Alevi Aydınlar Alevilik Meselesini Konuştu
A Haber'de Sevilay Yükselir'in sunduğu''% 100 Siyaset'' programı Alevi aydınlar Cafer Solgun, Metin Tarhan, Ali Kenanoğlu ve Fermani Altun'u konuk etti.
Son günlerde yaşanan Alevilik tartışmalarının konuşulduğu ve Alevilerin Kuran'a bakışları ve Peygamber inançlarının ele alındığı programda ''Alevilik İslam içi mi değil mi'', ''cami mi cemevi mi'' ve ''ayet tartışmaları'' konularında sert tartışmalar yaşandı. Programda Cafer Solgun ''Kavram kargaşasını gidermeliyiz'' derken Metin Tarhan ''siyasi otorite Cemevi'ne saygı duymalıdır'' dedi. Fermani Altun ise ''Alevilik her yerde vardır'' dedi.
ALİ KENANOĞLU: ''ALLAH'IN BÜTÜN KİTAPLARI KUTSALDIR''
Kur-an'ı Kerim bizim için olsa da olmasa da farketmez, Allah'ın bütün kitapları kutsaldır.
METİN TARHAN: ''ALEVİLİK TEMEL KAYNAĞI İSLAM YANİ KURAN OLAN TASAVVUFİ BİR İLİMDİR VE İSLAM'DAN FARKLI BİR DİNMİŞ GİBİ DEĞERLENDİRİLMESİ ALEVİLİĞE VE ALEVİLİLERE YAPILAN BİR HAKSIZLIKTIR''''
Bu kadar kafa karışıklığına yol açan hususun Alevilerin eve kapanmış bir toplum görüntüsü oluşturmasından kaynaklanıyor. Ben Aleviliği İslam içinde gelişen, yaşadığı coğrafyadan etkilenen ama temel kaynağı İslam olan yani Kur-an olan bir tasavvufi ilim olarak değerlendiriyorum. Anateması Aleviliğin hiç kuşkusuz İslam'dır ve temel değerlerin hakim olduğu bir anlayıştır. İslam'dan farklı bir dinmiş gibi değerlendirilmesi Aleviliğe ve Alevilere yapılan bir haksızlık olarak görüyorum ben.
ALİ KENANOĞLU: ''ALEVİLERİN PEYGAMBERLİKLE BİR SORUNU YOKTUR''
Allah'a tabii ki inanıyorum, Aleviyim ben, ne Budist ne Hristiyan'ım. Hüseyin Aygün 'Siz bize adres olarak camiyi gösteriyorsanız, kusura bakmayın biz böyle İslam'da yokuz' dedi. Aleviliğin ne olduğuyla ilgili birşey dayatıyorsunuz, İslam dediğiniz şey neyse ben ona göre bir açıklama yapayım. İslam Hacca gitmektir, Zekat vermektir gibi şeyler var ben de böyle İslam'ı kabul etmem. Aleviler açısından da bütün dinler açısından da Hz. Muhammed bir peygamberdir, Hz. İsa bir peygamberdir, Alevilerin peygamberlikle bir sorunu yoktur.
FERMANİ ALTUN: ''ALEVİLİK HER YERDE VARDIR''
Benim dinimde sevgi, hak, hukuk vardır. Alevilik Türkiye'de de, Orta Asya'da da her yerde vardır. Alevilik İslam'ın tasavvuf boyutunda bir büyük inançtır. Alevilik Araplar da, Kürtler de herkeste vardır. Alevilik inanç kimliğini etüt ettiğimiz zaman mesela binlerce şairlerimiz var tasavvuf boyutunda, hepsi Ehlibeyt olgusundadır. Ehlibeyt bizim ortak değerimiz olmuş, biz sarıldığımız zaman ona bütün ayrılıklar kapanır.
