DOSYA HABER/GÜNEY KORE'NİN EVLATLIK ÇOCUKLARI - Devletlerin geçmişteki politikalarının arasında sıkışan ülkesiz evlatlıklar
Aylar, belki yıllar süren arayışların ardından bir şekilde ailelerine ulaşan evlatlık çocukların hikayesi burada bitmiyor.
ALİ İHSAN ÇAM - Aylar, belki yıllar süren arayışların ardından bir şekilde ailelerine ulaşan evlatlık çocukların hikayesi burada bitmiyor. Bu kişiler, karmaşık duyguların içindeyken hiçbir destek almadan yeni ailelerine ve topluma entegre olma mücadelesi veriyor. Bunun yanında yıllar önce evlat edinilmesine rağmen ABD'de vatandaşlık sürecini tamamlayamayanlar, sınır dışı edilme riskiyle karşı karşıya bulunuyor.
Büyüdükleri ülkeden vatandaşlık sürecini tamamlayamadan ayrılmak zorunda kalan evlatlık kişiler, ana vatanlarına gittiklerinde kendilerini dilini ve kültürünü bilmedikleri bambaşka bir dünyanın içinde buluyor.
AA muhabiri, " Güney Kore'nin Evlatlık Çocukları" başlıklı dosya haberin üçüncü ve son bölümünde ABD'ye evlatlık verilen Güney Korelilerin, uluslararası evlat edindirme sürecine ilişkin politikalara dair görüşlerine ve bu ülkelerin konuya ilişkin açıklamalarına yer verdi.
Vatandaşlık süreci tamamlanmayanlar, sınır dışı edilebiliyor
"Adoptees For Justice" adlı sivil toplum kuruluşunda avukatlık yapan ve kendisi gibi ülkeler arası evlatlık verilen kişilere yasal destek sağlayan Daniel Yoon, ABD'den evlat edinilen bazı kişilerin vatandaşlık sürecinin tamamlanmadığını anlattı.
Yoon, bu süreçte göçmen yasalarına tabi evlatlık kişilerden bazılarının ABD'den sınır dışı edildiklerini ve Korece bilmeden, Güney Kore'de sağlık gibi çeşitli alanlarda hizmet erişimi olmadan gönderilmelerinin bazı zorluklara yol açtığını dile getirdi.
Daniel Yoon, ABD'de 2000'de kabul edilen Vatandaşlık Yasası'nın bu konuda önemli olduğunu kaydetti. Adoptees For Justice Politika Yöneticisi Amanda Cho, bu meselesinin 1983'ten önce doğanları etkilediğini belirtti.
Cho, "Sanırım, o zamanlar bazı aileler bu konuyu ciddiye almadı çünkü o zamanlar göçmen yasaları bugünkü gibi değildi. Bu yüzden bu konunun kenara itilebileceğini anlayabiliyorum çünkü çocuğunuzun vatandaşlığını almak kolay bir süreç değil." dedi.
Yurt dışından bazı evlatlık kişilerin, ABD'de suç kaydı ve mahkeme işleri gibi çeşitli yasal süreçlerde ülkenin vatandaşı olmadıklarını öğrendiklerine dikkati çeken Cho, bazılarının 10 yıllığına ülkeden gönderildiğini, bazılarının ise ömür boyu ülkeye girişinin yasaklandığını anlattı.
Cho, kendi istekleriyle ya da zorunlu oldukları için ABD'den çıkarılan evlatlık kişilere ilişkin, " Kore'ye sınır dışı edilen bazı kişilerin Güney Kore hükümetince reddedildiğini biliyoruz. Onlara 'Hayır' dediler. Bu şekilde 'Hayır' diyen başka bir ülke oldu mu bilmiyorum fakat Kore'nin reddettiği bazı evlatlık kişilere yardım ediyoruz. Şu anda herhangi bir ülkeleri yok." diye konuştu.
