Oktay: "Bütçemizin uygulanmasında mali disiplinden taviz vermeyeceğiz"

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, alınan politika tedbirleri ile ekonominin 2022 yılında yüzde 5 büyüyeceğini öngördüklerini belirtti.

Oktay, TBMM Genel Kurulu'nda görüşmelerine başlanan 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2020 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi'nin sunuş konuşmasını yaptı.

Ekonomide 2022-2024 döneminin temel politikalarına, ilkelerine, hedef ve gösterge niteliğindeki ekonomik büyüklüklerine eylül ayında yayımlanan Orta Vadeli Program'da (OVP) yer verildiğini anımsatan Oktay, OVP ve Orta Vadeli Mali Plan'ın (OVMP) bütçe sürecinin sadeleştirilmesi, kamuoyunun tek temel belgeye odaklanmasının sağlanması amacıyla OVP altında bileştirilerek tek belge haline getirildiğini söyledi.

Fuat Oktay, "Orta Vadeli Program'la salgın sonrası toparlanma sürecinde makroekonomik istikrar çerçevesinde, cari açığın kademeli olarak düşürüldüğü sürdürülebilir, yüksek, kapsayıcı büyüme ortamını sağlamayı hedefliyoruz." dedi.

Bu dönemde uluslararası arenada rekabet gücü yüksek, üretim ve istihdam potansiyeli barındıran sektörlerin destekleneceğini ifade eden Oktay, şunları kaydetti:

"Böylece küresel ticaretten alınan payın artırılması ve bu kapsamda cari işlemler dengesinde kalıcı ve sürdürülebilir iyileşmenin sağlanması hedeflenmektedir. Diğer taraftan iş gücü piyasasında etkinliği ve beceri uyumunu geliştirmeye, insan kaynağını güçlendirerek istihdam edilebilirliği artırmaya yönelik yapısal reformlar ve nitelikli bir büyüme kompozisyonuyla istihdam oranının artırılması amaçlanmaktadır. Program döneminde, para ve maliye politikalarının güçlü eşgüdümü ile mal ve hizmet piyasalarında rekabet ve verimliliği artıracak yapısal politikalar hayata geçirilecektir.

Önümüzdeki dönemde krediye erişim imkanı daha da kolaylaştırılarak yatırımlarda daha fazla artış hedeflenmektedir. Alınan politika tedbirleri ile ekonomimizin 2022 yılında yüzde 5 büyüyeceğini öngörüyoruz. Küresel ve ulusal düzeyde döviz kuru ve fiyatların genel seviyesindeki gelişmelere rağmen, döviz kurunda istikrar ve enflasyonla mücadele kararlılığımız sürmektedir."

Temel makroekonomik öncelikler

Oktay, enflasyonla mücadeleyi kararlılıkla sürdürmenin, yurt içi tasarrufları artırmanın, özel yatırım kaynaklı büyüme yapısını oluşturmanın ve alternatif finansman yöntemleri ile yeni yatırım araçları oluşturarak para ikamesini azaltacak uygulamaları hayata geçirmenin, finansal istikrarı güçlendirmenin temel makroekonomik öncelikleri olacağını vurguladı.

"2023 hedeflerimize yaklaşırken, hesap verebilirliğin ana omurgasını oluşturan mali saydamlıktan asla taviz vermeyeceğiz" diyen Oktay, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ve sosyal güvenlik kurumlarının 2020 yılındaki faaliyet sonuçları ile mahalli idarelerin mali yapılarına ilişkin genel değerlendirmeleri içeren 2020 yılı Genel Faaliyet Raporu'nu kamuoyuna sunduklarını aktardı.

