Arap Baharı'nın Yıl Dönümünde Sarı Yelekliler Etkisi! 8 Ülkede Halk Ayaklandı

Sudan, Tunus, Fas, Libya, Lübnan, Irak, Ürdün ve Cezayir'de protesto gösterileri düzenleniyor. Fransa'daki sarı yeleklilerden ilham alan halkülkelerindeki ekonomik gidişata tepki göstermek için sokağa çıktı.

ORTADOĞU'DA SARI YELEKLİLER ETKİSİ

Lübnan ve Tunus'ta olduğu gibi bazı ülkelerde göstericiler, Fransa'daki "sarı yelekliler"den ilham alarak ekonomik gidişata tepki gösteriyor. Halihazırda gösterilerin en sıcak adresi Sudan'da her geçen gün tansiyon biraz daha yükseliyor. Ürdün'de ise ekonomik gerekçelerle başlayan eylemler hükümet karşıtı gösterilere dönüşmüş durumda.

SUDAN'DA NEREDEYSE TÜM KENTLERDE GÖSTERİ DÜZENLENİYOR

Sudan'da 19 Aralık'ta başlayan gösteriler, başkent Hartum dahil ülkedeki 18 vilayetin 14'üne sıçradı. Ekmek fiyatlarının 3 katına çıkması, yakıt, tüp gibi ürünlerde aşırı fiyat artışı ve ekonomik krizi protesto için düzenlenen eylemlerde daha sonra "Halk rejimin düşmesini istiyor" sloganları atılmaya başlandı.

Vatandaşların tüm birikimlerini çekmesi ve dolara dönüştürmesi sebebiyle de nakit akışının olumsuz etkilendiğini belirten bankalar, günlük 10 dolardan fazla para çekimine izin vermiyor.

TUNUS'TA GÖSTERİCİLERLE GÜVENLİK GÜÇLERİ KARŞI KARŞIYA GELDİ

Yaklaşık 25 yıllık (1987-2011) iktidarın sahibi Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin bin Ali'nin devrilmesiyle sonuçlanan halk devrimini yaşayan Tunus, 2018'de sosyal taleplerin ifade edildiği çeşitli gösterilere sahne oldu.

Bunların en yakın tarihlisi, 24 Aralık'ta ülkenin batısındaki Kasrin vilayetinde düzenlenen gösteriydi. Ülkedeki ekonomik şartları protesto etmek için kendisini yakan kameraman Abdurrezzak Zerki'nin hayatını kaybetmesinin ardından güvenlik güçleri ile eylemciler arasında arbede yaşandı.

FAS'TA "SARI YELEK" AYAKLANMASI

Fransa'daki protestoların simgesi olan sarı yelek dalgası Fas'a da ulaştı. Ülkede sarı yelek giyen bir grup kamu ve özel sektör çalışanı, 17 Aralık'ta "maaşlarının ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi" talebiyle eylem düzenledi.

Faslı Teknisyenler Birliği Sendikası tarafından düzenlenen söz konusu eylemin "Arap Baharı" adıyla bilinen süreci tetikleyen Tunus'taki halk devriminin yıl dönümünde gerçekleştirilmesi dikkatleri çekti.

Bu gösterilerden bir gün önce başkent Rabat, ülkenin kuzeyindeki Jerada ve Huseyma kentlerinde düzenlenen eylemlerde gözaltına alınanların serbest bırakılmasının istendiği gösterilere sahne oldu. Göstericiler, "gazeteci ve insan hakları aktivistlerine yönelik ihlallerin son bulması"nı istedi.

LİBYA'NIN GÜNEYİ HAREKETLENDİ

Libya'da ise gösteriler, ülkenin güney bölgesinde yoğunlaştı.

Ülkenin güney sakinleri, iş fırsatı tanınması, bölgenin kalkındırılması ve yakıt sağlanması taleplerini dile getirmek için 8 Aralık'ta Ubari kenti yakınlarındaki Eş-Şerara Petrol Sahası'nı kapatarak eylem yaptı. "Fizan'ın Gazabı Hareketi" olarak bilinen eylemciler tarafından düzenlenen gösteriler, güneydeki 12 bölgeye yayıldı.

