Başkan Dempsey Neden Ankara'da!
Türkiye, 3-4 gün arayla 2 önemli Amerikalıyı misafir ediyor.
İlki dünya starı ve BM Barış Elçisi Angelina Jolie idi. Jolie'nin ziyareti sığınmacılara neler kazandırdı bilinmiyor ama basındaki resimlere bakılırsa, son günlerde dur durak bilmeyen şehit haberlerine rağmen İçişleri Bakanı Şahin'e moral vermişe benziyor… Türkiye'yi ziyaret eden ikinci önemli Amerikalı ise Genelkurmay Başkanı Orgeneral Martin Dempsey 16 Eylül 2012'de Ankara'da.
Dempsey Neden Ankara'da?
Dempsey'in Ankara ziyaretinin sebebi bir gazetenin Ankara muhabiri tarafından sorulunca ilk aklıma gelenleri şöyle sıraladım:
Suriye Meselesi: Suriye'de Esad rejimi ile muhalefet arasındaki çatışma "Denge" halini aldı. Buna karşılık BM İnsan Hakları Komisyonu'na göre Ağustos 2012 içerisinde 100 bin olmak üzere, 250 bin civarında Suriyeli komşu ülkelere sığındı. Öte yandan Dışişleri Bakanı Davutoğlu'nun 30-31 Ağustos 2012'de BM Genel Kurulu'ndan "sığınmacılar için yardım" isteği kulak arkası edildi. Suriye tarafında "Tampon bölge" ve gene "Uçuşa yasak saha" tesisi istekleri de kabul görmedi.
14 Eylül 2012'de Şam'da Esad ile görüşen Arap İşbirliği Teşkilatı Suriye Özel Temsilcisi İbrahimi de, "ülkenin stratejik konumu, demografik zenginliği ve krizin tüm bölgeye etkisi bakımından en kısa zamanda çözüm bulmak için tüm tarafların çabalarını birleştirmeleri gerektiğine vurgu yaparak, çözümün sadece ve sadece Suriyelilerden geleceğine" vurgu yaptı.
Yani Suriye'de "Esad'la devam" konusunu ABD, AB ülkeleri ve hatta Arap Ülkeleri de uygulanabilir "B Planı" gibi kabullenmeye başladılar. Ancak AKP hükümetinin Esad karşıtlığı hız kesmeden devam etmektedir. Zira daha birkaç gün önce Ukrayna'da Başbakan Erdoğan, doğrudan Esad'ı hedef alan bir konuşma yaptı.
Dempsey, Türkiye'nin yana yakıla istediği tampon bölge ve uçuşa yasak saha ilanına karşı çıkanların başında gelmektedir. Zira her ikisinin tesisinde de çatışma kaçınılmaz gibidir. ABD Başkan adaylarından ne Obama, ne de Cumhuriyetçi Romney Suriye konusunu ağızlarına almamaktadırlar. Libya'da ABD Büyükelçisinin öldürülmesiyle anlaşılan "Amerikan düşmanlığı"nı dikkate alan ABD'nin, Suriye'ye müdahale konusundaki tereddüdünü daha da yoğunlaştıracağı açıktır. Yani Suriye müdahalesi halının altına itilecektir. Üstelik Suriye'nin elindeki "Kimyasal Silah" tehdidi devam ederken…
İran Meselesi: Dempsey'in ziyaretinde ABD açısından en önemlisi İran olabilir. Zira son haftalarda İsrail'in ABD ile ya da ABD'siz İran'a hava harekâtı yapılacağı haberleri sıklaştı. İsrail'in İran'a olası harekâtı için kullanılabilecek en kısa ve güvenli hava koridoru Türkiye veya Türkiye-Suriye sınırı üzerinden olabilir. Suriye'yi kullanmaması, etkili Rus hava savunma füzelerinin mevcudiyetidir. Türkiye ise, daha birkaç gün önce "İsrail Mavi Marmara krizi sebebiyle özür dilemedikçe" İsrail'le "barışmayı" kabul etmemektedir.
Dempsey'in İran konusunda neler teklif edeceği bir süre sonra belli olacaktır.
PKK Terörü Meselesi: 2009'dan itibaren Türkiye-Irak-ABD arasında her ay "Terör Toplantıları" yapılıyordu. Aralık 2011'den itibaren "uzaklaştırılan" Irak, bu toplantılara katılmamaktadır. Türkiye, özellikle Suriye'nin kuzeyi-doğusunda PYD-PKK ağırlıklı bir "Kürt Özerkliği" konusunu gündeme getirebilir.
Daha önce istendiği halde verilmeyen ateş de edebilen insansız hava aracı "Predetor isteği tekrarlanabilir.
Diğer Meseleler: Kuşkusuz ki haftalar önce planlanan ABD Genelkurmay Başkanı Dempsey'in ziyaretinin ajandasını tam olarak tahmin edebilmek kolay değildir. Yukarıdaki ana konulara ilaveten şu hususlar da taraflarca masaya getirilebilir:
a. "Arap Baharı"nın yaşandığı, ya da "BOP" ülkelerinde ABD'nin "düzen koyuculuğuna" karşı oluşan tepkinin nasıl önlenebileceği. Bu konularda Türkiye'den istenebilecek yardımlar.
b. Irak'ta Sünni Lider ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık el-Haşimi'nin idam cezasına çarptırılması üzerine giderek kızışan Sünni-Şii çatışmasının bölge istikrarına tehdidi. Bu bağlamda Şii toplumlar üzerindeki İran etkisinin nasıl azaltılabileceği.
c. NATO'nun geleceği, Afganistan'dan çekilme vb standart konular.
Son Söz: ABD Genelkurmay Başkanı, tıpkı Başkan Obama ve Dışişleri Bakanı Clinton gibi, "Vermeden İsteyecek!"tir. Bakalım biz gene neler verecek, neler vaat edeceğiz?
