IKBY'deki Tartışmalı Referandumda Sandıklar Kapandı!
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin anayasaya aykırı tartışmalı referandumunda oy kullanma süresi doldu ve sandıklar kapandı.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) anayasaya aykırı tartışmalı referandumunda oy kullanma süresinin dolduğu ve sandıkların kapandığı belirtildi.
OY KULLANMA SÜRESİ 19:00'DA BİTTİ
Irak Federal Mahkemesi'nin anayasaya aykırı bularak durdurma kararı verdiği referandum süresi bir saat uzatıldıktan sonra yerel saatle 19: 00'da bitti.
YÜKSEK KATILIM DİKKAT ÇEKTİ
Tartışmalı referandumun tek taraflı olmasından ötürü Kürtlerin yüksek bir katılım gösterdiği gözlemlenirken, Türkmen ve Arapların çoğunlukta yaşadığı bölgelerde ise katılımın az olduğu tespit edildi.
SANDIK SONUÇLARI BASIN TOPLANTISIYLA AÇIKLANACAK
Beraberinde birçok tartışma getiren referandumun resmi olmayan sonucunun, sandıklar açıldıktan ve oy sayımlarının yapılmasından birkaç saat sonra bir basın toplantısıyla açıklanacağı belirtiliyor.
IKBY Başkanı Mesut Barzani, 7 Haziran'da siyasi partilerle bir araya geldikten sonra 25 Eylül'de Kerkük ve diğer tartışmalı bölgeleri de kapsayacak şekilde referandum yapacaklarını duyurmuştu.
Barzani, tüm uyarılara rağmen, Birleşmiş Milletler (BM) ve ABD başta olmak üzere birçok ülkenin karşı çıktığı, Irak Federal Mahkemesince "anayasaya aykırı" bulunan referandum kararından geri adım atmadı. Barzani'yi kanun dışı kararından vazgeçirmek için yoğun bir diplomasi trafiği yaşandı.
Erbil yönetimi, tartışmalı referandum gününe kadar merkezi hükümet, BM ve uluslararası toplumdan her seviyede gelen uyarıya kulak tıkadı.
REFERANDUMDA DAKİKA DAKİKA NELER YAŞANDI
KERKÜK'TE SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI İLAN EDİLDİ
18.00: Seçim ve Referandum Bağımsız Yüksek Komisyonu, referandumda oy verme işleminin 1 saat uzatıldığını açıkladı. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki Seçim ve Referandum Bağımsız Yüksek Komisyonu, saat 18.00'de sona ermesi planlanan bağımsızlık referandumunda oy verme işleminin saat 19.00'a kadar uzatıldığını açıkladı.
17.15: Kerkük Valiliği, kentte bu gece sokağa çıkma yasağı ilan etti.
17.05: Irak'ın Kerkük kentinde Bölgesel Kürt Yönetimi'nin bugün yaptığı referandum için 30 ayrı noktada oy kullanıldı. Referandumu protesto eden Türkmen ve Arapların yaşadığı mahallelerde sessizlik hüküm sürerken, Kerkük polisi olası olayları önlemek için geniş güvenlik önlemleri aldı.
Erbil'deki referandum mitinginde İsrail bayrağı dalgalandı...
16.30: Gün içinde Kerkük ve sınır kapılarıyla ilgili çok önemli kararlar çıkaran Bağdat yönetimi, Barzani ve diğer Kürt yetkililerinin banka hesaplarını takibe alacak. Devlet televizyonunda yer alan haberde, "Hükümet, yargı ve denetim organlarına IKBY ve bazı Kürt yetkililerin petrol gelirlerinin yer aldığı banka hesaplarını takibe alma talimatı verdi" ifadeleri yer aldı.
KUDÜS'TE YAŞAYAN KÜRTLER KUTLAMA YAPTI
16.05: Referandumda sandıkların kapanmasına iki saat kala Barzani yönetimi yapılacak kutlamalar için uyarı yayınladı. Yazılı açıklamada, "Her türlü silah kullanımı, gayrımedeni davranış, taşkınlık ve yasadışı eylemlerden sakınıp, şehirlerin ve halkın huzurunu koruyun" denildi.
16.00: Kudüs'te yaşayan Kürtler referandumu gösteri yaparak kutladı. Kutlamalarda bölgesel yönetimin bayrağıyla birlikte İsrail bayrakları da sallandı.
