İran'da Düşen Jetin İlk Raporu Açıklandı: Tam 51 Kez Burnunu Kaldırmaya Çalışmış

İran'da düşen iş adamı Hüseyin Başaran'ın kızı Mina ve arkadaşlarını taşıyan uçağın kara kutusunun ilk incelemesi tamamlandı. Düşüş anına ilişkin panik anlarının ses kaydı ve pilotun 51 kez burnunu kaldırmaya çalıştığı ortaya çıktı.

DÜŞEN JETİN KARA KUTUSU ÇÖZÜLÜYOR, TÜM VERİLER SAĞLIKLI

İran'da düşen içinde Mina Başaran ve arkadaşlarının olduğu Challenger 604 tipi iş jetinin kara kutu incelemeleri tamamlandı ve ön rapor hazırlandı. Fransa'da, İranlı ve Türk yetkililerin de katıldığı incelemeler sonucu ön rapora ait ilk bilgiler sızmaya başladı. Uçağa ait FDR ve CVR kayıtlarının, iddia edildiği gibi bozuk olmadığı ve tüm verilerin sağlıklı şekilde alınarak incelendiği belirtildi.

PİLOT, 51 KEZ JETİN BURNUNU KALDIRMAYA ÇALIŞMIŞ

İran Kaza Kırım ekibinin Fransa'dan gelen kara kutu kayıtlarından yaptığı analize göre uçak 38 bin feet yani 12 bin 600 metrede süratsiz kalarak anormal duruma girdi. Dalış sırasında pilotlar uçağı kurtarmak için 51 kez burnu kaldırmaya uğraştı. Kokpitte büyük bir kargaşa yaşandı.

Dubai'den İstanbul'a uçan iş jeti, Başaran Holding'in sahibi Hüseyin Başaran'ın evlenecek kızı Mina ve arkadaşlarını taşıyordu. İran hava sahasında pilotlar, 36 bin feet yani 12 bin metreden 38 bin feet'e (12 bin 600 metre) tırmanmak için izin aldı.

HIZ İBRESİ SADECE BİR TARAFTA YÜKSELMİŞ

İranlı yetkililerin incelemelerine göre, kumanda sol tarafta uçan Kaptan Pilot Beril Gebeş'teydi. Tırmanma sırasında uçağın hız göstergesinde ibre yükselmeye başladı. Ancak bu sadece kaptan pilotun oturduğu sol taraftaki göstergedeydi. Kokpit.aero'nun ulaştığı bilgilere göre sağ tarafta oturan İkinci Pilot Melike Kuvvet'in hız göstergesi normal çalışıyordu.

KOKPİTTEKİ PANİK SES KAYITLARINA YANSIMIŞ

Normalde tırmanışta süratin sabit olması veya düşmesi gerekiyordu. Hızla ilgili yükselmeyle birlikte iki pilot ne olduğunu anlamaya çalıştı. Süratin artmasını önlemek için Beril Gebeş lövyeyi çekmeye başladı. Kara kutu analizine göre 51 kez uçağın lövyesi çekilerek tırmanma kumandası verildi.

Ancak uçağın gerçekte sürati düşüyordu. Bir süre sonra Challenger 604 anormal duruma girerek ekseni etrafında dönmeye ve hızla irtifa kaybetmeye başladı. İkinci pilot, uçağın manuelini çıkartarak durumu çözmeye çalıştı. Kokpitte ciddi bir panik yaşandığı ses kayıtlarına da yansıdı. Yönetimsel bir kriz yaşandı.

20 BİN FEET'TE PARÇALANMAYA BAŞLAMIŞ

Hız limitini aşan uçakta 20 bin feet yani 6 bin 600 metre yükseklikte yapısal parçalanmalar meydana gelmeye başladı. Uçağın motor parçaları koptu. Kuyruk bölümü gövdeden ayrıldı. Daha sonra da uçak dağlık alana düşerek yandı.

PİTOTÜP ÇALIŞMADI

Uçakta sürat bilgisi, pitotüp olarak adlandırılan sistemden alınıyor. Dışarıdan gelen hava hızı ölçülerek hız göstergesine yansıtılıyor. Ancak pitotüpün tıkanması, buzlanması veya arızalanması nedeniyle sağlıklı hız ölçümü yapılamıyor. Bu durumda pilotların vereceği yanlış karar, anormal duruma girilmesi ve kazaya neden olabiliyor.

İÇİNE KUM TANELERİ KAÇMIŞ OLABİLİR

Ancak uçağın rotası üzerinde buzlanma yapan bulutların olmaması akıllara 'bir arıza mı yaşandı' sorusunu getirdi. Uzmanların ortaya attığı bir başka konu da yolcularını bekleyen uçağın pitotüpü kapatılıp emniyet alınmamışsa içine kaçması muhtemel kum taneleri. Tüm bu olasılıklar nihai rapor ile ortaya çıkacak.