Diyarbakır'ın Bilinmeyen Kuş Cenneti Hevsel Bahçeleri
Dicle Nehri Kıyısında 10 Bin Dönümlük Arazide Kurulu Bulunan Hevsel Bahçelerinde 180 Kuş Türünün Yaşadığı Ortaya Çıktı.
DİYARBAKIR kent merkezi ile Dicle Üniveristesi arasından geçen Dicle nehri kıyısında 10 bin dönümlük arazide kurulu bulunan Hevsel bahçelerinde 180 kuş türünün yaşadığı ortaya çıktı. Tarımın da yapıldığı bahçelerde kuşlarla birlikte çok sayıda kemirgen ve sürüngen hayvanın da yaşadığı belirtildi. Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Ahmet Kılıç, eskiden sultanların kuş sesi dinlemek için piknik yapmaya geldiği Hevsel Bahçelerinin koruma altına alınması gerektiğini söyledi.
HEVSEL'DE 180 KUŞ ÇEŞİDİ BULUNUYOR
Diyarbakır'ın kenar semti Hasırlı Mahallesi'nde bulunun tarihi surların hemen ardındaki Hevsel Bahçeleri'nin Türkiye'nin sayılı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük kuş cenneti olduğu belirtildi. Eski Diyarbakır'ı çepeçevre saran tarihi surların güney yakasında bulunan ihtişamlı Keçi Burcu'nun 90 metre derinliğinde yeralan Hevsel Bahçeleri, bünyesinde 180 farklı kuş ve 20'nin üzerinde sürüngen ve kemirgen hayvanı barındırıyor.
KUŞLARIN DİNLENME, KONAKLAMA VE BARINMA MERKEZİ
Dünyanın en güzel kuşlarının görüldüğü Hevsel Bahçeleri'nde bulunan ve kalabalık sürüler halinde gezinen Boz Alamecekler ile Pembe göğüslü ötleğenler, bölgeye has kuşlar olarak karşımıza çıksa da, Hevsel Bahçeleri'nde yırtıcı kuşları görmek de mümkün. İnsanların yaşadığı merkeze bu kadar yakın ve yabani hayvanların yaşadığı Hevsel Bahçeleri, kuşların aynı zamanda hem dinlenme, konaklama ve hem de barınma merkezi durumunda.
YIRTICI KUŞLAR DA VAR
Türkiye'de nadiren bulunan Yaz atmacalarının yaz mevsimi boyunca görüldüğü Hevsel Bahçeleri'nde yabani güvercin, irili ufaklı kuşlar ile yılan ve kertenkele gibi sürüngenlerle beslenen Şahin, Kızıl şahin, Arı şahini, Yılan kartalı, Gökçe delice, Kukumav, kerkenez ve küçük kerkenez gibi yırtıcı kuşlara da yılın hemen her mevsiminde rastlamak mümkün.
SULTANLAR BÜLBÜL SESİ DİNLEMEK İÇİN BAHÇEDE PİKNİK YAPARDI
Güneydoğu'nun kuş cenneti Hevsel Bahçeleri, aynı zamanda bülbüller için de çok iyi bir barınak konumunda. Bülbül, Söğüt bülbülü, Kamış bülbülü, Çalı bülbülü ve Dağ bülbülleri Hevsel'deki sığ çalılıklarda barınır ve yaz mevsimlerinde de buralarda yuvalanır. Özellikle böğürtlen ve benzeri çalılıklarda bülbüllerin yanısıra Çit kuşları, Saz kamışçını, Ak mukallit, Çıvgın ve Maskeli ötleğen gibi ötücüler de üreme dönemlerini Hevsel'deki sığ çalılıklarda geçiren kuşlar arasında yeralıyor. Eskiden sultanların ve elit insanlar, bülbül sesi dinlemek için Hevsel Bahçeleri'ne gelerek piknik yaptığı belirtiliyor.
MODERN TARIM VE YABANİ YAŞAM BİRARADA
Eskiden Diyarbakır'ın sebze ve meyve ihtiyacının karşılandığı Hevsel Bahçeleri'nde tarım hala yapılıyor. Tarımla birlikte yabani yaşam alabildiğine devam ediyor. Eskisi kadar olmasa da yırtıcı kuşların ve bülbüllerin yaşadığı Hevsel Bahçeleri'nde Ötleğenler de rastlamak mümkün. Akgerdanlı ötleğen, Küçük akgerdanlı ötleğen, Karabaşlı çitne, Büyük baştankara, Mavi baştankara, İspinoz ve Taşkuşu ötücü kuşlardan sadece birkaçı. Hevsel bahçeleri'nin bataklık bölgelerinde bulunan ve gün boyu sivrisinek yiyen Mavigerdan'lara burada rastlamak mümkün.
ATATÜRK DE HER GELDİĞİNDE BAHÇELERDE KALDI
Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk de Diyarbakır'a her gelişinde, Hevsel Bahçeleri'ne hakim bir tepede bulunan Gazi Köşkü'nde kaldı. Konuklarını da burada ağırlayan Atatürk, kuş seslerini dinleyerek çalışmalarını yürüttü.
