisi içerisindeyken, yılbaşında beklenmedik bir şekilde yükselen Özel Tüketim Vergisi'nin (ÖTV) otomotiv pazarı için öngörülerinin iyice küçülmesine yol açtığını anlatan Bayraktar, yılın ilk iki ayında sektörün yüzde 18 civarında daraldığını aktardı.
Otomotiv pazarında bu yıl yüzde 20-30 aralığında bir daralmanın sürpriz olmayacağını ifade eden Bayraktar, 1 milyon adetlik otomotiv pazarına 2014 yılı itibariyle varılabileceğini öngörmüşken, bugün maalesef 2014 için 600-700 bin adetlik pazar tahminlerini konuşur durumda olduklarını söyledi.
"CARİ AÇIĞIN SORUMLUSU BİZ DEĞİLİZ"
Otomotiv sektörünün son 8 yılda yaklaşık 13 milyar dolar dış ticaret fazlası vermesine rağmen cari açık ve bütçe performansı gibi nedenlerle vergi artışı yaşadığına ve kredi imkanlarının sınırlandırıldığına işaret eden Bayraktar, "Sektörümüzü cari açığın müsebbibi olarak görüp çok sık dinamikleriyle oynamak bu sektörün oyuncularının karar almasını imkansızlaştırmakta, daha da ötesinde yeni yatırımlar çekmeyi de zorlaştırmaktadır. Unutulmamalıdır ki, istikrarlı ve sürdürülebilir iç piyasası olmayan bir otomotiv sektörü, ancak iki ileri bir geri mehter takımı gibi hareket eder" diye konuştu.
"OTOMOTİV SEKTÖRÜ STRATEJİ VE EYLEM PLANI REVİZE EDİLMELİ"
Dünyada otomobil sahipliği artarken Türkiye'nin hala dünya ortalamasının altında bulunduğunu aktaran Bayraktar, sektörün gelişmesinin ve potansiyelinin ortaya çıkmasının önündeki engellere ilişkin şunları kaydetti:
"Ülkemizin yaşlı araç parkı sektörümüzde önemli bir sorun olmaya devam ediyor. 2013 sonu itibariyle 13 milyon 615 bin adede ulaşan toplam araç parkımızın yüzde 44'ü 12 ve üzeri yaştaki araçlardan oluşuyor. 16 ve üzeri yaş grubunu oluşturan araçların oranı yüzde 33, 20 yaş ve üzeri araçların oranı ise yüzde 22 seviyesinde. Bu tablonun hem ekonomiye hem de çevreye ciddi zararları var. Bunun başlıca sebebi, vergilendirme sistemidir. Neredeyse tüm dünyada araç yaşlandıkça vergisi yükselirken, bizde tam tersine düşüyor. Ülkemizde de vergilendirme sisteminin, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi araçların karbon emisyonları nedeniyle yarattıkları çevresel etki de dikkate alınarak, aracın yaşına göre değil, Avrupa ülkelerindekine benzer kriterler ile uygulanması gerekir. Araç parkımızı gençleştirmeye ve yenileştirmeye hizmet edecek politikaların geliştirilmesi artık gerçekten çok büyük bir ihtiyaç."
AŞIRI BİR VERGİ YÜKÜ VAR
Bayraktar, yeni araçlar üzerindeki aşırı yüksek vergi yükünün de önemli bir konu olduğunu belirterek, sektörde OECD ülkelerinin ortalaması olan yüzde 47'nin oldukça üzerinde vergi yükü bulunduğunu söyledi.
Sektör üzerindeki vergi yükünün araç satışından bakımına kadar pek çok aşamada kendini gösterdiğini vurgulayan Bayraktar, "Otomobilin satışından ve kullanımından doğan vergilerin 5 yıl sonundaki toplamı yaklaşık olarak o otomobilin vergiler dahil satış fiyatına ulaşıyor. Yani tüketici yeni otomobile ödediği vergi tutarı kadar tutarı kullanırken bir kez daha ödüyor. Özellikle ÖTV oranları, sektörümüzde talebin artmasının önündeki en önemli engel" ifadelerini kullandı.