ÇATIŞMA ÇIKTI
15.30: Kerkük'ün güneyindeki önemli Türkmen ilçesi Tuzhurmatu'da bugün çoğunluğu Türkmenlerden oluşan Haşdi Şabi ile Peşmerge arasındaki tartışma çatışmaya dönüştü. Haşdi Şabi'nin açtığı ateşte 2 Peşmerge öldü, yaralılar var.
IRAK, KERKÜK'E ASKERİ GÜÇ GÖNDERME KARARI ALDI
14.25: Irak meclisi, bugün Kerkük ve tartışmalı diğer bölgelerde askeri güç bulundurma kararı aldı. Yazılı açıklamada, "Meclis, Kerkük ve tartışmalı diğer bölgelerde vatandaşların güvenliğini korumak için hükümetin askeri güç bulundurması gerektiği kararı aldı" denildi.
Meclis ayrıca Kerkük petrollerinin merkezi yönetime teslim edilmesi ve referandumda oy kullanan memurların görevden uzaklaştırılmasını karara bağladı.
Bağdat yönetimi, bölgesel yönetimin denetimindeki tüm sınır kapılarının kapatılmasını da istedi. Başbakanı Haydar el İbadi ise, güvenlik güçlerine bölgesel yönetimde yaşayanların korunması talimatını verdi.
SURİYE DE TEPKİ GÖSTERDİ: BİZ SADECE BİRLEŞİK IRAK'I TANIYORUZ
13.43: Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Nuri Maliki, Bağdat'ta düzenlenen referandum karşıtı etkinlik sırasında yaptığı konuşmada, "Referandumun Irak geneli ve Kürdistan bölgesi özelinde tehlikeli yansımaları olacak. Tüm tarafların ve mercilerin yasal olmadığına karar verdiği bu referandum, Irak halkının birliğine karşı açılmış savaştır. Arap, Kürt ve diğer bileşenler, İsrail'in bu ayrılık projesine karşı durmalı. Hükümet de Kerkük ve diğer tartışmalı bölgelerdeki Türkmen, Arap, Ezidi ve diğer bileşenlerin can güvenliğini sağlamalı" dedi.
12.50: Referandumla ilgili bugüne kadar sessizliğini koruyan Suriye, ilk resmi açıklamasını Dışişleri Bakanı Velid Muallim aracılığıyla yaptı. Referandumu tanımadıklarını belirten Muallim, "Biz sadece birleşik bir Irak'ı tanıyoruz. Irak'ın bölünmesine yol açacak herhangi bir süreci reddediyoruz" dedi.
"KÜRTLERİN TARİHİNDE KARA GÜN"
12.10: Amerikan Associated Press (AP) haber ajansı, başkent Bağdat sakinlerinin bir numaralı gündeminin referandum olduğunu ve her yerde seçimin konuşulduğunu bildiriyor. Ajansa konuşanlardan bazıları, Irak'ta İsrail yaratılması endişesi taşıdıklarını söylüyor. Bağdat sakinlerinden Ali Rubayah, referandumu "Kürtlerin tarihinde kara gün. Bugün Kürtler Irak'ın kuzeyinde İsrail yaratmaya çalışıyor" sözleriyle değerlendirdi. Oylamanın Irak'ın bölünmesi anlamına geldiğini söyleyen gazeteci Raad Muhammed ise, bunu hem Irak halkının hem de bölgedeki pek çok ülkenin kabul edemeyeceğini vurguladı.
İRAN, IKBY'YE HAVADAN SONRA KARA SINIRINI DA KAPATTI
11.50: IKBY için hava sahasını dün kapatan İran, bugün yeni bir adım daha attı ve kara sınırını da kapattı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, "Irak devletinin toprak bütünlüğünü destekliyoruz. Irak devletinin talebi üzerine hava sahamızı ve kara sınırlarımızı IKBY'ye kapattık" dedi.
NEÇİRVAN BARZANİ: 26 EYLÜL'DE KÜRDİSTAN KURULMAYACAK
11.30: Canlı yayında konuşan IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani, "Referandum asla 26 Eylül'de bağımsızlık ilan edeceğimiz anlamına gelmiyor, asla Türkiye için tehdit değildir. Türkiye'nin bizi anlamasını bekliyoruz. Referandum, sınırları belirlemek için değildir. Komşu ülkelere, bölge için istikrar unsuru olduğumuzu gösterdik" dedi.
