Dü'lü Bilim Adamının Geliştirdiği Sistem Kazaların Önüne Geçecek
Dicle Üniversitesi (DÜ) Mühendislik Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanı Dr. Ferhat Çıra’nın geliştirdiği ve arızaları başlangıç aşamasında tespit eden sistem, bir Alman otomobil devinin 2021 yılında çıkarmayı planladığı 5’nci nesil elektrikli otomobilde kullanılacak.
Dicle Üniversitesi (DÜ) Mühendislik Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanı Dr. Ferhat Çıra'nın geliştirdiği ve arızaları başlangıç aşamasında tespit eden sistem, bir Alman otomobil devinin 2021 yılında çıkarmayı planladığı 5'nci nesil elektrikli otomobilde kullanılacak. Projenin AR-GE ekibinde de yer alacak olan Çıra, "Bu sistemle arıza nedeniyle oluşabilecek kazaların ve sonucunda meydana gelecek can kayıplarının önüne geçilebilecek. Proje sonrası bilgi birikimimi yerli elektrikli otomobil yapımı çalışmalarında kullanmak istiyorum" dedi.
DÜ Mühendislik Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanı Dr. Ferhat Çıra (34), doktora tezi çalışması kapsamında elektrikli otomobillerin motorlarında meydana gelen stator kısa devre arızalarının tespiti ve arızaların şiddetinin otomatik olarak belirlenmesi ile ilgili yapay zeka tabanlı iki farklı algoritma geliştirdi. Bu algoritmalardan birini 2016 yılında bilimsel bir çalışma olarak İtalya'nın Floransa şehrinde bir konferansta sunan Dr. Çıra, bir Almanya otomobil şirketinin dikkatini çekti. Şirketin 2021 yılında piyasaya çıkarmayı planladıkları elektrikli otomobil için kendisine teklifte bulunulduğunu aktaran Çıra, "Yüksek hızlara çıkabilen, çok yüksek tork üretebilen ve tek şarj ile büyük mesafe kat edebilen bir elektrikli otomobilden bahsettiler. Bu 5'nci nesil elektrikli otomobilin içerisindeki sistemlerde de bizim kullandığımız akıllı arıza tespit algoritmalarını kullanmak istediklerini bildirdiler ve bu çalışmada benim de yer almam teklif edildi. Bu proje 220 milyon euroluk, yaklaşık olarak 1 milyar liralık bir proje. Dünyanın çeşitli yerlerindeki üniversitelerde bu konu ile ilgili çalışan uzmanlar, araştırmacılar bu AR-GE ekibine dahil ediliyor. Türkiye'den de beni davet ettiler" diye konuştu.
"Test çalışmalarında yüzde 99 başarı"
Geliştirdiği sistemin kısa devre arızasını henüz başlangıç aşamasında yüzde 99 kesinlikle tespit ettiğini ifade eden Dr. Çıra, "Sistem yapay zeka tabanlı bir algoritma kullanarak arızayı otomatik olarak belirliyor ve arızanın şiddetini kullanıcıya iletiyor. Bu sistemin başarısı hem bilgisayar simülasyonlarında hem de laboratuvar testleri ile gerçek çalışma koşullarında doğrulanmıştır. Elektrikli otomobilde bu tür arızaların henüz başlangıç aşamasında tespit edilmesi sayesinde arıza sonrası oluşabilecek kazalar ve olası can kayıplarının önüne geçilebilecek. Sistem bu yüzden büyük bir önem arz etmektedir" ifadelerini kullandı.
"Bilgi birikimimi yerli elektrikli otomobil yapımında kullanmak istiyorum"
DÜ Bilimsel Araştırmalar Koordinatörlüğüne bir proje teklifinde bulunduğunu ve hedefinin söz konusu projeden sonra edindiği bilgi birikimiyle yerli elektrik yapımında yer almak istediğini vurgulayan Dr. Çıra, şunları kaydetti:
"Rektörümüz Prof. Dr. Talip Gül de bu tür projeleri çok desteklemektedir. Eğer projemiz kabul görürse Dicle Üniversitesi'nde kendi laboratuvarlarımızda böyle bir çalışma yapmayı istiyoruz. Başaracağımıza inanıyoruz. Böyle bir alt yapımız ve bilgi birikimimiz var. Milyonlarca araştırmacı arasından böyle bir teklifin yapılması elbette bana bir gurur verdi. Sonuçta bu bölgenin bir insanı olarak böyle bir projenin içerisinde yer almak büyük bir mutluluk verdi. Bölgenin zorlukları ve sıkıntıları malum. Bu sıkıntıları bahane ederek çalışmayı ihmal etmemek gerekiyor. Yüksek bir motivasyon ve çalışmayla çözülemeyecek hiçbir problemin olmadığını düşünüyorum. Bu açıdan da gençlerimize örnek olabildiysek ne mutlu bana. Çalışmalarımda desteğini benden esirgemeyen danışman hocama ve lisans eğitimini gördüğüm Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü hocalarına teşekkür etmeyi bir borç biliyorum. Onların sağladığı eğitim ve bilgi birikimlerini bizlere aktarmaları ile biz bu noktalara ulaşabildik. İnşallah biz de ileride kendi bilgi birikimimizi bizden daha genç arkadaşlara taşıyarak daha üst seviyelere gelmelerini sağlayabiliriz." - DİYARBAKIR