UMH Başkanlık Konseyi Başkanı Faiz es-Serrac, 19 Aralık'ta Şerare Petrol Sahası'nın yeniden açıldığını duyurdu. Serrac, bölgeye gerçekleştirdiği ziyaret sırasında "Fizan'ın Gazabı Hareketi" yetkilileriyle görüşerek vatandaşların taleplerine cevap verileceği vaadinde bulundu.

Serrac, bu bağlamda, güney bölgesindeki acil hizmet projeleri için yaklaşık 85,4 milyon dolar bütçe ayrıldığını duyurdu.

LÜBNANLILAR YAŞAM ŞARTLARINI PROTESTO EDİYOR

Fransa'daki "sarı yelekliler" eyleminden esinlenen bir başka ülke de Lübnan oldu. Lübnanlılar, ülkedeki yaşam şartları ve ekonomik durumu protesto için sokaklara döküldü.

Sosyal medyada "Sokağa iniyorum" hashtagiyle başlatılan davetin ardından başkent Beyrut'ta 23 Aralık'ta gösteri düzenlendi. Göstericiler, ana yolları trafiğe kapayınca güvenlik güçleri eylemlere müdahale etti.

Her pazar günü düzenlenmesi kararlaştırılan gösteriler, güneyde Sayda ve Sur, kuzeyde Trablus gibi çeşitli illere yayılsa da katılım sınırlı sayıda kaldı.

IRAK HALKI HİZMET AKSAMALARINDAN RAHATSIZ

Irak'ın güney ve orta kentlerinde iş olanaklarının sağlanması, başta elektrik ve su olmak üzere temel hizmetlerin iyileştirilmesi ve hükümet içinde yolsuzluğa son verilmesi talebiyle eylemler yapıldı.

Zaman zaman ara verilen, 9 Temmuz'dan bu yana devam eden gösteriler, en fazla güneydeki Basra kentinde yoğunlaştı.

Eylül ayında Basra'daki Haşdi Şabi ve diğer bazı Şii parti binalarının yakılması ve İran Başkonsolosluğunun ateşe verilmesi sonucu gerginlik tırmandı. Hükümet, eylemlerin yapıldığı kentler için bazı çözüm projeleri sundu.

ÜRDÜN'DE VERGİLER PROTESTO EDİLİYOR

Ürdün de son bir yılda ekmek, yakıt ve elektrik gibi temel ihtiyaçların fiyatlarında yaşanan artış ve gelir vergisi yasası protestolarına tanık oldu.

Kamuoyunda IMF'nin diktesi olarak görülen gelir vergisi yasa tasarısı ilk olarak mayıs ayında önceki hükümet tarafından Temsilciler Meclisi'ne gönderildi. Ancak tepkilerin artması ve geniş çaplı protestolar üzerine Başbakan Hani el-Mulki istifa etti. Ömer er-Rezzaz'ın yeni hükümeti kurmasının ardından da tasarı geri çekildi. Gelir vergisi yasasının, resmi gazetede yayınlanmasının ardından, sosyal medya üzerinden gösteri çağrıları yapıldı.

Binlerce kişinin sokaklara çıktığı gösteriler, hükümet karşıtı eylemlere dönüştü. Söz konusu gösteriler, yönetimin istifası talebiyle düzenlenmeye devam ediyor.

CEZAYİR HALKI HÜKÜMETİ PROTESTO EDİYOR

Cezayir ise Mesile kentine bağlı Havamid beldesinde Ayaş Mahcubi (31) isimli gencin, on gün önce 40 santimetre çapı, 30 metre boyundaki artezyen kuyusuna düşmesinin ardından başlayan gösterilere tanık oldu.

Düştüğü kuyuda 6 gün mahsur kalan genci kurtarmak isteyen çok sayıda gönüllü, kullanabilecekleri aletleri alıp başka şehirlerden Havamid'e geldi. Gönüllüler şiddetli soğuğa rağmen gecelerini kuyunun yanında geçirdi. Ancak sivil savunma ekipleri pazar günü yaptıkları açıklamada Mahcubi'nin hayatını kaybettiğini açıkladı.

Sosyal medya hesaplarından Cezayir makamlarına sert eleştiriler yönelten Cezayirliler, yetkilileri, Mahcubi'yi kurtarmak için yardım gönderme konusunda geç kalmakla suçluyor.

Bu kapsamda salı günü Havamid'de protestolar düzenlendi. Belde sakinleri taş atarak tepki gösterdiği hükümet heyetinin, kuyuya ulaşmasını engelledi.