'Evrenin Hızlanarak Genişlemesi'
Kainatın sadece yüzde 5'ini biliyoruz, geri kalanı büyük bir gizem
Dünyaca ünlü astro-fizikçi, 'Kara Enerji'nin kaşifi Alex Flippenko, Boğaziçi Üniversitesi'nde 'Evrenin Hızlanarak Genişlemesi' başlıklı bir konferans verdi. Prof. Flippenko, 'karanlık enerji'nin şu anda fiziğin en gizemli kavramı olduğunu söyledi.
California Berkeley Üniversitesi'nde astro fizik ve astronomi profesörü olan Alex Flippenko, Boğaziçi Üniversitesi'nin 150. Yıl kutlamaları kapsamında Fen Edebiyat Fakültesi'nin davetlisi olarak 7 Mayıs Salı günü 'Evrenin Hızlanarak Genişlemesi' başlıklı bir konferans verdi.
Evrenin genişlemesiyle ortaya çıkan 'kara enerji' kavramını keşfeden ve bu keşfiyle 1998 yılında Science Dergisi'nin ödülü almış olan Prof. Alex Flippenko, büyük ilgi uyandıran konferansında evrenin tam 14 milyar yıl yaşında olduğunu belirtti.
Bilimin evrenin ne kadar büyük ve ne kadar yaşlı olduğu, ne zamana dek varolmaya devam edeceği gibi konuları her zaman merak ettiğini söyleyen Prof. Flippenko, evrende tek galaksinin bizim üzerinde yaşadığımız galaksi olmadığını; tam tersine milyonlarca galaksi olduğunu belirtti.
Prof. Alex Flippenko, konuşmasında şu başlıklara değindi:
Kainat hızlanarak genişliyor
1929 da Edwin Hubble evrenin genişlediğini buldu. Yakın galaksiler düşük hızda, uzak galaksiler daha büyük hızla bizden (samanyolu galaksimizden) uzaklaşıyorlardı. Bu genişlemenin yavaşlayacağı düşünülüyordu hep. Nasıl yukarı elma fırlatırsak yerçekiminden dolayı hızı yavaşlar ise, milyarlarca galaksinin birbirini çekmesi sonucu evrenin genişleme hızının da azalacağı tahmin ediliyordu.
Evren her 10 milyar yılda iki misli genişleyecek
1998'de Berkeley ve Avustralya grupları Şili gözlemevini kullanarak bu hızdaki değişimi ölçmek istemişlerdi. Sonuç herkesi çok şaşırttı. Kainat sadece genişlemekle kalmıyor, hızlanarak genişliyordu üstelik. Şu andaki durum bundan sonra her on milyar yılda evrenin iki misli genişleyeceğini gösteriyor. Sanki anti-yerçekimi varmışçasına, kainat hızlanarak, ivmelenerek genişliyor.
Genişlemeye karanlık enerji neden oluyor
Bu genişlemeye "karanlık enerji"nin neden olduğunu düşünüyoruz. Karanlık enerji, boşluğun enerjisi demek oluyor. Ve bugün kainatın enerji dağılımı şöyle: yüzde 5 bildiğimiz atomlardan yapılmış madde, yüzde 25 karanlık madde. Ve yüzde 70 karanlık enerji. Şayet karanlık enerji ilerde işaretini değiştirmez ise bütün galaksi kümeleri birbirlerinden artan hızlarla uzaklaşacaklar ve sonunda evren çok soğuk ve tenha bir yer olacak, görüntümüzden çıkacak bütün galaksi kümeleri. Ama işaret değişirse o zaman galaksi kümeleri birbirleri üzerine düşmeye başlayacaklar. Tahminimiz işaretin değişmeyeceği ve bu artan hızda olan genişlemenin hep böyle devam edeceği.
Karanlık enerji şu anda fiziğin en gizemli kavramı. Bu nasıl bir şeydir, nasıl ortaya çıkıyor, bilemiyoruz . Keza kara maddeyi de anlamıyoruz. Kainatın yüzde 5'ini teşkil eden normal atomik maddenin de dağılımı şöyle: Bütün galaksilerin bütün yıldızları ancak yüzde yarım. Gerisi sönmüş yıldızlar ve galaksiler arası uzayda. Bu açıdan bakarsak kainatın içinde hiç de önemli bir yerimiz yok gibi. Üstelik kainatın yüzde 95'i hakkında da mevcut oldukları bilgisinden başka bir bilgimiz yok, onları henüz anlamıyoruz.
Çoklu Evren teorisinin ispatlanabilir olması gerekiyor
Sayısı 100 milyonu aşan bu galaksilerin nasıl varolduları ve zaman içinde nasıl evrildikleri sorusunun kozmolojinin temel sorusu olduğunu anlatan Flippenko, farklı evrenlerde yaşamın varolup olmadığını konusunda ise, 'Çoklu Evrenler (Multiple Universes ) bilim dünyası adına heyecan verici bir teori ancak bilimde bir hipotezin dikkate alınabilmesi için test edilebilir olması gerekir. Dolayısıyla bu teorinin inandırıcı olması için başka evrenlerin varlığının gösterilebiliyor olması şart'' diye konuştu.
2011 Nobel Fizik Ödülü alan ekibin çalışmalarına katkı sundu
Görev yaptığı San Francisco'daki Berkeley Üniversitesi'nde öğrenciler tarafından dokuz defa ' En İyi Profesör' seçilen ünlü bilim adamı, Supernova çalışmaları (Evrenin yükselen bir hızla genişlemesi ve supernova patlamaları ile yok oluşu) konusunda dünyanın sayılı uzmanları arasında gösteriliyor.
Evrenin genişlemesiyle ortaya çıkan 'kara enerji' kavramını keşfeden kişi olan Alex Flippenko bu keşfiyle 1998 yılında Science Dergisi'nin ödülü aldı. Hubble teleskobuyla büyük kara delikleri araştıran ekibin içinde yer alan ve 1996-2006 yılları arasında arasında uzay bilimlerinde en çok atıf yapılan akademisyen olma unvanını elde eden Flippenko, 1992 yılında Astronomi Newton Lacy Pierce Ödülü ve 2000 yılında Guggenheim Ödülü'nü, 2004 yılında ise Carl Sagan Bilimi Topluma Yayma ve Tanıtma ödülünü kazandı.
Flippenko, 2006 yılında Amerikan Bilimler Akademisi'ne seçildi. Ayrıca 2011 yılında Nobel Fizik Ödülü'ne değer görülen iki ekibin yürüttüğü çalışmalara katkı sundu. History Channel'da yayınlanan 'The Universe' (Evren) adlı tv programlarına katılan Prof. Alex Flippenko'nun dersleri Berkeley Üniversitesi tarafından online olarak yayınlanıyor.