KURBAN KESEN DE VAR
10.45: Irak meclisi tarafından görevden alınan ancak koltuğunu bırakmayan Kerkük Valisi Necmettin Kerim, kentteki Garmiyan İlkokulun'nda oyunu kullandı. Kritik kentte Kürtlerin yoğun olduğu bazı mahallelerdeki oy merkezlerinde davul zurna çalınıyor.
10.05: Kuzey Irak'taki referandumda ilk iki saat geride kaldı, sokaklardaki güvenlik önlemleri dikkat çekiyor. Her oy verme merkezinin önünde silahlı polis veya askerler duruyor.
09.25: Çok sayıda seçmen Erbil'de bulunan Barzani Namır Okulu'nda oyunu kullandı. Okul çevresinde güvenlik önlemlerinin alındığı görüldü. Oy vermeye gelen bir kişi de kurban kesti.
SONUÇLAR 72 SAATTE AÇIKLANACAK
09.11: Mesut Barzani'den sonra oğlu Güvenlik Konseyi Müsteşarı Mesrur Barzani de aynı sandığa gelerek oy kullandı. Barzani ve oğlu gazetecilere herhangi bir açıklama yapmadan seçim merkezinden ayrıldı.
09.00: Referandum sonuçlarının 72 saatte açıklanmasının beklendiğini aktaran Reuters haber ajansı, 5.2 milyon seçmenin bulunduğu bölgede oy pusulalarında dört ayrı dilin yer aldığını bildiriyor: Kürtçe, Türkçe, Arapça ve Süryanice.
TABELALARDA 4 DİL VAR
08.50 : Başta Irak, Türkiye ve İran olmak üzere ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya gibi birçok ülke tarafından karşı çıkılan referandumda, Barzani'nin yayın organı Rudaw dünya tarafından destek gördüklerini ileri sürüyor ancak haberde iki kişiye yer veriliyor. ABD'nin Hırvatistan eski büyükelçisi Peter Galbraith, ABD'nin eski Birleşmiş Milletler (BM) Büyükelçisi John Bolton.
08.40: Caddelerdeki birçok yol tabelasında dört dilin olduğu (Arapça, Kürtçe, Türkçe ve Süryanice) Kerkük merkezinden de ilk fotoğraflar geçiliyor. Referandumun en kritik kentinde Türkmenler ve Araplar sandık kurulmasına tepkili. BBC, yüzlerce Türkmen ailenin çatışma endişesiyle geçici olarak Bağdat'a gittiğini, Kerkük'te kalanların ise toplu halde aynı evde yaşadığını aktarıyor. Birçok evde erzak ve yiyecek stoku yapıldı. BBC'ye konuşan Irak Türkmen Cephesi'nin lideri Erşad Salihi, "Eğer bir kişi Türkçe, Kürtçe ve Arapça'yı aynı anda bilmiyorsa gerçek bir Kerküklü değildir' denir" diyor, bir iç savaş uyarısı yapıyor.
BARZANİ OYUNU KULLANDI
08.35: Irak Kürt bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani, sandık başına giderek oyunu kullandı.
İLK FOTOĞRAFLAR GELDİ
08.25: Yerel saatle sabah 8'de açılan sandıklar akşam 6'da kapanacak.
07.50: Uluslararası haber ajansları, Erbil'den ilk referandum fotoğraflarını geçiyor. Sandığa gidenlerin parmaklarının boyandığı dikkat çekiyor.
TÜRKMEN KENTLERİNDE DE SANDIK KURULDU
07.40: Sandık kurulan yerler arasında Kerkük, Tuzhurmatu gibi Türkmenlerin yoğun yaşadığı kentler ile Musul'un Mahmur ve Şengal gibi ilçeleri de var. 7 bini IKBY içinde, 5 bini de tartışmalı bölgelerde olmak üzere 12 bin noktada kurulan sandıklarda oy kullanma işlemi başladı.
07.30: Irak Bölgesel Kürt Yönetimi (IKBY) lideri Mesut Barzani, dün kameralar karşısına geçti ve uyarılara kulak asmayarak referanduma gidileceğini ilan etti. Barzani'nin yayın organı Rudaw, 5 milyon seçmenin bulunduğunu bildiriyor. Talabani ve diğer muhalif Kürt hareketlerin daha etkin olduğu Süleymaniye, 1 milyon 280 bin seçmenle en kalabalık kent. Bölgenin başkenti Erbil'de 1 milyon 200 bin, fırtınanın koptuğu Kerkük'te ise 750 bin civarında seçmen bulunuyor.
