Hem Kariyer Hem Çocuk İsteyen Kadınlara Müjde
Kariyer isteği ve diğer yanlış gelecek planları çocuk sahibi olma şansını azaltıyor.
Oysa hem kariyer sahibi hem de anne olmak isteyen kadın gelecek planlarını basit bir kan testi ile garanti altına alabilir.
Beslenme Danışmanı, Sağlıklı Yaşam ve Üreme Koçu Dr. Murat Berksoy "Yaş ilerledikçe kromozomlarda DNA bozuklukları arttığı için yumurta ve spermde genetik bozukluklar artar ve gebe kalma ihtimali azalır. Oysa yapılacak basit bir kan testi ile kadın ham kariyerini hem de çocuk planını gerçekleştirebilir." dedi.
Kadınlarda normal şartlarda 48-52 yaşlarında başlaması gereken yumurta sayısındaki azalma 40 yaşa yakın dönemde azalmaya başlarsa bu duruma 'Erken Yumurtalık Yetmezliği' denir. Yaklaşık yüzde 1-4 sıklıkta kadınlarda karşılaşılır. Beslenme Danışmanı, Sağlıklı Yaşam ve Üreme Koçu Dr. Murat Berksoy konu hakkında şu açıklamalarda bulundu:
Basit bir testle anne olma şansınızı öğrenin...
Doğal yollarla hamile kalamayan erken yumurtalık yetmezliği olan kadınlar tüp bebek tedavilerinde başarı elde etmek de güçlük çekebilir. Çiftlerin çocuk sahibi olma umudunu tüketen bu sorunun altında yatan nedenlerden biri de tedavide kullanılacak kalitede yumurta elde edilememesidir. Bazen çok genç kadınlarda da yumurtalıklardan beklenilen cevap alınamamaktadır. Oysa erken yumurtalık yetmezliği tanısı kanda AMH, FSH, LH ve E2 hormonlarının düzeyleri ile konur. Ultrasonda da yumurtalıkta follikül adı verilen ve yumurta üretim rezervini gösteren yapıların sayısında azalma olduğu görülür. Bunun dışında antimüllerian hormon adetin herhangi bir gününde yapılan bir kan testi yumurta rezervi hakkında bilgi verebilir. Düşük AMH saptanan kadınlarda yumurtalıkların gebe kalma şansını arttırmak için uygulanan tedavilere cevap istenilen düzeyde olmamaktadır.
Olumsuz tablodan korunmak mümkün...
Yumurtalıkların fonksiyonlarını erken dönemde yitirmelerine neden olan pek çok faktör bulunabilir. Bunlar arasında en önemlileri genetik nedenler ve beslenme ve yaşam biçimini içeren çevresel faktörlerdir. Erken yumurtalık yetmezliği olan kadınlar yaşam süreleri boyunca gelişebilecek tüm olumsuz koşullardan aslında korunabilir. Bunun için yaşam tarzlarını düzenlemeleri ve gerekli tetkikleri yaptırarak uygun tedavileri uygulamaları konusunda desteklenmeleri büyük önem taşımaktadır. Aşırı alkol, sigara, kafein kullanımı, şişmanlık, aşırı zayıflık, doymuş hayvansal gıdaların aşırı tüketimi gibi çevresel etkenler de menopoz yaşını etkileyebilir. Gebeliğin 20. haftasında her kız çocuğunda yumurtalıkta 3.5 milyon yumurta bulunurken doğumda bu sayı her yumurtalıkta 1 milyona, ergenlik döneminde 300 bin ve 40 yaşında 10 bine düşer. Üreme çağı boyunca sadece 500 dolayında yumurta gebelikle sonuçlanabilecek hale gelir. Kırk yaşından sonra yumurtaların kaybında bir hızlanma izlenir.
