BM Suriye Özel Temsilcisi Pedersen: 'Geçiş düzenlemelerini tesis ederek işe başlamalıyız'
BM Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, Doha Forum 2024'te Suriye'deki geçiş düzenlemelerinin acilen hayata geçirilmesi gerektiğini belirterek, Suriyelilerin kendi geleceğini şekillendirmesi için uluslararası destek vurgusunda bulundu.
Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, "Bugün, (Suriye'de) geçiş düzenlemelerini tesis ederek işe başlamalıyız. İlk önceliğimiz bu." dedi.
Pedersen, Katar'da gerçekleştirilen Doha Forum 2024'te düzenlediği basın toplantısında, Baas rejimin çökmesinin ardından Suriye'deki son durumu değerlendirdi.
"Bugün Suriye tarihinde bir dönüm noktası. Bu millet, 14 yıl boyunca amansız acılara ve tarifsiz kayıplara katlandı." diyen Pedersen, can kayıplarının, yıkımın, alıkoymaların ve insan hakları ihlalinin yükünü taşıyan herkese dayanışma mesajı verdi.
Pedersen, "Bu karanlık dönem, derin yaralar bıraktı." ifadesini kullanarak, bugün başlayan yeni döneme ihtiyatla baktıklarını; tüm Suriyeliler için barışçıl, uzlaşmacı ve kapsayıcı bir dönemin başladığını söyledi.
Yeni dönemin manasının, yerinden edilenler için kaybettikleri evlerine dönmek, birbirinden ayrılmak zorunda kalan aileler için bir araya gelmek olduğunu vurgulayan Pedersen, kaygı duyanların sesine kulak verdiklerini kaydetti.
"Suriye'de yenilenme ihtimalini kucaklamanın tam zamanı. Suriye halkının direnci, birleşik ve barışçıl bir Suriye için ileriye dönük bir yol sunuyor." diyen Pedersen, Suriye'de istikrarlı ve kapsayıcı geçiş düzenlemelerinin ivedilikle hayata geçirilmesi, Suriye kurumlarının işlevlerini sürdürmesi, Suriye halkının meşru isteklerinin karşılanmasının yanı sıra egemenlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğüne sahip birleşik bir Suriye'nin tüm uluslararası toplumun destek ve katılımını alabilecek şekilde yeniden tesis edilmesi için yol haritasının çizilmesi gerektiğini belirtti.
Birçok Suriyelinin, halkın ve devlet kurumlarının korunması çağrıları yaptığını aktaran Pedersen, sahadaki tüm silahlı aktörlere, kanun ve düzeni sürdürme, sivilleri koruma ve kamu kurumlarını muhafaza etme çağrısında bulundu.
Pedersen, Suriye'de diyalog, birlik ve uluslararası insancıl hukuka saygıya öncelik verilmesi gerektiğini belirterek, "Herkes için barış ve onuru güvence altına almak üzere kolektif bir çaba sarf edilmesi gerektiğini ve Suriye halkının kendisinin karar vereceği ve şekillendireceği istikrarlı ve kapsayıcı bir geleceğe doğru yolculuğunda onları desteklemeye hazır olduğumu ifade etmek isterim." dedi.
"Geçiş düzenlemelerini tesis ederek işe başlamalıyız"
BM Suriye Özel Temsilcisi Pedersen, konuşmasının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Pedersen, "Bugün, (Suriye'de) geçiş düzenlemelerini tesis ederek işe başlamalıyız. İlk önceliğimiz bu." ifadelerini kullanarak, Suriye'nin bölünmesinin önüne geçilmesi gerektiğini kaydetti.
Suriye'de çöken Baas rejiminin devrik lideri Beşşar Esed ile ailesinin nerede olduğu hakkında bilgisinin bulunmadığını aktaran Pedersen, Esed'in savaş suçları nedeniyle yargılanıp yargılanmayacağı sorusuna, "Hepimiz biliyoruz ki, adaletin uzun kolları çalışmaya devam edecektir." yanıtını verdi.
Pedersen, yargılanma meselesinin ileride detaylıca irdeleneceğini de sözlerine ekledi.
Dün Doha'da Astana Formatı'nda düzenlenen ve bazı Arap ülkelerinin dışişleri bakanlarının da katıldığı toplantıda katılımcıları bilgilendirdiğini anımsatan Pedersen, "O toplantıda hepsine verdiğim mesaj şuydu: Suriye'deki tüm toplulukları içeren kapsayıcı geçiş düzenlemelerine sahip olduğumuzdan emin olma zamanıdır." diye konuştu.
"Geçiş sürecinde ana sorumluluk Suriyelilerin"
Pedersen, geçiş sürecindeki ana sorumluluğun Suriyelilerde olduğunu belirterek, toplantıya katılanların da sürece katkı sağlama mesajı verdiğini dile getirdi.
Pedersen, Heyet Tahrir Şam (HTŞ) lideri Ahmed eş-Şera'nın (Ebu Muhammed el-Culani) BM'nin terörist listesinde bulunması hakkında, "Açıkçası, HTŞ'nin listelenmiş bir grup olması zorluklar yaratmaktadır." dedi. Pedersen, olabildiğince kapsayıcı olacaklarını da sözlerine ekledi.
Pedersen, "Biz konuşurken, Şam'da bazı gelişmeler gözlemliyoruz, umarım ki bu sona erer. Umarım çatışmaların devam ettiğini görmeyiz." ifadesini kullandı.
Suriye'deki bazı gruplardan çelişkili mesajlar aldığını dile getiren Pedersen, diyaloğa önem verilmesi gerektiğini kaydetti.
Doha Forum 2024
Anadolu Ajansının (AA) Global İletişim Ortağı olduğu Doha Forum 2024, Katar'ın başkenti Doha'da 7-8 Aralık'ta düzenleniyor.
Dünyanın dört bir yanından üst düzey birçok katılımcının, konuşmacı ve panelist olarak yer aldığı Forum'un teması "Yenilik Gereksinimi" olarak belirlendi.
Forum'da bir araya gelen dünya liderleri, siyasetçiler ve uzmanlar jeopolitik gerilimler, küresel güvenlik, insani krizler ve teknolojik gelişmeleri tartışıyor.
" Diplomasi, Diyalog, Çeşitlilik" başlığıyla düzenlenen Doha Forum, paydaşların bir araya gelerek fikir alışverişinde bulunmasına ve dünyadaki krizlere çözüm önerisi sunmasına ortam sunmayı amaçlıyor.
Doha Forum 2023'e, 120 ülkeden 3 bin 500 konuk, 270 konuşmacı katılmıştı.
