Tunceli'nin Köyünden Dünyaya Açılan Dut
Tunceli’nin Çemişgezek ilçesine bağlı Ulukale ve Bozağaç köyünde yılda ortalama 400 ton üretilen çekirdeksiz ve küçük taneli çerezlik ’Ulukale Dut’u, Türkiye’nin dışında Hollanda, Almanya, Belçika ve Fransa gibi bir çok ülkeye de satılıyor.
Tunceli'nin Çemişgezek ilçesine bağlı Ulukale ve Bozağaç köyünde yılda ortalama 400 ton üretilen çekirdeksiz ve küçük taneli çerezlik 'Ulukale Dut'u, Türkiye'nin dışında Hollanda, Almanya, Belçika ve Fransa gibi bir çok ülkeye de satılıyor. 2011 yılında tescil alan dut, yaklaşık 10 milyon liralık ekonomik girdi sağlıyor.
Tunceli'nin Çemişgezek ilçesine bağlı Ulukale köyünde üretilen ve tescilli Ulukale Dut'unun hasadı sona doğru gelirken, çerezlik için hem kurutulmaya hemde pekmez yapılmaya başlandı. Bahçelerin yanı sıra evlerin önlerinde dahi ekili olan dutlar tamamen organik olarak yetişiyor. Yoğunluk olarak çerezlik üretilen dutla aynı zamanda pekmez ve pestil gibi çeşitli ürünlerde yapılıyor. Yılda ortalama 400 ton dutun üretildiği köylere ekonomik girdisi ise 10 milyon lira olduğu biliniyor. Oluşturulan Dut Birliği Kooperatifi sayesinde tüccarlar tarafından alınan dut, Türkiye'nin dışında Hollanda, Almanya, Belçika ve Fransa gibi bir çok ülkeye de satılıyor.
Dutun kendilerine ekonomik olarak iyi bir kazanç sağladığını dile getiren kadınlar, zahmetinin de çok olduğunu aktardı.
Fileler şeklinde sergilerin serilerek, dutların dökülerek hasadının yapıldığını anlatan köy sakini kadınlar, "Güneşte dutları biraz beklettikten sonra üfleme makineleri ile temizliyoruz.Yaprak ve kırıntıları ayıkladıktan sonra tüccarlar gelir teslim ederiz" diye konuştu.
Köyün başlıca geçim kaynağı dut
Dut hasadının sonuna doğru geldiklerini belirten Ulukale Köyü Muhtarı Bayram Aydın, "Köylülerimizin başlıca geçim kaynağı olan dut atalarımızdan bize miras. Selçukludan, Osmanlıdan günümüze gelen, altın renginde olan dutumuz dünyaya bizim elimizle ulaşır. Dutumuz 2011 yılında tescillenmiş ve organiktir" dedi.
Geçmiş yıllarda da organik olmasına rağmen dutun 2011 yılında üreticilerin başvurarak organik sertifikası aldığını hatırlatan Aydın, "Dutumuz burası dışında hiçbir yerde yetişmez. Köyümüz sadece dutu ile değil, pekmezi ve pestili ile de ün yapmış bir yerdir. Çemişgezek ilçemizin ve Ulukale köyümüzün tarihi ve doğal güzellik yerleri çoktur. Herkesi buralara gezmeye, dutları dalından yemeye davet ediyorum" dedi.
Muhtar Aydın, Ulukale Dut'unun Türkiye'nin dışında Hollanda, Almanya, Belçika ve Fransa gibi bir çok ülkeye de satıldığını kaydetti.
Uzun yaşamının sırrını duta bağlıyor
Uzun yaşamanın sırrını çocukluğundan beri dut yemeye borçlu olduğunu söyleyen köy sakinlerinden 100 yaşını aşkın Sait Bayram ise, "Yaşım 100'ün üzerinde. Annemi bebekken kaybetmişim. Beni ninem büyütmüş. Anne sütü fazla emmemişim. Çocukluğumdan beri tükettiğim dut ve pestilin faydasını görmüşüm" dedi.
"Dünyanın her yerinde Ulukale Dut'u olarak tanınıyor"
Ulukale dutunun aroması yüksek çerezlik bir dut olduğunu ifade eden Çemişgezek Ziraat Odası Başkanı İsmet Aksakal, "Dünyanın her yerinde Ulukale Dut'u olarak tanınan bir dut türüdür. Yıllık ortalama üretimimiz yaklaşık 400 ton kadardır. Ulukale ve Bozağaç köyleri ana membası olmak üzere Çemişgezek ilçemizin bazı köylerinde de yetiştirilir. Tam organiktir. Üreticilerimiz dondan, doludan, mevsimsel afetlerden dolayı bazen sıkıntı çekse de ortalama üretimimiz 400 tonu buluyor. Ulukale Dut'u ülke sınırlarını aşmış, dünyanın birçok ülkesinde tanınmaya başlamıştır. Ulukale köyündeki dut üreticisi köylülerimiz 2016 yılında da Dut Birliği kurmuşlardır. Çiftçilerimiz üretimleriyle hem ilçemiz ekonomisine hem de ülkemiz ekonomisine büyük katkı sağladıkları kanaatindeyim. Bu üretimimizi ilerleyen yıllarda inşallah arttırarak devam ettireceğiz" şeklinde konuştu. - TUNCELİ
