23 Maddede Türkiye'nin 12 Eylül Bilançosu
Bugün 12 Eylül 1980 darbesinin 34. yıl dönümü. 23 maddede darbe sürecinde Türkiye'den neler oldu...
1980 yılı Türkiye için her anlamda yeni bir milat olarak kabul edilir. 1977'de yaşanan "Kanlı 1 Mayıs"ın ardından yaşanan 3 yıllık sürecin ülkeyi sürüklediği noktada gerçekleşen askeri darbe, Türkiye'nin toplumsal hafızasına kazınmış bir 12 Eylül tarihiyle anımsanır. Bazı olaylar getirdiklerinden çok götürdükleriyle yer ederler tarihte. 12 Eylül 1980 darbesi de o olaylardan biridir. İşte size götürdükleriyle 23 maddede Türkiye'nin 12 Eylül bilançosu.
TÜRKİYE ARTIK BAŞKA BİR ÜLKE OLACAKTI, KİMSENİN HABERİ YOKTU
11 Eylül 1980 sabahında Türkiye , artık sıradanlaşmış karmaşa dolu bir güne uyandığında, asıl karmaşanın ertesi gün yaşanacağından habersizdi. Uluslararası siyasette İsrail ve Kıbrıs sıcak gündemdeki yerini koruyor, sporda Bursaspor'un Beşiktaş 'ı 5-0 yendiği maç konuşuluyordu. Erbakan'ın İsrail'i protesto ettiği eylemin TSK tarafından şeriat vurgusuyla eleştirilmesi tartışılırken, Yeşilçam'da Banker Bilo, Gol Kralı gibi filmler konuşuluyordu. 24 saat sonra Türkiye artık başka bir ülke olacaktı, kimsenin haberi yoktu...
12 Eylül 1980 sabahı gerçekleşen darbenin ardından ise yaşananlar tarihe bir bir not düşülecekti. Bazen rakamlar sözcüklerden daha anlamlı olabiliyor.
12 Eylül sürecinde Türkiye'de;
1. Toplamda resmi rakamlara göre 650 bin kişi göz altına alındı.
2. 1,5 milyonun üstünde vatandaş fişlendi.
3. 210 bin dava açıldı ve bu davalarda 230 bin kişi yargılandı.
4. 7 bin kişi için idam cezası istendi.
5. 517 kişiye idam cezası verildi.
6. 50 kişinin idam cezası infaz edildi.
7. 99.000 civarında vatandaş örgüt üyesi olmak suçundan yargılandı.
8. 30 bin kişi "sakıncalı" görülerek işten atıldı.
9. 14 bin kişi yurttaşlıktan çıkartıldı.
10. 30 bin kişi siyasi mülteci sıfatıyla ülkeyi terk etti.
11. Resmi kayıtlarda 171 kişinin gözaltında işkenceden öldüğü belgelendi.
12. 937 film "sakıncalı" bulunduğu için yasaklanırken, bir çoğu da "makaslandı."
13. 23.677 derneğin faaliyetlerine son verildi, bir kısmı kapatıldı.
14. 3.854 öğretmen mesleğinden ihraç edildi.
15. Üniversitelerde 120 öğretim üyesinin mesleki hayatlarına son verildi.
16. 47 hakimin işine son verildi.
17. 31 gazeteci mahkum edildi.
18. 300 gazeteci saldırıya uğradı.
19. Saldırıya uğrayan gazetecilerden 3'ü vefat etti.
20. Gazeteler 300 gün yayın yapamadı.
21. Gazetelere 300'ün üstünde dava açıldı.
22. Cezaevlerinde toplam 299 kişi yaşamını yitirdi.
23. Açlık grevi kararı alan 14 kişi yaşamını yitirdi.
(Kaynak: Radikal)