Bayraktar, Türkiye Otomotiv Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı'ndan hayli ümitli olduklarını, ancak bu çalışmanın yegane büyük etkisinin Ar-Ge teşvikleri konusunda görüldüğünü ve faydalı çalışmalar yapıldığını dile getirdi. Mustafa Bayraktar, bu Strateji Belgesi ve Eylem Planı'nın mevcut durumu, ekonomik hayatı ve sektörü yakından ilgilendiren son dönemdeki hızlı değişiklikler sebebiyle, kamu ve özel sektör yan yana gelecek şekilde yeniden görüşülmesi ve yeni dönemin ihtiyaçlarını kapsayacak şekilde revize edilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
"HYUNDAİ MARKA, ANADOL TARİH OLDU"
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı Ziya Altunyaldız ise Türkiye'de kişi başına otomobil sayısında kat edilmesi gereken önemli mesafeler bulunduğunu ifade etti. Güney Koreli Hyundai'nin 1967 yılında, Türk Anadol markasının ise 1966 yılında kurulduğunu hatırlatan Altunyaldız, "Bu yıllara geldiğimiz zaman Hyundai bir küresel marka olmuş ama Anadol maalesef tarih olmuş" dedi.
Otomotiv sektörünün kamu tarafından hiçbir şekilde göz ardı edilemeyecek bir konumda bulunduğunu vurgulayan Altunyaldız, "7 yıldır ihracatın lideri olan, 400 bin civarında sağlayan, 1,2 milyon üretim yapan, bölge ve dünyada belli bir güce sahip bir Türk otomotiv sektöründen söz ediyoruz. Otomotiv sektörü paydaşları ekonominin lokomotifi olan bir sektörün mensuplarıdır. İniş çıkışlar olacaktır. Sektör hiçbir zaman zaten umutsuzluğa düşmedi. İniş çıkışlara rağmen bu sektörün yönü hep yukarı doğrudur" değerlendirmesini yaptı.
"İÇERDE DIŞARDA KÖTÜ DURUMDAYIZ"
ODD Genel Koordinatörü Hayri Erce de ODD'nin sektörün 2014 yılına iyi bir başlangıç yapmadığını belirterek, "Yıla yüzde 18 civarında bir daralmayla başladık. Maalesef içerisinde bulunduğumuz seçim süreci olsun, makro-ihtiyati tedbirler olsun, düşük büyüme süreci olsun, Merkez Bankası'nın sıkı para politikası olsun… Bunlar şu an için bizim işimizi kolaylaştırmayan faktörler. Bunlar yurt içi kaynaklı.
Yurt dışı kaynaklı tapering (tahvil alım azaltımı) süreci ve global para teşviklerinin azaltılmasıyla finansal imkanların zorlaşması da maalesef içinde bulunduğumuz süreci daha da güçleştirmekte" diye konuştu.
YIL SONU BEKLENTİLERİ
2023 hedeflerine ulaşma noktasında 2014'ün çok da faydalı bir yıl olma ihtimali oldukça düşük göründüğü yorumunu yapan Erce, "Bu yıl Türkiye iç pazarıyla ilgili 600-700 bin arasında bir pazar tahminimiz söz konusu. 1 milyon 100 ile 1 milyon 200 bin adet aralığında üretim, 810-850 bin adet ve 21-22 milyar dolarlık bir ihracat seviyesiyle yılı kapatacağız gibi görünüyor" dedi.
MUSTAFA BAYRAKTAR YENİDEN BAŞKAN
ODD başkanı ODD'nin 28. Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda derneğin yeni Yönetim ve Denetleme Kurulu Üyelerinin seçimi de gerçekleştirildi.
Mustafa Bayraktar yeniden ODD Yönetim Kurulu Başkanı seçilirken, Ali Bilaloğlu (Doğuş Otomotiv), Ali Haydar Bozkurt (Toyota Türkiye), Aykut Özüner (Ford Otomotiv), Bora Koçak (Çelik Motor), Özcan Keklik (General Motors Türkiye), Şükrü Bekdikhan (Mercedes-Benz Türk) yönetim kurulu üyeleri oldu.
Yönetim Kurulu Yedek üyeleri ise Eşref Biryıldız (Borusan Otomotiv) Önder Göker (Hyundai Assan Otomotiv), Bahaettin Tatoğlu (Baylas Otomotiv), Alpay Türker (Peugeot Otomotiv) ve Can Eroskay (Honda Türkiye) isimlerinden oluştu.
ODD'nin Denetleme Kurulu, Okan Baş (Tofaş Türk Otomobil Fabrikası), İbrahim Aybar (Mais Motorlu Araçlar) ve Nurkan Yurdakul'dan (Mazda Motor Logistics Europe NV) oluşurken, Denetleme Kurulu Yedek üyeleri ise Mustafa Nihat Tuduk (Volvo Otomobil), Atilla Ergin (Nissan Otomotiv) ve Yusuf Soner (Temsa Global Sanayi ve Ticaret) oldu.