SULTANLAR KUŞ SESİ DİNLEMEK İÇİN HEVSEL'DE PİKNİK YAPTI
Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Ahmet Kılıç, eskiden sultanların kuş sesi dinlemek için piknik yapmaya geldiği Hevsel Bahçelerinin koruma altına alınması gerektiğini söyledi. Hevsel Bahçeleri'nin koruma altına alınarak avlanma yasağının getirilmesini isteyen Prof.Dr. Ahmet Kılıç, önlemlerin alınmasıyla tarımla birlikte Hevsel Bahçeleri'nin Diyarbakır ticaret hayatına da hareketlilik kazandıracağını ifade etti. Hevsel bahçeleri'nde bugüne kadar 180 kuş türünün bulunduğunu belirten Prof. Dr. Kılıç, "Buranın bir vadi olması, yiyeceğin de bol olması, kuşlar için bulunmaz bir nimet. Bu bölge kuşlar açısından bir duraktır. Göçmen kuşları, Dicle vadisini ve dolayısıyla Hevsel Bahçelerini bir istasyon, bir dinlenme, bir barınma ve de bir korunma yeri olarak kullanıyor. Bu nedenle burada çok sayıda kuş ve memeli türünün olduğunu söyleyebiliriz. Burada kirpiye, tilkiye, sansara, su samuruna, domuza ve sincapa rahatlıkla rastlayabiliriz. Hevsel bahçeleri türler için hem bir barınak ve hem de bir korunaktır. Kuşlar burada çok iyi besleniyor ve dolayısıyla da Hevsel Bahçeleri'ninin biyolojik çeşitlilik için de önemli bir yeri var" dedi.
DOĞAL BİR HAZİNE
Diyarbakır'ın hemen kenar bir semtinde olması nedeniyle Hevsel Bahçeleri'nin açık bir hayvanat bahçesi olduğunu anlatan Prof. Dr. Kılıç, "Açık bir hayvanat bahçesi olarak buranın korunması, her türlü hayvan sayısını daha da artırır. Eğer insanlar burayı korursa ki budada en büyük görev burada yaşayan bölge halkına düşüyor. O zaman burada yaşayan çiftçiler hem gelir elde edecek, hem de bu türleri rahatlıkla izleyebilecek. Bir kentin yanıbaşında bu kadar türü bir arada bulmak Diyarbakır adına büyük bir kazanç. Dolayısıyla turizm açısından da kaçırılmaması gereken ve de değerlendirilmesi gereken bir hazinedir. Hevsel bahçeleri ve Dicle vadisinin turizme kazandırılması kentin ticaretine de olumlu bir katkı sunacaktır. Hevsel'in turizme açılması, orada çalışan insanların gelirlerine katkı sunacaktır. Yani hevsel bahçelerini yalnız bir tarım alanı olarak değil, orayı kuşlarıyla beraber tanırsak hem doğayı korumuş oluruz, hem de bölgemize ve şehrimize çok önemli bir ekonomik katkı sağlarız" diye konuştu.
DHA MUHABİRİ GÖRÜNTÜLEDİ
Hevsel Bahçeleri'nde DHA muhabirinin fotoğraflarını çektiği kuşlar ise şöyle:
Ağaç incirkuşu, Akgerdanlı ötleğen, Ak kanatlı sumru, Ak kuyruksallayan, Ak mukallit, Alaca balıkçıl, Alaca sinekkapan, Alaca Yalıçapkını, Ari şahini, Arı kuşu, Bataklık çitnesi, Benekli sinekkapan, Boyunçeviren, Boz alamecek, Boz kuyrukkakan, Boz ötleğen, Bülbül, Büyük baştankara, Büyük kamışçın, Çalı bülbülü, Çayır taşkuşu, Çitkuşu, Çıvgın, Çobanaldatan, Dağ incirkuşu, Dağ kuyruksallayanı, Dağbülbülü, Delice doğan, Dere düdükçünü, Erguvani balıkçıl, Gece balıkçılı, Gökardıç, Gökçe delice, Gri balıkçıl, Guguk, Gülen sumru, Halkalı küçük cılıbıt, İbibik, İspinoz, Kamış bülbülü, Karaalınlı örümcekkuşu, Kara başlı çitne, Kara başlı ötleğen, Kara kızılkuyruk, Kara kulaklı kuyrukkakan, Karabaş martı, Kara tavuk, Kaya çitnesi, Kaya güvercini, Kerkenez, Kınalı keklik, Kır kırlangıcı, Kızıl başlı örümcekkuşu, Kızıl sırtlı örümcekkuşu, Kızıl şahin, Kızıl gerdan, Kızılkuyruk, Kumru, Kuyrukkakan, Küçük akbalıkçıl, Küçük akgerdanlı ötleğen, Küçük balaban, Küçük kumru, Leylek,
Maskeli ötleğen, Mavi baştankara, Mavigerdan, Orman düdükçünü, Öter ardıç, Peçeli baykuş, Pembe göğüslü ötleğen, Saka, Saksağan, Sarı kuyruksallayan, Saz kamışçını, Serçe, Sığırcık, Söğüt serçesi, Söğüt Bülbülü, Su kılavuzu, Sutavuğu, Şahin, Tarla ardıcı, Taşkuşu, Tepeli guguk, Tepeli toygar, Yalıçapkını, Yaz atmacası.
