İngiltere Ldp Sözcüsü: Türkiye'de İfade Özgürlüğünün Kısıtlanmasından Endişeliyiz

Londra merkezli Centre for Turkey Studies (CEFTUS) tarafından organize edilen halka açık bir oturumda gazeteci yazar Erdoğan Aydın 16 Nisan'daki referendumu ve teklif edilen anayasa değişikliklerini değerlendirdi. Britanya Parlamentosu'nun Avam Kamarası'nda gerçekleşen programın ev sahipliğini Liberal Demokrat Parti sözcüsü Milletvekili Tom Brake üstlendi. Tom Brake açılış konuşmasında kendi partisi dahil Britanya'nın ana partilerinin Türkiye'deki ifade özgürlüğünün kısıtlanması, gözaltı ve tutuklamaların artması gibi gelişmeler konusunda endişeli olduğunu dile getirdi. Brake Türkiye'nin gelecek referendumu ile Brexit referendumunu karşılaştırarak Türkiye'de referendum öncesi bilgi kirliliğinin olmamasını ve siyasetçilerin kişisel çıkarlarının öne çıkmamasını umduğunu belirtti.

"Türk tipi başkanlık sisteminde başkanı denetleyecek kurum kalmayacak"

Erdoğan Aydın, moderatörlüğünü CEFTUS danışma kurulu üyelerinden Sara Whyatt'ın üstlendiği toplantıdaki konuşmasında referendumdan "hayır" oyunun çıkması ile Türkiye'nin demokratik bir yola sürükleneceğini, buna karşılık "evet" çıkması ile mutlak monarşiye dönüleceğini savundu.

Aydın referenduma götürülen anayasa değişiklilerinin Türkiye'yi 1982 anayasasından da geriye götürebileceğini; 1982 anayasası her ne kadar özgürlükleri kısıtlayan bir yapıyı kökleştirmiş olsa da devletin kurumları ile yönetenleri denetleyebilecek bir anayasa olduğunu söyledi. Aydın şimdi getirilmek istenen "Türk tipi başkanlık sistemi"nde ise yaşama, yürütme ve yargıyı kontrolünde tutabilecek başkanı denetleyecek hiçbir kurumun kalmayacağını söyledi.

"Yasama, yürütme ve yargı bir kişinin hakimiyeti altına geçecek"

Aydın, başkanlık sisteminde partili başkanlık geleceğini, bakanları ve yardımcıları başkanın denetleme olmaksızın atayabileceğini, başkanın meclisi herhangi bir sebepten feshedilebileceğini, kanun hükmünde kararname çıkarabileceğini, olağanüstü hal ilan edebileceğini, Anayasa Mahkemesi'nin 15 üyesinden 12'sini doğrudan atayabileceğini ve Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 6 üyesini doğrudan atayabileceğini söyledi. Dolayısıyla yasama, yürütme ve yargının bir kişinin hakimiyeti altına geçeceğini söyleyen Aydın, bu yetkilerile donatılmış başkanlık sisteminin Türkiye'yi gelişmekte olan demokrasi geleneğinden tamamiyle uzaklaştıracağını savundu.

"OHAL döneminde yapılması başka vahim bir durum"

Konuşmasında Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'ne sunulan Venedik Komisyonu raporundan bahseden Aydın, anayasal değişiklik için yapılan bu referendumun içeriğinin yanı sıra olağanüstü hal döneminde yapılmasının "bir başka vahim bir durum" olduğunu savundu. Aydın, MHP'nin muhalifleri dahil Hayır kampanyası yürütmek isteyen herkesin açıkça engellendiğini, terrorist ve ajan yaftası yapıştırıldığını ve bir korku ortamı oluşturulduğunu dile getirdi.

Avrupa Birliği üye ülkeleri ile olan gerilimin referendum öncesi iç siyaset malzemesi olarak kullanılmasına değinen Aydın, Suriye dolayısıyla ABD ve Rusya ile olan anlaşmazlıkları da ekleyince Türkiye'nin yalnızlaştığını söyledi. Müttefiklerini kaybeden bir ülkede referdendum sonrası vaad edilen istikrarın nasıl olacağını sorgulayan Aydın, ayrıca yeni anayasada Türkiye'nin etnik ve inançsal yapısına dair hiç bir önerme gelmediğini de ekledi.

Sıradaki konuşmacı TESEV eski Başkanı Can Paker

CEFTUS Direktörü İbrahim Doğuş toplantı sonrası anayasa değişikliği üzerine her kesimden görüşlerin paylaşıldığı programlar yapmaya devam edeceklerini söyledi. Doğuş 16 Nisan öncesi referendum konulu dört toplantı daha yapacaklarını ve bunlardan birinde AKP'ye yakın bir isim olan Can Paker'in ana konuşmacı olacağını ekledi.

TESEV eski Başkanı Can Paker, 30 Mart günü 19: 00-21: 00 saatleri (GMT) arasında Parlamento'nun 9 numaralı komite odasında gerçekleşecek olan programın ev sahipliğini Ealing Southall Bölge Milletvekili Virenda Sharma üstleniyor. 1997-2001 yılları arasında Türkiye'de İngiltere Büyükelçiliğini yapmış olan Sır David Logan da toplantının moderatörlüğünü yapacak. (Fotoğraflı)