Çocuklarda Tiroid Yetersizliği Büyümeyi Engelliyor
Çocukluk çağında, zeka gelişiminden büyümeye, ergenlik gelişiminden duygu durumuna kadar vücuttaki önemli fonksiyonlardan "tiroid hormonu" sorumlu tutuluyor.
Tiroid bezinin az ya da çok çalışması özellikle çocukluk çağında, iyot eksikliğine bağlı veya hashimoto hastalığı dediğimiz tiroid bezinin kronik iltihabına bağlı sorunlar ortaya çıkarıyor. Tiroid bezinden kaynaklanan hastalıkların çok çeşitli olduğuna dikkat çeken Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Boyraz, "Çocuğunuzda yolunda gitmeyen gelişmeler fark ediyorsanız mutlaka tiroid hormonuna baktırın." uyarısında bulunuyor.
Tiroid bezinin az çalışması, doğumsal olabileceği gibi daha sonradan da ortaya çıkabiliyor. Sağlık Bakanlığı tarafından 2006 yılından bu yana bütün yeni doğan çocuklara tarama yapılıyor, ilk 48 – 72 saat arasında bebeklerin topuklarından kan alınıyor. Bu tarama sayesinde hipotiroidiye bağlı zeka geriliğine daha az rastlandığını söyleyen Doç. Dr. Boyraz konuyla ilgili şu bilgileri verdi:
"Bu tarama testlerinin sonuçları aile hekimlerine gönderiliyor, onlar da ailelere ulaşıyor. Hastalığı yeni doğan çocuklarda anlamak zor olmakla birlikte bıngıldakların geniş olması, kaba yüz görünümü, dil büyüklüğü, diğer bebeklere göre aktivitelerinin daha düşük olması, kaslarının gevşek olması, uzayan sarılık, kabızlık gibi belirtiler ele veriyor. Doğuştan olanla, sonradan ortaya çıkan tiroid hastalıklarının belirtileri tamamen farklılık gösteriyor. Sağlıklı bir çocukta da 3 – 4 yaşlarında tiroid hastalığı gelişebiliyor. İleriki yaşlarda ortaya çıkan belirtiler ise; çocukta sakinlik, uyku hali, derslerde (özellikle matematiksel derslerde) başarısızlık, dikkat eksikliği, cilt kuruluğu ve cildin pul pul olması, kabızlık, büyüme ve gelişmenin durması gibi bulgularla yakalanabiliyor."
KİLO ALIMI, BOY KISALIĞI, ZEKA GERİLİĞİ TİROİDE BAĞLI OLABİLİR
Tiroid hormonunun metabolizmayı düzenleyen, yağları yakan bir hormon olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Boyraz, "Yağlar yakılamazsa vücutta birikip kilo olarak dönüyor. Göbek fıtığı da görülebiliyor. Hipotirodi bulgusu, daha çok geç ergenliğe sebep oluyor. Tiroidin sağlıklı çalışması, yağ - şeker metabolizması, kemik ve boy gelişimi ve beyin fonksiyonları için olmazsa olmaz. Tiroidi iyi çalışmayan çocuklar fiziksel, psikolojik, sosyal ve zihinsel olarak yaşıtlarından geri kalabiliyor. O yüzden tedaviye çok erken başlanmalı. Tedavide nadiren geç kalındığını da görüyoruz. Doktora ulaşma sıkıntısı olan 10 yaşında bir hastam vardı. Doğuştan hipotiroidiydi ve fark edilmemişti. Çocuk bize zeka geriliği, obezite ve boy kısalığı şikayetleri ile geldi. Aile hiç fark etmemiş, sadece boy kısalığı yüzünden başvurmuşlardı. Tahlilleri yaptığımızsa tiroid bezinin hiç çalışmadığını gördük. Tedavi, boyunun uzamasına ve kilo vermesine yardımcı oldu ama zeka gelişimi konusunda ne yazık ki geri dönüşü olmadı." diyerek çocuklukta tiroid hastalıklarının önemine dikkat çekti.
T3, T4 VE TSH MUTLAKA BAKILMALI!
Hipotiroidide, T4 ve T3 hormonu düşük olurken TSH yüksek çıkıyor. Hipotiroidi tanısını koyduktan sonra, "Tiroid bezi var mı?, Normalden küçük mü?, Herhangi bir nodül mü var? ya da Tiroid bezi farklı bir yerde mi?" gibi soruların cevabına ultrason incelemesi sonucunda ulaşılıyor. Ultrasonda şüphede kalınan durumda "tiroid sintigrafisi" yöntemine başvuruluyor. TSH'ın düşük olması durumunda ise hipofiz bezi MR incelemesi öneriliyor. İyot eksikliğine bağlı tiroid hastalıklarında idrarda iyot düzeyine bakılıyor. Hastalığın tanısı konduktan sonra tedaviyi planladıklarını söyleyen Doç. Dr. Mehmet Boyraz, "Doğuştan hipotiroidi söz konusu ise ilk 15 – 20 gün içinde ilaca başlıyoruz, kalıcı ise ömür boyu kullanması gerekiyor. Geçici olanlarda beyini gelişimi devam ettiği için yine 3 yaşına kadar veriyoruz. Doz ayarlamaları için kontroller çok önemli. Bir yaşına kadar, iki ayda bir kan testine çağırıyoruz. Daha büyük çocuklarda da yine 3 – 6 ay aralıklarla TSH değerlerine bakıp ilaç dozlarını ayarlıyoruz. Bebeklerde ilaç uygulaması çok zor, annelerin özen göstermesini gerektiren bir durum." diye konuştu.
Doç. Dr. Mehmet Boyraz, tiroid hastalıklarının metabolizmayı, kemik gelişimini, zekayı etkilediği kadar duygu durumunu da olumsuz etkilediğini vurgulayarak, "Çocuğunuzda her zamankinden farklı değişiklikler görüyorsanız mutlaka tiroid hormonuna baktırın. İyi çalışmayan tiroid, büyüme ve gelişmeye, duygu durum değişikliğine, hiperaktiviteye de neden oluyor." uyarısında bulundu.
