Define Avcıları Tarihi Kiliseyi Harabeye Çevirdi
Erzurum'un Oltu ilçesi ve çevresinde bulunan birçok tarihi eser gibi Hoşnavaz Kilisesi de kaderine terk edilmiş durumda.
Her geçen yıl define avcılarının tahriplerine maruz kalan tarihi mekânlardan Hoşnavaz Kilisesi den geriye iki duvar kaldı. Olur ilçesine bağlı Yeşilbağlar Mahallesinde Hoşnavaz denen mevkii de bulunan Ermeni Kilisesi geçen yıllar içerisinde ve definecilerin tahriplerine daha fazla dayanamadı. Yeşilbağlar Mahallesi sakinlerinden bölgede yıllardır çobanlık yapan Cemil Yıldırım kilise hakkında sahip olduğu bilgilere göre; şuan sadece iki duvarı ayakta kalan kilisenin Ermeni Kilisesi olduğunu söyledi.
Cemil Yıldırım, “Kilisenin bulunduğu yerde bir Ermeni yaşıyormuş. Nazır Karadeniz adında birisi de o Ermeni’ye hizmetkârlık ediyormuş. Bende bu bilgileri, Nazır Karadeniz isimli şahsın oğlundan öğrendim” dedi.Kilisenin kubbeli ve üç penceresi olduğunu aktaran Yıldırım, “Ben kilisenin o halini hatırlıyorum. Daha sonra kubbesi çöktü. Zaten definecilerde dadanınca Ermeni Kilisesi tahrip oldu. Bir şey bulup bulmadıklarını bilmiyoruz. Ancak yazık oldu bu tarihi mirasa.” şeklinde konuştu.
Cemil Yıldırım, şimdiye kadar ne Kültür ve Turizm Bakanlığından ne de herhangi bir yetkili devlet kuruluşundan hiç kimsenin bu kiliseyi görmeye gelmediğini belirterek, “Siz gazeteciler ilk gelenler oldunuz” dedi.Yine Yeşilbağlar Mahallesi sakinlerinden çobanlık yapan bölgeyi yakından tanıyan 56 yaşındaki Cengiz Yıldırım ise çocukluktan beri Hoşnavaz olarak bildikleri mevkideki Ermeni Kilisesinin zamanla definecilerin mekânı haline geldiğini belirterek “Çobanlık yaptığım için buraları çok iyi biliyorum. Definecilerin uğrak yerlerinden birisi de bu kilise idi. Her gün bir yerini kazdıkları için tahrip ede ede bu hale getirdiler. Burası kendine has bir Ermeni yerleşim yeriymiş. Ermenilerden kalma ceviz ağaçları vardı. Bizler o cevizleri gördük. Yine yaklaşık 40 yıl önce bizim köyde yaşamış Süleyman Dede isimli bir zattan duymuştuk. Kendisi Ermenilerin bu bölgede yaşadığı zamanı görmüş. Bize anlattığına göre kiliseden 1,5 kilometre yukarıda koyunlarının sütünü sağdıklarını ağaçtan yapılma kanallarla süt aşağıya indirdiklerini ve ailelerinin süt mamulleri imal ettiklerini anlatırdı.” diye konuştu.
Hoşnavaz Ermeni Kilisesi’nden kimsenin haberi olmadığına vurgu yapan Cengiz Yıldırım, “Daha aşağılarda bulunan yerleşim yerleri ve kiliseleri incelemeye gelenleri gördük ancak buraya bildiğim kararıyla hiç kimse gelmedi” dedi.
Yıllardır define avcılarının tahribatlarına rağmen ayakta kalmaya çalışan Hoşnavaz Kilisesi çok yakın tarihte tamamen yok olacaktır.
DURSUN MURAT AYDIN
