Eşref Gani Ahmedzai Biyografisi

Eşref Gani Ahmedzai Kimdir ?

Ahmadzai, 12 Şubat 1949 tarihinde Afganistan’ın Logar kentinde doğdu. Afganistan’ın 2009 ve 2014 seçimlerinde devlet başkanlığı için aday oldu. 2002-2004 arasında Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai hükümetinin Maliye Bakanı olarak görev yaptı.

Washingoton’da yayın yapan iki aylık küresel politika dergisi Foreign Policy 2010 yılında Eşref Gani Ahmadzai’yi "dünyanın 100 düşünürü" listesine ekledi. Daha sona 2013 yılında Prospect aylık İngiliz dergisi tarafından Ahmadzai’yi "dünyanın ikinci en etkili entelektüeli" olarak tanındı.

Peştunların Ahmadzai kabilesinden olan Eşref Ghani Ahmadzai’in babası Şahpesend, 1980'li yıllarda Kabil'de nakliye şirketi işletiyordu.

İlk ve orta öğrenimini Kabil'de bitirdi ve üniversite eğitimini devam etmek üzere Lübnan’a gitti ve orada Beyrut Amerikan Üniversitesinde eğitime başladı. Üniversite yıllarında Lübnanlı Roula ile tanıştı ve onunla evlendi.
Ahmadzai, Antropoloji dalında eğitim vermek için 1977'de Afganistan'a döndü. Ancak New York'taki Columbia Üniversitesinden burs kazanarak ABD’ye gitti. Bir yıl sonra Afganistan Demokratik Halk Partisi iktidara geldiği sırada aile üyelerinin birçoğu hapsedildiği için Eşref Gani Ahmadzai, ABD’de kalmayı tercih etti. Bu vesileyle Columbia Üniversitesinden “Kültürel Antropoloji” alanında "Üretilen ve Tesellüt: Afganistan, 1901-1747" adlı tezi ile doktora diplomasını aldı.
Ahmadzai ile Roula, çocukları Mari ve Tarık'ın Amerika'da doğması nedeniyle Amerikan vatandaşlığı aldı.

Eşref Gani Ahmadzai, 1983'te mezun olduktan sonra, Berkeley'deki California Üniversitesinde öğretim elemanı olarak davet edildi. 1983-1991 yılları arasında Amerika Johns Hopkins Üniversitesinde eğitim verdi ve bu dönemde genellikle BBC Farsça ve Peştuca radyo yayınlarına uzman olarak katıldı.
Ahmadzai, 1991'de Dünya Bankasına bir antropolog olarak ekonomik planlarının insani boyutu konularında çalışmaya başladı ve Dünya Bankasının Doğu Asya, Güneydoğu Asya, Rusya, Çin ve Hindistan’daki programlarına katıldı.

Devlet Başkanı Ahmadzai, 2001'de 11 Eylül saldırılarından sonra, Dünya Bankasındaki işine son vererek, haber programları ve gazetelerle çalıştı. 2002'de ise Afganistan’da BM Genel Sekreteri Özel Temsilcisi Ahdar El İbrahimi’nin Özel Danışmanı olarak seçildi. Bu kapsamda Ahmadzai’nin ana faaliyetleri, "Taliban’dan sonra Afganistan'da yeni hükümet için yol haritası çizilmesi, Bonn Anlaşması tasarısı, müzakerelerin yürütülmesi ve uygulanması" oldu.

Ahmadzai, Aralık 2001'den itibaren Afganistan'a döndü ve 1 Şubat 2002'de sırasıyla Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai'in kıdemli danışmanı, Maliye Bakanı ve Uluslararası Yardım Başkoordinatörü olarak atandı.

Eşref Gani Ahmadzai, 2004'ten bu yana hükümet ile çalışmaktan kaçındı ve Kabil Üniversitesi Rektörü seçildi.

Ahmadzai, 2009 seçimlerinde aday oldu. Hamid Karzai, Abdullah Abdullah ve Ramazan Beşerdost’tan sonra oyların yüzde 3’ünü kazanarak dördüncü oldu. Ahmadzai, Hamid Karzai'nin ikinci dönem devlet başkanlığında, güvenlik sorumluluğunun yabancı güçlerden Afgan güçlerine intikalinden sorumlu yetkili olarak atandı.


Ahmadzai, Afganistan’ın 2009 yılındaki devlet başkanlığı seçimlerinde dördüncü sırada yer alırken, 2014 seçimlerinde oyların yüzde 37,6 alarak ikinci sırada yer aldı. Ancak seçimlerin ikinci turunda Abdullah Abdullah ile yarıştı ve ikinci turun ilk sonuçlarına göre Afgan halkının ona tahsis ettiği oyların yüzde 56.44’ünü kazandı.

İlk turda en çok oyu alan iki aday Abdullah Abdullah ile Eşref Gani Ahmedzai'nin yarıştığı ve 14 Haziran'da düzenlenen ikinci tur seçime katılım oranı çok yüksek oldu ve 8 milyondan fazla seçmen oy kullanıldı. Ancak Abdullah Abdullah'ın seçimde hile yapıldığını iddia etmesi nedeniyle seçim süreci çıkmaza girdi.

Adaylar Abdullah Abdullah ve Eşref Gani Ahmadzai, yolsuzluk iddialarının ardından, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin girişimleri sayesinde 14 Haziran 2014'te yapılan ikinci tur devlet başkanlığı seçiminde kullanılan tüm oyların tekrar sayımı ve kazanan adayın Ulusal Birlik Hükümeti kuracağı üzerinde anlaşma sağlandı. Böylece, onlarca yerel ve yabancı gözlemcinin izlediği sayım işleminde, BM’nin çok sayıda seçim uzmanı da bulundu.

Afganistan Devlet Başkanlığı seçimi adaylarından Abdullah Abdullah, "yolsuzlukla ortaya çıkan seçim sonucunu kabul etmeyeceğini" söyleyerek ikinci tur devlet başkanlığı seçiminde rakibi Eşref Gani Ahmadzai’nin "yolsuzluk yaparak daha fazla oy elde ettiğini" öne sürerek, seçim sonucunu kabul etmeyeceğini belirtti.

Ancak, devlet başkanı adayları Ahmadzai ve Abdullah, seçim sonuçlarının açıklanmasından birkaç saat önce iktidar paylaşımı ve Ulusal Birlik Hükümeti kurulması için anlaşmaya vardı.

Son olarak, Afganistan Seçim Komisyonu Başkanı Ahmed Yusuf Nuristani, 21 Eylül 2014'te düzenlediği basın toplantısında, Ahmadzai'nin devlet başkanlığı seçiminin 14 Haziran'da yapılan ikinci turunu kazandığını açıkladı bu doğrultuda Ahmadzai'nin rakibi Abdullah ise İcra Kurulu Başkanı olarak atandı.