"Devlet, evlat edindirmeyi kullandı"
Minnesota Eyalet Üniversitesi Etnik Çalışmalar Bölümü'nden Doçent Doktor Kim Park Nelson, Güney Kore'nin çocukların yurt dışına evlatlık verilmesine ilişkin politikasına şüpheci yaklaşarak, şunları kaydetti:
"Güney Kore hükümetinin, ihtiyaç sahibi Koreli çocukları koruyacak bir güvenceye para ayırmak yerine Korelilerin evlatlık verilmesini, ulusal çocuk yardımı planı olarak gördüğü bir şema var. Plan, aslında Korelilerin evlatlık verilmesine yaygın katılım sağlamaktı. Bence tarih bunun doğruluğuna işaret etse de bu, biraz şüpheli bir görüş. Benim tahminimce, gerçeklik bundan çok daha farklı çünkü Güney Kore, dengeyi kurmaya çalışıyordu. Yalnızca savaş sonrası yeniden inşaya çalışmıyor, ekonomik açıdan da başarılı olma isteği için çabalıyordu. "
Birçok Güney Koreli akademisyenin, ülkenin özellikle 1980'ler sonrası evlat edindirme politikasının ekonomik gelişmenin sebeplerinden olduğunu savunduğunu anlatan Park Nelson, "İstenmeyen, alt sınıftan ailelere doğan çocukların yerleştirilmesi ve yardım edilmesiyle ilgili bazı sosyal sorunları çözmek için yurt dışına evlat edindirmeyi kullandılar." dedi.
Devletin sistematik programı
Park Nelson'a göre, Güney Kore'nin evlatlık çocuklara ilişkin politikasının bu kadar öne çıkmasının sebeplerinden biri, ülkenin yaklaşık 70 yıldır devam eden kalıcı programı.
Benzer politikaları sürdüren diğer ülkelerin bir süre sonra bunu sonlandırdığını ve Güney Kore'nin bu konuda "sıra dışı" olduğunu dile getiren Park Nelson, son dönemde kadınların sosyal ve ekonomik açıdan eşit zemine erişebilmesi nedeniyle ABD'den evlat edinmelerin azaldığını kaydetti.
Uluslararası evlat edinme olgusunun Güney Kore'ye özel olmadığına dikkati çeken Park Nelson, "Bazen, Kore'den dünyanın diğer bölgelerine çok sayıda çocuğun gönderilmesi nedeniyle insanlar, ' Kore'nin sorunu ne?' diye düşünebiliyor ve bu sinirimi bozuyor. Konu bu değil. Güney Kore'nin bir sorun olmadığını düşünmüyorum fakat bu ülkede ve sistemlerde yanlış olan, çocukların gönderilmesi ve evlatlık verilmesi, ABD dahil çoğu ülkede olan şeyler." ifadelerini kullandı.
"Evlat edinilmeden önce bilgilerin doğrulanması için vakit yoktu"
Park Nelson, birçok Güney Korelinin, evlatlık verilmeleri için hazırlanan dosyalardaki bilgilerin farklı olmasına ilişkin, "Ülkeden kısa sürede birçok çocuğun çıkarılması için çok istek vardı. Muhtemelen bir çocuk evlatlık verilmeden önce doğrulanması gereken şeylerin teyidi için vakit yoktu." ifadelerini kullandı.
"Güney Kore hükümeti, bu durumun neden ve nasıl bu şekilde geliştiğine ve onlarca yıldır yaşananlara ilişkin kamuya yorum yapmaktan kaçınıyor." diyen Park Nelson'a göre, tutulan kayıtlar, çocukları "evlat edilebilir" gösteriyor ve bu sürecin yürütülmesi için kaç kişinin dosyasının yanlış kaydedildiği bilinmiyor.
Park Nelson, "Evlatlık verilenlerin neden bu konuda kızgın olduğunu anlayabiliyorum çünkü birine kim oldukları ve tüm hayatları hakkında yalan söylemek ve sonrasında onlara buraya gelebildikleri için şanslı olmalarının gerektiğini söylemek, kişiye karşı ihlalin bir türüdür." değerlendirmesinde bulundu.
Büyümediğiniz ülkeye entegre olmanın zorluğu
Akademik çalışmalarında Güney Kore'ye geri dönen evlatlıkların topluma entegrasyonuna odaklanan Kim Park Nelson, bu kişilerin büyük çoğunluğunun, başka bir ülkede büyüdükleri için kendilerini Güney Kore toplumunun parçası olarak görmediğini belirtiyor.
Park Nelson, "Vatandaşı olmadığınız ya da orada büyümediğiniz bir ülkeye tamamen entegre olmak çok zor. O ülkenin kültürüne, diline sahip değilsiniz." görüşünü paylaştı.
Amanda Cho da konuya ilişkin, "1970'lerde evlatlık edinildiğimizde ebeveynlerime Amerikan kültürüne bizi asimile etmeleri söyleniyordu. Büyürken babamın İtalyan olması nedeniyle kendimi İtalyan olarak görüyordum. Annem Almanya ve İrlanda kökenliydi. Bu nedenle Asyalı ya da Koreli olduğumu değil de bu ülkelerden olduğumu düşünüyordum." dedi.