Erken yumurta yetmezliğinin nedenleri
Kemoterapi ve radyoterapiye maruz kalma dışında bağışıklık sistemine ait bozukluklar; yumurtalıklara karşı antikorlar sentezlenir ve yumurtalık dokusunun tahrip olmasına neden olur. Beraberinde tiroid, paratiroid ve böbreküstü bezi bozuklukları, bazı romatizmal hastalıklar, bazı kan hastalıkları ve şeker hastalığı olarak ortaya çıkabilir.
Erken yumurtalık yetmezliğini değerlendirirken kalsiyum, fosfor, açlık kan şekeri, açlık kortizol düzeyi, serbest tiroid hormonları, TSH, tiroid antikorlar, kan sayımı, sedimentasyon hızı, total protein/globulin, romatoid faktör, ANA gibi testler yapılır. Ayrıca hasta 30 yaşın altında ise mutlaka kromozom analizi yapılmalıdır.
Öncellikle bu hastaların yüzde 10 – 20'sinde kendiliğinden geri dönüş olabileceğini göz önünde bulundurmak ve bu nedenle belirli aralıklarla hormon değerlerine bakmak gerekir. Genç hasta grubunda az yumurta elde edilmesine karşın önemli ölçüde başarı elde edilir.
Belirtiler:
Adet düzensizliği, adet gecikmeleri, sıcak basmaları, gece terlemeleri, uyku sorunları, duygusal dalgalanmalar, vajinal kuruluk, enerji kaybı, libido azalması, ağrılı cinsel ilişki ve mesane kontrol bozuklukları.
Tüp Bebek Tedavisi öncesi sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, stres kontrolü ve belirlenen sorunlara yönelik tıbbi tedaviler ve yardımcı destek ürünler kullanılır.
Fazla kilo östrojen seviyesini yükseltir hipofiz bezini baskılar yumurtlama olmaz.
Aşırı zayıflık östrojen seviyesini düşürür yumurtlama ve rahim salgısı bozulur.
Aşırı buğday tüketimi, tarım ilaçlarına bağlı olarak yemle beslenen hayvanların doymuş yağlarının sık tüketilmesi, plastik kaplarla su tüketimi, besinlerde a,d,c,b6,b12 vitamini eksiklikleri erken yumurtalık yetmezliğinin ortaya çıkışını kolaylaştırır.
Tedavisi
AMH düşüklüğü veya erken yumurtalık yetmezliği olan kadınlar başvurduğunda öncelikli hormonal ve metabolik testleri yapılmalıdır. Sonra beslenme ve yaşam biçimleri kontrol altına almalarında danışmanlık yaparak, yaşam kaliteleri arttırılır ve çocuk sahibi olmalarına yardımcı olunur. Kanserli hastalar dışında ülkemizde yumurta saklanmasına izin verilmemektedir. Gelenek görenek ve inançlarımıza uygun tedavi seçenekleri için yumurtalık yetmezliği erken fark edilmeli ve özellikle boşanmaları önlemek, aile bütünlüğünün korunması amacıyla erken yumurtalık yetmezliği olan kadınların tespiti ve danışmanlığı ülkemizde büyük önem taşımaktadır.
Öneriler
*Baklagiller ve lahanagilleri daha çok tüketmek anne ve baba adaylarında yumurta ve sperm kalitesini arttırabilir.
*Tarım ilaçlarına maruz kalan besinler yerine organik gıdalar tüketilmeli.
*Hormon bozucu kimyasalların etkisini azaltmak için plastik kaplar özellikle su şişeleri yerine cam veya porselen kaplar kullanılmalı.
*İşlenmiş gıdalar ve doymuş hayvan yağları azaltılmalı, yeterince
lifli gıdalar eklenmeli.
*Özellikle B6, B12, C vitamini, kefir gibi probiyotikler, selenyum, çinko destekleri kan seviyelerine göre desteklenmeli.
*Düzenli egzersiz, stres kontrolü ve kaliteli uykuda yaşam biçimlerinde danışmanlık edilen önemli konular arasındadır. Anne ve baba adayları 70-90 gün içinde bu danışmanlıktan yarar görmeye başlar.