Alevilik İslam içi mi, dışı mı tartışmasında Cafer Solgun, demokratik bir toplumda bunun tartışma konusu edilmesinin son derece abes olduğunu söyledi ve'' 12 imamdan birincisi Hz. Ali'dir, Hz. Ali ve Hz. Ali'nin ardından gelen Ehlibeytlere gerçekleştirilen haksızlıklar bu algıyı oluşturmuştur.
Yani yüz yıllar içerisinde şekillenmiş birşeyden bahsediyoruz, böyle bir tavır, mesafe şekillenirken Aleviler kendi ibadetlerini gerçekleştirecek yollar, imkanlar bulmuşlardır. Toplumda egemen algı açısından baktığımız zaman, egemen İslam'ın şartlarını yerine getiren bir kişi gözünde Alevi ve onun ibadet şekillerini doğru görmüyor. Aleviler madem İslam içindeyse ibadetlerini neden cem ederek yapıyorlar da namaz kılarak yapmıyorlar diye soramazsınız.''şeklinde konuştu.
CAFER SOLGUN: ''İBADETİNİZİ HER YERDE YAPABİLİRSİNİZ''
Peygamber efendimiz ''yer, gök her yer ibadethanenizdir'' diyor. Yani ibadetinizi her yerde yapabilirsiniz. Hz. Ali öldürüldükten sonra 12 imamın hepsi öldürüldü, 300 yıl boyunca Emeviler döneminde Ehlibeyt'e küfür ediliyordu, o zaman Ehlibeyt taraftarı olanlar camiye gitmiyorlardı. Ayrışma o zamanlardan başladı. Camiye gidilmemesinin nedenlerden bir tanesi de budur.
ALİ KENANOĞLU: ''MEKANLAR ÖNEMLİ DEĞİL ONUN İÇİNDE YAPILAN İBADETLER ÖNEMLİDİR''
Bir kere şunda biz mutabık kaldık sanırım, Aleviler camide ibadet yapmıyor. Aleviler eğer Hz. Ali'nin camide öldürüldüğü için oraya gitmiyor olsalardı Şii'ler hiç gitmezdi. Cami, Cemevi, Kilise, Havra, Sinagog bunlar betondan yapılardır ve hepsi haktır. Mekanlar önemli değil, onun içinde yapılan ibadetler önemlidir.
METİN TARHAN: ''SİYASİ OTORİTE CEMEVİ'NE SAYGI DUYMALIDIR''
Aleviliği sadece Türklük inancıyla sınırlandırmak mümkün değil, toplumda olguları rasyonel bir şekilde ele almazsak olmaz. Ayrıca siyasi otorite Cemevi'ne saygı duymalıdır.
FERMANİ ALTUN: ''İBADETİN ŞEKİLCİLİĞİNE TAKILMAMAK LAZIM''
İbadetin şekilciliğine takılıp kalmamak lazım. Peygamber efendimiz; ibadetin her şekli bizim için kabuldür' diyor. Biz peygamber efendimizin Kur'an-ı Kerim'in pusulalarını iyi bilmemiz gerekiyor. Kur'an-ı Kerim'de Ehlibeyt referans olarak gösterilmiştir. Peygamber efendimizin sünneti onun buyrukları, yaşamı onun sahip olduğu değerlerdir.
CEMEVİ'NDE KURAN OKUNMASI
Cemevi'nde Kuran okunmasıyla ilgili tartışmanın da yaşandığı programda, Fermani Altun, ''Cemevi'nde Kur'an-ı Kerim okunuyor'' derken Ali Kenanoğlu, ''Yok öyle birşey, Cemevi'nde Kur'an-ı Kerim okunmaz'' dedi. Fermani Altun ise ''Aleviliğin merkezi Dersim'dir. Cemevleri Alevi ve Bektaşi'lerin ibadet yerleridir. Buralarda peygamber efendimizin sözleri ve ayetleri okunmuyorsa buradan ne anlayacaksınız ki?'' diye konuştu.
