Dokunulmazlıklarda Kritik Detay! Bahçeli ve Kılıçdaroğlu Vekil Olamayacak

TBMM Genel Kurulu'nda yarın son oylaması yapılacak Anayasa değişikliği teklifiyle, dokunulmazlığı kaldırılacak milletvekillerinin siyasi hayatı risk altına girecek. Hakkında fezleke bulunan 138 milletvekilinden 1 yıl veya daha fazla hapis cezası alanlar, en az 1 dönem milletvekili olmak için başvuramayacak. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile MHP lideri Devlet Bahçeli de bu milletvekilleri arasında.

1 YIL HAPİS ENGEL OLUR

Anayasa'nın milletvekili seçilme yeterliliğini düzenleyen 76. maddesine göre, 'taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar' milletvekili seçilemiyor. Milletvekili Seçimi Kanunu'nda da milletvekili seçilme şartları arasında benzer hüküm yer alıyor. Kanununa göre, taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar milletvekili adayı olamıyor.

AFFA UĞRASALAR BİLE

Aynı kanunda ayrıca, affa uğramış olsalar bile, basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkum edilenlerin milletvekili olamayacağı belirtiliyor.

5 YIL BEKLEYECEKLER

Dokunulmazlığı kaldırılacak 138 milletvekili arasında parti liderleri de bulunuyor. Meclis'e gönderilen 667 fezlekeden 57'si HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'a, 37'si CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'na, 5'i ise MHP lideri Devlet Bahçeli'ye ait. Kılıçdaroğlu ile Bahçeli hakkında düzenlenen fezlekelerin önemli bir bölümü "Cumhurbaşkanı'na hakaret"ten. Tasarı yasallaşırsa Kılıçdaroğlu ayrıca Başkanlık sistemine yönelik "Kan dökmeden Anayasa olmaz" sözünden dolayı yargılanacak. TCK'nın 299. maddesine göre bu suçun cezası 1 ila 4 yıl hapis cezası. Kılıçdaroğlu ve Bahçeli, yargılandıkları davalardan birinden 1 yıldan fazla ceza alırsa Anayasa'nın 76. maddesi hükmünce bir sonraki seçimlerde milletvekili adayı olamayacak. Adli Sicil Kanunu'nun 9. maddesine göre ise cezanın infaz edilmesinden 5 yıl sonra adli sicil kayıtları silinebiliyor. Bahçeli, Kılıçdaroğlu ile benzer suçlardan yargılanıp ceza alan milletvekilleri ancak bu sürenin sonunda yeniden seçimlerde aday olabiliyor.

MADDE 76

"En az ilkokul mezunu olmayanlar, kısıtlılar, yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar, kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilâs, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile milletvekili seçilemezler."

HDP'LİLER 'TERÖR'DEN

Terör eylemlerinden mahkum olanların yanı sıra uluslararası suçlar ile soykırım ve insanlığa karşı suç işleyenler milletvekili olamıyor. Bu hakkında 'terör'den fezleke bulunan HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş'ın ceza alması halinde bir daha seçilemeyeceği anlamına geliyor.

ARA SEÇİM HESABI YAPILIYOR

İşte hukukçuların konuyla ilgili yorumları:

Eski Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk: "Anayasa'nın 76. maddesi açık ve net. 1 yıl veya daha fazla hapis cezası alanların milletvekili seçilemeyeceğini söylüyor. Düzenleme demokrasiye ters. Yeni anayasanın provası niteliğinde, güç denemesi yapılıyor. Eğer dokunulmazlık kalkar da milletvekilleri hüküm giyerse bir daha aday olamıyor. Bu davalar çabuk görülür sonuçlanırsa belki erken seçim veya ara seçim olabilir. Ceza alacaklar seçilemeyecek, iktidarın hesabı da zaten bu; ara seçim yaptırıp kendi adayını seçtirmek."

1 YIL HAPİS CEZASI ALAN MİLLETVEKİLİ SEÇİLEMEZ

Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Hasan Tunç: "Anayasa'nın 76. maddesi hangi hallerde milletvekili olunamayacağını açıklıyor. Buna göre taksirle yani kasıt olmadan işlenen suçlar hariç herhangi bir suç nedeniyle 1 yıl hapis cezasına hüküm giyen bir daha milletvekili seçilemez. Yani milletvekillerinden biri hakaret suçundan 1 yıl hapis cezasına hüküm giyerse, bir daha milletvekili seçilemez. Tabii burada önemli olan, mahkemenin hakaret suçunun kasıtlı olarak işlendiğine karar vermesi."

BU YANLIŞ YOL DAHA BÜYÜK YANLIŞLARA NEDEN OLUR

Anayasa Hukukçusu Prof. Ersan Şen: "1 yıl ceza alan milletvekili aday olamaz. Adnan Menderes, Kenan Evren ve İstiklal Mahkemeleri dönemlerinde olduğu gibi yanlış bir yola girildi. Bu yanlış ileride daha da büyük yanlışlara yol açabilir. İleride Cumhurbaşkanı ve Başbakanlar dahil olmak üzere her siyasi için bu tür Anayasa'yı askıya alacak düzenlemelerin yolu açılabilir. Kabul olursa önce tutuklamalar ardından cezalar, sonrasında ise seçilme yasağı gündeme gelecek."

TÜRKİYE'DEKİ BU TABLODA HER ŞEY MÜMKÜN

CHP eski Genel Sekreteri Tarhan Erdem: " Türkiye'de şahısların suçlu olup olmasına bakılmaksızın istenilen her yönde mahkemelerden karar çıkarılabilir. Her şeyimiz kanun dışı. Bunun için yasaya, Anayasa'ya ihtiyaç da yok, gerek de yok. Türkiye'de yargıdan bir ceza almanız için suç işlemeniz gerekmiyor. Liderler bu noktadan hareketle her türlü cezayı alabilir. 1 yıldan fazla ceza almaları için de, yargı tarafından birçok gerekçe bulunabilir."

(Kaynak: Karar)