Eskişehir-mevsimlik işçilerin mangal kömürü mesaisi
Diyarbakır'dan Eskişehir'in Sarıcakaya ilçesindeki 1400 rakımlı Bey Yaylası'nda gelerek çadırlarda konaklayan mevsimlik işçiler, meşe odunlarından mangal kömürü üretirken, yılın 8 ayı memleketlerinden uzakta çalışarak ailelerini geçindirmeye çalışıyor.
Diyarbakır'dan Eskişehir'in Sarıcakaya ilçesindeki 1400 rakımlı Bey Yaylası'nda gelerek çadırlarda konaklayan mevsimlik işçiler, meşe odunlarından mangal kömürü üretirken, yılın 8 ayı memleketlerinden uzakta çalışarak ailelerini geçindirmeye çalışıyor. Yaklaşık 1500 kilometrelik yol yaparak Eskişehir'e geldiklerini ifade eden Hasan Temel, 'Bir ay kadar başında nöbet tutuyoruz. Mangal kömürü yapmak göründüğü kadar kolay bir iş değil. Kömürü çıkardıktan sonra paketliyoruz çuvallara ama hem kömür sıcak hem de hava sıcak dedi.
Eskişehir'in Sarıcakaya ilçesine Diyarbakır'dan gelen mevsimlik işçi aileleri, ormandan kestikleri meşe ağaçlarından mangal kömürü yaparak geçimlerini sağlıyorlar. İlçe merkezine 15 kilometre uzaklıktaki 1400 rakımlı Bey yaylası eteklerine kurdukları naylon çadırlarda yılın 8 ayı yaşayan aile fertleri, çocuklarının da yardımıyla topladıkları odun parçalarını, günler süren bir çalışmayla kule şeklinde dizerek üzerini saman ve toprakla kapatıyor. Mangal kömürü elde etmek için içten yanması sağlanan kulede yaklaşık 1 ay tutuşmaları için nöbet tutan aileler, geçimlerini bu şekilde sağlamaya çalışıyor.
Mangal kömürü yapmanın dışardan kolay göründüğünü anlatan Hasan Temel (24), bu yıl mangal kömürüne rağbet olmadığı için para kazanamadıklarından yakındı. Odun toplamadan kömürleri çuvallamaya kadar zor süreçlerden geçen kömürün istedikleri kadar değer görmediğini ifade eden Temel, 'Ormanı kiraladıktan sonra ağaç keserek buraya getiriyoruz. Ağaç parçalarını çatarak üzerini samanla ve toprakla kapatıyoruz. Bir ay kadar balında nöbet tutuyoruz. Mangal kömürü yapmak göründüğü kadar kolay bir iş değil. Kömürü çıkardıktan sonra paketliyoruz çuvallara ama hem kömür sıcak hem de hava sıcak. Bu sene kömür hiç para etmiyor. Bizim kömürlerimiz değersiz görünüyor. Sattığımız rakamlar kazandırmıyor. Mevsimlik işçi olarak geliyoruz yaklaşık 8 ay burada kalıyoruz. Yurt dışından kömür getirildiğinde bizim kömürlerimiz satılmıyor. Kar yağana kadar havalar soğuk olana kadar bekliyoruz. Ondan sonra ailemizle Diyarbakır'a dönüyoruz. Neredeyse her sene farklı bir şehre gidiyoruzö dedi.
'MANGAL KÖMÜRÜ İÇİN 1 AY NÖBET TUTUYORUZ'
Mangal kömürü yapan Vedat Kayadelen (23) ise 1500 kilometre yol yaparak Eskişehir'e geldiklerini ancak para kazanamadıklarını söyledi. Aileleri ve çocuklarıyla birlikte çalışarak mangal kömürü ürettiklerini belirten Kayadelen, 'Diyarbakır'dan çalışmak için neredeyse 1500 kilometre mesafe geliyoruz. Mangal kömürü üretiyoruz, bu iş çok zor. Ağaçları ormandan kesip getiriyoruz. Sonra kapatıyoruz ve mangal kömürü olması için 1 ay bekliyoruz. Yurt dışından alınan kömürler bize sıkıntı yaratıyor. Çalışıyoruz ama kazanamıyoruz. Çok büyük emeği var bu işin. Bu işi yaparken yaralananlar bile oluyor. Diyarbakır'dan gelip çalışıyoruz. Çuvallarla mangal kömürü satıyoruz, böyle geçinmeye çalışıyoruz. Mangal kömürü denilince çok basit geliyor insanlara ama emeğimiz büyükö şeklinde konuştu.
MOLADA TÜRKÜ SÖYLENİP DİNLENİYORLAR
Çalışırken, elleri ve yüzleri kömür karası olan aileler, mola verdiklerinde ise 13 yaşındaki 8'nci sınıf öğrencisi Mehmet Temel'in söylediği türkülerle dinleniyor. Gündüz okula giden Mehmet Temel, kalan zamanlarda ise ailesinin mangal kömürü üretimine destek oluyor. Çadırda kalan ailelerin ürettiği mangal kömürleri çuvallarla toptancılara kilosu 3 liraya kadar fiyatlarla satılıyor.