Fuat Oktay, 2021'deki merkezi yönetim bütçe gerçekleşmelerine ilişkin bilgi vererek, "Salgınla mücadele ve fiyat istikrarının sağlanmasına destek olmak amacıyla önemli miktarda vergi gelirinden vazgeçilmesine rağmen 2021 yılında GSYH'nin yüksek büyümesi, talebin güçlü seyretmesi, e-ticaretin ve kartlı harcamaların artışı, gelir artırıcı tedbirler ile yapılandırma gelirlerinin etkisiyle bütçe gelirlerinin daha yüksek gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Bu çerçevede bütçe açığının milli gelire oranının Orta Vadeli Program'da öngörülen yüzde 3,5 oranının da altında gerçekleşmesini bekliyoruz." ifadesini kullandı.

2022 bütçesi tahminleri

Merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 15,4 oranında artarak 1 trilyon 472,6 milyar lira olarak gerçekleşmesini tahmin ettiklerini aktaran Oktay, vergi gelirlerinin 2022 yılında yüzde 18,9 oranında, nominal milli gelir artışı olan yüzde 18,5'e çok yakın artacağının öngörüldüğünü dile getirdi. Oktay, vergi gelirlerinin GSYH içindeki payının ise 2022 yılında yüzde 16 olacağının tahmin edildiğini belirtti.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2022 yılı bütçesi gelir tahminlerinin ilave bir tedbir ve vergi artışı öngörülmeden yapıldığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"2020 ve 2021 yıllarında küresel salgın nedeniyle yapılan geçici vergi indirim ve ertelemelerine 2022 yılında ihtiyaç olmayacağı varsayılmıştır. 2022 yılında turizm sektörü başta olmak üzere hizmetler sektörünün ekonomik büyümeye ve vergi gelirlerine daha fazla katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. Performans Esaslı Program Bütçe Sistemi'ne göre hazırlamış olduğumuz 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi, toplumun ihtiyaç ve beklentilerinin bütçede daha isabetli bir şekilde yer almasına, kamu kaynakları ile kamu hizmetleri arasında bağ kurulmasına ve harcama önceliği geliştirilmesine imkan tanıyan ve kamu mali yönetimini güçlendiren bir yapıya sahiptir. Amacı, küresel salgına da bağlı olarak dengelerin yeniden şekillendiği bir konjonktürde, Türkiye ekonomisinin güçlü bir biçimde yükselişini sürdürmesi ve halkımızın refahının artmasıdır. Kovid-19 salgınının ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerinin giderilmesidir."

"2022 yılı bütçesi dev eserlerin, sürdürülebilir katkıların bütçesi olacaktır"

Yeşil kalkınma devrimi ve milli teknoloji hamlesini odağına alan bütçe çalışmasının yenilikçi ve çevreci bir yapıda olduğunu anlatan Oktay, "2022 yılı bütçesi de önceki yıllarda olduğu gibi dev eserlerin, sürdürülebilir katkıların bütçesi olacaktır." görüşünü paylaştı.

Merkezi yönetim bütçesinden sağlığa ayrılan kaynağın 2022'de 122,6 milyar liraya çıkarılacağını söyleyen Oktay, "Eğitim bütçesini 2021 yılına göre yüzde 29,4 artışla 273,5 milyar liraya çıkarıyoruz. Milli Eğitim Bakanlığı bütçesini ise 189 milyar liraya yükseltiyoruz. 2022 yılında bütçemizden tarıma ayırdığımız kaynağı 57,6 milyar liraya çıkartıyoruz. Bu kapsamda; tarımsal destek programları için 25,8 milyar lira, tarım sektörü yatırım ödenekleri için 16,3 milyar lira, tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, tarımsal KİT ve ihracat destekleri için 15,5 milyar lira kaynak ayırıyoruz." bilgisini verdi.

Çiftçilere yapılan tarımsal destekleme ödemelerinden yaklaşık yıllık 600 milyon lira olan gelir vergisi stopajı kesintisinin artık yapılmayacağını ifade eden Oktay, geriye dönük olarak 5 yıllık kesintilerin ise anapara ve faiz olmak üzere toplam 3,5 milyar lira olarak iade edileceğini anlattı.

