Deli balı kararında yiyen hastalıktan korunuyor, fazla yiyen hastanelik oluyor
Karadeniz'de orman gülü adlı bitkiden üretimi yapılan deli bal, ölçülü tüketildiğinde pek çok hastalıktan korurken, ölçüsüz tüketildiğinde ise hastanelik ediyor. Yörede özel ve sınırlı sayıda üretilen balın kilosu 180 ila 250 lira arasında satılıyor.
Dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınında, vatandaşlar kendilerini korumak için Karadeniz'de üretilen ballara karşı yoğun talepte bulunuyor. Virüse karşı bağışıklık sistemini güçlendirmek için bal tüketimini artıran vatandaşlar, farkında olmadan da tehlikeye davetiye çıkarıyor.
Uzmanlar, orman gülü adlı bitkiden üretilen deli bal'ın, ölçüsüz tüketiminde zehirlenme ve ölümlere neden olduğunu kaydederken, aynı balın günde en fazla 1 çay kaşığı kadar tüketildiğinde ise grip, soğuk algınlığı ve tansiyon gibi pek çok hastalıktan koruduğu bilgisini verdi.
KİLOSU 180-250 LİRA ARASI
Trabzon'un Sürmene ilçesinde yörede 'deli bal' olarak bilinen baldan yemeleri sonucu 2 kişinin zehirlenmesi tehlikenin boyutunu gözler önüne serdi. Uzmanlar, soğuk algınlığı ve öksürüğün yanı sıra astım, bronşit, halsizlik, boğaz yanması, balgam, mide rahatsızlıkları, gastrit ve sindirim tedavisinde etkili olan 'deli bal'ın, günde en fazla 1 çay kaşığı ölçüsünde tüketilmesini, daha fazlasından da kaçınılmasını önerdi.
Yörede özel ve sınırlı sayıda üretilen ve kilosu 180 ila 250 liradan alıcı bulan deli bal kullanımının, milattan önce 400'lü yıllara dayandığını söyleyen Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Süleyman Türedi, "Karadeniz Bölgesi hem ülkemiz için hem dünya için çok önemli bir bal üretim merkezi. Çok kaliteli ballar var; başta Anzer olmak üzere, bal, bölgemizde çok değerli bir ürün. Üstüne basarak söylememiz lazım ki Doğu Karadeniz'de veya Karadeniz Bölgesi'nde üretilen bütün ballar zehirli değil ve bütün ballar 'Deli bal' değildir. 'Deli bal' dediğimiz bal özellikli bir bal; kendine özgü bir bal, içinde bulundurmuş olduğu bazı kimyasal bileşiklerden dolayı çeşitli bitki özlerinden elde edilen kimyasal bazı bileşiklerden dolayı bu ismi almış" ifadesinde bulundu.
ÖLÜME BİLE NEDEN OLUYOR
Deli bal'ın ölçüsüz kullanımının insanların ölümüne ve zehirlenmelere yol açabildiğine dikkat çeken Prof. Dr. Türedi, "Bu çiçeklerden elde edilen ballar, grayanotoksin içerdikleri için bunlar 'deli bal' olarak adlandırılıyor.Çok düşük miktarda olduğunda gerçekten olumlu etkiler de görülebilir ama yüksek miktarlarda olduğunda, ki; o zaman hayatı tehdit edecek kadar sıkıntıya yol açabilir. Karadeniz Bölgesi'ndeki ballar genel olarak en kaliteli ballarsa da 'Deli bal' konusunda dikkatli olunması lazım. Çünkü hayatı tehdit eden, insanların ölümüne kadar yol açabilen zehirlenmelere yol açabiliyor. Fazla tüketilmesi durumunda, özellikle kalpte yavaşlama ve tansiyonda düşmeye yol açıyor. Alınan miktara göre değişkenlik göstermekle beraber, kalbin durması, insanın hayatını kaybetmesine kadar götürebiliyor. Erken dönemde tedavi edilirse nispeten kolay sayılabilir ama bazen ilaç tedavisine yanıt vermeyen işte kalbe pil takmaya kadar gidebilecek daha komplike tedavilere gerek gösterebiliyor" şeklinde konuştu.
ÇORBA GİBİ YEDİ ZEHİRLENDİ
Kentte, deli bal olarak bilinen baldan fazla tüketmesi sonucu rahatsızlanıp tedaviye alındığı hastanede sağlığına kavuşan Alaattin Demirci, olayla ilgili şu bilgileri verdi:
"Kendimi tamamen kaybettim. Biz tattık demeyelim, çorba gibi yedik. 1 saat içinde etkisini gösterdi. Ayağa kalmak istedim, kalkamadım, yere yığıldım. Sonrasını hatırlamıyorum. Daha önce de başıma geldi. Dikkat edip, ölçüyü kaçırmamak gerekiyor. Çok faydaları var. Aşırı tüketince hastanelik oluyoruz. Kahvaltıda gibi yememek lazım. Bal 'deli' ama 'akıllı' tüketmek gerekir."
