Erbil'den Musul'a Zorlu Yol
Al Jazeera Türk ekibi Musul civarında yaşananları bizzat görmek için Erbil'den yola çıktı.
IŞİD'in ele geçirdiği Irak'ın en büyük ikinci kenti Musul'dan Iraklılar yaklaşık iki haftadır kaçıyor. Bazı Musullular çaresizlikle mülteci kamplarına gidiyor, kimiyse Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'nin sınırları içindeki akrabalarına gidip geçici bir süreyle buraya yerleşiyor. Kaçış hala devam ediyor. Krizin ilk günlerinde Musul'dan çıkanlar olduğu gibi, gerek IŞİD tehdidi, gerekse Irak Hava Kuvvetleri'nin bombardımanı kenti yaşanması zor bir yer haline getiriyor.
Musul ve civarında yaşananları bizzat görmek için Erbil'den yola çıktık. Kürt yönetiminin başkentinden Musul'a doğru 35 kilometre gidince kentin ilçelerinden birine, Kalak'a ulaştık. Burada Peşmerge'nin kontrol noktasından geçerek, biraz daha ileriye gidince Musul'dan önceki ana kontrol noktasına, Hazir'e vardık. Burası Bölgesel Kürt Yönetimi ile Musul arasındaki ana geçiş noktası. Bartallah'ta hayatın akışı kriz nedeniyle durma noktasında. Çiftçiler tarlalarını sürmekten vazgeçti. [Fotoğraf: Murat Utku/Al Jazeera Türk]
Hazir, çoğu Irak plakalı onlarca kamyonun, arabalarının bagajında dahi Musul'dan kaçan insanların ya da sayıları az da olsa Musul'a doğru giden otomobillerin her iki yöne geçiş yaptığı bir bölge. Fakat geçişlerin Erbil istikametine doğru yoğunlaştığını söylemek gerek.
Hazir, aynı zamanda dünya medyasının canlı yayın araçlarıyla, muhabir ve kameramanlarıyla bölgedeki hareketliliği izlediği son nokta. Zira bundan sonrası IŞİD'in hakimiyeti altındaki bölgeye biraz daha yaklaşmak demek. Bizim niyetimiz ise bölgeye mümkün olduğunca sokulup Musul'a en yakın bölgelerin nabzını tutmak, yaşananları yerinde görmekti. Bu nedenle yolumuza devam ettik. Karşımıza çıkan ilk yerleşim birimi Musul'un ilçelerinden biri olan Bartallah'tı.
Bartallah'ta sokaklar boştu. Dükkanların çoğu kapalıydı, açık olanlarsa müşteri bulmak için epey beklemek zorundaymış gibi görünüyordu. Yol boyunca, tıpkı Amerika'nın 2003 yılında Irak'ı işgali öncesi ve sonrasında olduğu gibi "kaçak benzin" satışlarının başladığını gördük. Bidonlarla ya da bir buçuk litrelik pet şişeler içinde benzin satanların başı kalabalıktı. Zira Erbil başta olmak üzere bölgede, Beyci rafinerisinde devam eden kriz nedeniyle akaryakıt sıkıntısı yaşanıyor.
Bu bölgede de sokakların güvenliğini Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'ne bağlı peşmergelerin sağladığı gözden kaçmıyordu.Musul'a yakın yerleşim birimlerinden biri olan Bahşika terk edilmiş bir kasaba görünümünde. [Fotoğraf: Güray Ervin/Al Jazeera Türk]
Bartallah'tan sonra sırada Göpcelil kontrol noktası vardı. İşte bu nokta kritik. Zira buradan 700 metre ileride IŞİD'in Musul'a giriş çıkışları kontrol ettiği geçiş noktası var. Buradan ilerisi krizin tüm şiddetiyle esir aldığı şehir Musul'a girmek demek. Bu nedenle direksiyonu yine Musul'un arka mahallelerinden birisi olan Bahşika'ya kırdık.
Bahşika'da da bir önceki yerleşim yeri Bartallah'ta olduğu gibi kendini hissettiren bir tedirginlik vardı. Şimdilik peşmergenin kontrol ettiği bu bölgede, yarın ne olacağını soran gözlerle çevrede dolaşan ilçe sakinleri endişeliydi.
Bu bölgedeki son durağımız ise Musul'dan biraz daha uzaklaşıp, Berdereş-Akra yoluna bağlanan Bahşika bölgesiydi. Krizin daha az hissedildiği yer işte burasıydı.
Irak'ta yaşanan kriz halkın yaşamını derinden etkiledi. Bölgenin gerginliği kimilerini kendi ülkelerinde mülteci durumuna düşürdü. Pek çok Musullu IŞİD ile kenti bombalayan Irak merkezi hükümetinin ateşi arasında kaldı.
Yol Musul'dan uzaklaştıkça geride terk edilmiş evler ile alt üst olmuş hayatlar kalmıştı.
