Cihat Göktepe DP Dönemini Anlattı
Uluslararası Antalya Üniversitesi rektörü Cihat Göktepe çok partili hayatın DP ile başladığını söyleyerek Antalya Sanayici ve İş Adamları Derneği üyelerine DP dönemini anlattı.
Antalya Sanayici ve İşadamları Derneği (ANSİAD) “ 2014 yılı 11. Olağan toplantısı” Su otelde yapıldı. Uluslararası Antalya Üniversitesi Rektörü Cihat Göktepe iş adamlarına DP dönemini anlatan bir sunum yaptı. Göktepe tek parti döneminden DP’nin siyasete başlaması ile çok partili anlayışa geçildiğini vurguladı.Göktepe DP’nin uzun süre CHP milletvekilliği de yapan Celal Bayar, Fuat Köprülü, Refik Koraltan, ve Adnan Menderes tarafından kurulduğunu belirtti. Dp’nin ilk seçimi olan 1946 seçimlerinde 41 milletvekili çıkardığını belirten Göktepe bu seçimlerin ise şaibeli olarak kayıtlara geçtiğini savundu. Daha sonra 1950 yılında gerçekleşen seçimlerde ise DP meşhur “Yeter Söz Milletindir” sloganı ile seçimlere katılmıştır diyen Göktepe “ Bu seçimde yüzde 53 oy alan DP 408 milletvekili çıkararak CHP karşısında büyük bir başarı elde etmiştir. CHP bu dönemde yüzde 39 oy almasına rağmen sadece 69 milletvekili çıkarabilmiştir. Bunun nedeni ise Türkiye’de ki seçim sistemine göre her ilden hangi parti seçimde daha fazla oy aldıysa o ilden sadece o partinin milletvekilleri meclise gönderilmektedir yani iller sadece bir partinindir” şeklinde konuştu. Göktepe ayrıca Bu seçimlerde basit sitem yerine mevcut seçim sitem kullanılsaydı DP’nin 408 vekilinin sayısının 270’e düşeceğini CHP’nin 69 milletvekili ise 210’a çıkacağını belirtti.
DP’nin kurulmasından kısa süre sonra seçimlerde yakaladığı başarıyı değerlendiren Cihat Göktepe DP’nin bu başarısını şu şekilde anlattı; “ DP nasıl bu kadar kısa sürede teveccüh gördü. Öncelikle siyaset devletçi anlayıştan uzaklaşıp sokaktaki adama dayanmaya başladı. Siyaset seçkinlerin uğraş alanı olmaktan çıkıp geniş halk kitlelerine mal oldu. Bürokratik baskıcı devlet geleneği yumuşakken milli bir ticaret sanayi burjuvazisi doğdu ve DP’nin vekil profiline baktığımızda bunu çok somut olarak gözlemleriz.” DP vekillerini de değerlendiren Göktepe “ CHP vekillerine göre daha genç ve seçim bölgelerine daha ilgili, yükseköğrenim gören sayısı az, ticaret erbabı ve hukukçular çok, sivil ve asker bürokrasiden gelen vekil sayısı çok az” dedi. Bu dönemde genel seçimlerden 3 ay sonra ise mahalli seçimlerin yapıldığını ve 600 belediyeden 560’ının DP aldığın belirten Göktepe Bu seçimlerden sonra dönemin başbakanı Adnan Menderes şu açıklamayı yapıyor “ Türk milleti Halk partisini 14 Mayıs’ta iktidardan tasfiye etmiştir 3 Eylülde ’de muhalefetten tasfiye etmiştir.”
Göktepe DP’nin siyasi görüşünü daha fazla hürriyet, liberal ekonomi, devlet sektörü yerine özel sektörü teşvik, dini konularda daha az sınırlama şeklinde sıraladı.
Göktepe DP’nin 1954 seçimlerine yüzde 57’lik bir oy oranı yakaladığını ve 503 milletvekili çıkardığını belirterek bunun hala daha ülke siyasetinde bir partinin aldığı en yüksek oy oranı olduğunu söyledi. 1955’e kadar olan süreçte ABD’nin yaptığı yardımların da sayesinde işlerin iyi gittiğini ancak 1955-1958 yılları arasında gidişatın bozulduğunu söyleyen Göktepe “Bu dönemde bütçe açığında artış oldu ve mali denge bozuldu. Dolar bir gecede yüzde 330 artarak 2 lira 80 kuruştan 9 lira 5 kuruşa yükseldi. Yani halk yüzde 300 fakirleşti. Basına sınırlamalar ve dayatmalar geldi, üniversitelere doğrudan müdahaleler oldu ve radyo kamu yayıncılığından çıkarak DP’nin propaganda aracı haline geldi” şeklinde konuştu.
DP’nin halk tabanında karşılık bulmasına rağmen orduda İsmet İnönü isminin çok sevildiğinin altını çizen Göktepe ancak darbenin ordu hiyerarşisi içerisinde olmadığını darbeyi orta rütbeli subayların yaptığını söyledi. Göktepe olayla ilgili "27 Mayıs Cumhuriyet döneminde hükümete yapılan ilk askeri müdahaledir. Darbe sonrası 202 duruşma yapıldı ve 592 kişi yargılandı. Yargılama sonrası 15 kişi idam cezasına çarptırıldı. Dışişleri Bakanı Fatih Rüştü Zorlu, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Başbakan Adnan Menderes idam edildi. Cumhurbaşkanı Celal Bayar 'ın idam cezası ise yaş haddinden müebbet hapse çevrildi" dedi.