Jane Jeong Trenka da Güney Kore'ye taşındığında toplumun parçası olamadığını belirterek, "Burada bir yabancı olarak yaşıyorum. Hiçbir yere ait değilim." diye konuştu.
Biyolojik ailesine ulaşılamayan ve evlat edinilen çocuklara ilişkin Trenka, "İsimlerini, kimliklerini tamamen silebilirsiniz. Benim başıma bu geldi." dedi.
ABD ve Güney Kore, evlat edinme sürecinde "katı kriterlerin" karşılanmasını şart koşuyor
ABD Dışişleri Bakanlığından AA muhabirine yapılan açıklamada, ülkeler arası evlat edinme sürecindeki politikaya ilişkin, "Dünyada kalıcılığa ihtiyacı bulunan çocuklar için ülkeler arası evlat edinilmenin ulaşılabilir bir seçenek olmasının sağlanması için çalışıyoruz." ifadesi kullanıldı.
Ülkeler arası evlat edinme sürecinin "güvenli, etik, yasal ve şeffaf" olmasının yanı sıra çocukları ve ailelerini korumak için tedbirler alındığı savunulan açıklamada, evlat edinimini sağlayan kuruluşların, "katı kriterleri karşılaması gerektiğinin", bunun yanı sıra ilgili standartların hem Güney Kore'nin hem de ABD'nin kanunlarına uyum sağlayıp sağlamadığının incelendiği bildirildi.
Bakanlık, kendi bünyesindeki Çocuk Sorunları Ofisi (CI) yetkililerinin, Haziran 2024'te Güney Kore'ye giderek ülkedeki Sağlık ve Refah Bakanlığı, Hakikat ve Uzlaşma Komitesi gibi kuruluşlardan yetkililerle evlat edinme konusunu görüştüklerini belirtti.
Güney Kore'nin, "uluslararası evlat edinme sürecinde çocukları ve ailelerini koruyan" Lahey Sözleşmesi'ni kabul etmeye hazırlandığı kaydedilen açıklamada şu ifadelera yer verildi:
"Güney Kore, ülkeler arası evlat edinme sürecinin tamamlanmasından sonraki bir yıl içinde en az 6 evlat edinme sonrası raporu verilmesini zorunlu kılıyor. ABD'deki ortak kuruluştan bir sosyal hizmet çalışanı, bu raporların Güney Kore hükümetinin onayladığı evlat edindirme kuruluşuna iletilmesinden sorumlu. Güney Kore, bu raporların çocuğun doğru şekilde uyum ve refahının sağlanması için en az üç ev ziyaretini kapsamasını şart koşmaktadır."
Güney Kore, ülkeler arası evlatlık verme oranlarını azaltmayı hedefliyor
Güney Kore'nin, son yıllarda evlat edinme süreçleri hakkında seçici davrandığına dikkati çeken Amanda Cho, "Bir süre önce Güney Korelilere ya da Güney Kore kökenli kişilere yurt dışına evlatlık verme kuralı koyduklarını biliyorum. Ayrıca evlat edinecek ebeveynlerden birinin, Kore'ye gelerek bir süre kalması, biraz kültürü öğrenmesi şartı da var. Şimdi Güney Kore, evlatlık verilenlerin Kore ile bir şekilde bağlantısının olmasını sağlıyor." dedi.
Öte yandan, Güney Kore Sağlık ve Refah Bakanlığından 10 Mayıs 2024'te yapılan açıklamada, merkezi ve yerel yönetimin, evlat edinim sürecinde tam sorumluluğunu üstlenmesini öngören yasanın bu yıl yürürlüğe gireceği bildirildi.
Açıklamada, ülkeler arası evlatlık vermenin azaltılması ve kimsesiz çocuklara ülke içinde aile bulunması için bu sistemin revize edileceği belirtildi.
Evlatlık çocukların refahının sağlanması için koruyucu ailelere çeşitli eğitimler verileceğine işaret edilen açıklamada konuya ilişkin yasal süreçler, çocuklara yönelik psikolojik ve fiziksel sağlık hizmetleri gibi konularda ihtiyaçları karşılamaya yönelik adımların atılacağı kaydedildi.
Öte yandan, Güney Kore Dışişleri Bakanlığı, AA muhabirinin konuya ilişkin sorularına yanıt vermedi.
(Bitti)