Reel sektör destekleri için 2022 bütçesinden 68,9 milyar lira kaynak ayrıldığını dile getiren Oktay, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Üretimi ve istihdamı desteklemek amacıyla 2022'de işveren primi desteği için 35,2 milyar lira, hazine destekli kefaletle sağlanan krediler için 6,2 milyar lira, ihracat destekleri kapsamında mal ve hizmet ihracatçılarımıza 5,2 milyar lira kaynak ayırıyoruz. Bunların yanı sıra, 'Kadının Güçlenmesi' programının ödeneğini iki kattan fazla arttırarak 943 milyon liraya yükseltiyoruz. 'Ormanların ve Doğanın Korunması' programı ödeneklerini bir önceki yıla göre yüzde 55 artırarak 4 milyar 738 milyon liraya, 'Sürdürülebilir Çevre ve İklim Değişikliği' programı ödeneklerini bir önceki yıla göre yüzde 48 oranında artırarak 2 milyar 696 milyon liraya yükseltiyoruz.

Sosyal devlet anlayışımızın bir gereği olarak sosyal harcamalara, 2022 yılında bütçenin yüzde 6'sını tahsis ederek 104,2 milyar lira kaynak ayırıyoruz. Bu kapsamda, 2022'de yaklaşık 9,5 milyon ödeme gücü olmayan vatandaşımızın sağlık prim giderleri için 23,4 milyar lira, 65 yaş üstü yaşlılarımız, bakıma ihtiyacı olan engelli vatandaşlarımız ve yakınlarından oluşan yaklaşık 1 milyon 400 bin kişiye bağlanan aylıklar kapsamında 15,6 milyar lira, ekonomik yoksunluk içinde olan 138 bini aşkın çocuğumuzun ailelerin yanında yetişmesine imkan sağlayan sosyal ve ekonomik destek ödemeleri için 2,5 milyar lira, elektrik tüketim desteği kapsamında 2,4 milyar lira, kömür yardımı için 1,4 milyar lira, 8 bin 242 çocuğumuzun aile ortamında yetişmelerine imkan veren koruyucu aile uygulaması için yaklaşık 295 milyon lira kaynak ayırdık."

"Tarımsal destekleme ödemelerinden gelir vergisini kaldırdık"

Oktay, vergi sisteminin yaşayan bir sistem olduğunu, ekonomik, sosyal ve çevresel ihtiyaçlar doğrultusunda sürekli gözden geçirilmesi ve geliştirilmesi gerektiğini vurgulayarak, bu hassasiyetle neredeyse tüm kesimlerle kapsamlı istişareler gerçekleştirdiklerini söyledi.

Vergisel açıdan ekonomik reformları oluşturduklarını ve belirledikleri bir takvim dahilinde bu eylemleri hayata geçirdiklerini kaydeden Oktay, "Yüce Meclisimizin kararıyla yaklaşık 835 bin basit usulde vergilendirilen esnafımızın kazancını tamamen vergiden istisna tuttuk. Tarımsal destekleme ödemelerinden gelir vergisini kaldırdık. Geçmiş 5 yıl içinde yapılmış kesintileri de iade ediyoruz. Bu düzenleme sonucunda çiftçimize yaklaşık 3,5 milyar lira ödeme yapmış olacağız." dedi.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ve meslek mensuplarının iş yüklerini son dönem geçici vergi beyan ve ödemelerini kaldırarak hafiflettiklerini anlatan Oktay, vergilemede vatandaşların ve reel sektörün ihtiyaçlarını gözeterek, istikrarı ve öngörülebilirliği merkeze aldıkları politika ve uygulamalara mali disiplinden taviz vermeksizin devam edeceklerini dile getirdi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2022 yılı bütçesinin, Türkiye'nin kalkınması ve vatandaşların refahının artırılması doğrultusunda en kaliteli kamu hizmetlerine dayanak teşkil edeceğine inandıklarını belirterek, "Bütçemizin uygulanmasında bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da mali disiplinden taviz vermeyeceğiz." diye konuştu.

(Bitti)