AYET TARTIŞMALARI
Programda Ayet tartışmaları ile ilgili olarak Ali Kenanoğlu, ''Ben diyorum ki beni böyle bir Ocak'tan yetişmiş dedenin Cemevi'ne götürsünler, böyle buradan anlatmasınlar diyorum. Ben özür dileyeceğim ve fikirlerimden vazgeçeceğim böyle bir şey varsa diyorum. Ben yeni ritüeller yazılıyor demek istiyorum. Prof. Dr. Ahmet Taşkın'ın bir makalesi var, oraya baktığınız zaman Alevi ulularının söylediği sözlere Aleviler ayet derler.
Bana inanmayın hadi, ben size isim veriyorum ve makale ismi Taşkın'ın 'Ayetten Nefese' makalesini bir okuyun. Peki Alevilik ve Sünnilik arasında fark yok diyelim. Alevilerin fetvalarını okuyun Aleviliği daha iyi anlayacaksınız.'' Metin Tarhan ise ''Ali Bey çelişkiler içerisinde. Dersim bu işin merkezi, 12 temel merkezden 11'i Dersim'den gelip geçmiştir. Çocukluğumuzdan beri sahada gördüğümüz şeyleri Ali Bey şimdi farklı yorumluyor.
Ocakla ilgili bir temel şey şu, gerçekten de tarihsel seceresi olan bu yolun takipçileri olanları gördük, Fermani bey siz bu işin içindeyiz birşey değiştirilmiş noktasına gelemez. Kur'an ayeti olmadan Cem'in yürümesi mümkün değildir.''dedi. Cafer Solgun ise ''Alevilerin Cemevleri'nde deyişler eşliğinde ibadet ettikleri bir gerçek. Ama o deyişlere ayet denir mi, denmez mi? Bu konuda bir fikrim yok. Teorojik konular itibariyle şuna şöyle denir, buna böyle denir demek istemiyorum'' şeklinde konuştu.
CAFER SOLGUN: ''KAVRAM KARGAŞASINI GİDERMELİYİZ''
Biz birşeyi kanıtlamak zorunda kalıyoruz. İslam içi midir, dışı mıdır konusu… ben bundan hoşnut değilim. Aleviler kendilerini nasıl tanımlıyorlarsa, böyle yaklaşımlarla karşı karşıya kalıyoruz. Ben neden kendimi kanıtlamak zorunda kalayım ki. Bizim inancımızda dua son derece kişisel bir şeydir. En büyük ibadet bir insanın temiz bir insan olarak yaşamasıdır. Haktan sapmak bizde yalan söylemek, cinayet işlemektir. Kavram kargaşasını giderelim, birbirimizle yeniden tanışalım. Şaşırabiliriz, 'öyle mi?' diyebiliriz ama neyin ne olduğunun tartışılmasını, konunun bir inanç, bir ibadet meselesi olduğunu da unutmayalım.
FERMAN ALTUN: ''SUNNİ KARDEŞLERİMİZİN ALEVİLERLE BİR PROBLEMİ YOK SORUN SİSTEMLE İLGİLİ. BU SİSTEMİN DÜZELMESİ LAZIM''
15. Yüzyıla kadar Alevi, Sünni temel değerleri, tasavvuf, kültür, her alanda daha bir bütünlük arz ediyor ama 15. Yüzyıl'dan sonra bu ayrışmanın derinleştiğini görüyoruz. Sünni kardeşlerimizin de Alevilerle bir problemi yok. Sorun sistemle aslında önce bu sistemin düzelmesi gerekiyor.
Alevi inanç kimliği, Alevi inançlarının doğru bilinmesi gerekiyor. İnanç bakımında fark yok, hepimiz Allah diyoruz. Fakat bir cehalet, bir bilgisizlik var. İnsan nasıl ibadet yapıyorsa yapsın, Allah'a giden bir tane ana yol vardır. Eğer bu anayolun etrafındaki tercihlerde muhabbet, hizmet, dayanışma, paylaşma varsa hepsi o merkeze çıkar, çıkmayan cahillik ve zalimliktir.