İran'la Yapılan Nükleer Müzakerelerde Anlaşma Sağlandı

İsviçre'nin Lozan kentinde İran ile 5+1 ülkeleri arasında devam eden nükleer müzakerelerde anlaşma sağlandı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde kilit konulara çözüm bulunduğunu ve taslak hazırlamaya başladıklarını söyledi. Buna göre taslağın 30 Haziran'a kadar hazır olması gerektiğini belirtti.

AMERİKA DIŞİŞLERİ BAKANI "BÜYÜK GÜN" DEDİ

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de, Twitter hesabından yaptığı ve "büyük gün" diye başladığı açıklamada, "Nükleer müzakerelerde esas konularda anlaşma için parametreler belirlendi. Yakında nihai anlaşma için çalışmaya başlayacağız" ifadelerini kullandı.

"AMERİKA İLE İLİŞKİLERİN NORMALLEŞECEĞİ ANLAMINA GELMİYOR"

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif anlaşma sonrası düzenlenen basın toplantısında, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) İran ile ilgili tüm kararlarının bu anlaşma ile sona ereceğini ifade etti. Zarif, dünya güçleri ile nükleer program üzerinde bir anlaşmaya varmaları durumunda bunun ABD ile ilişkilerin normalleşeceği anlamına gelmeyeceğini söyledi.

ABD ile ciddi fikir ayrılıklarının bulunduğunu ifade eden Zarif, "Karşılıklı güvensizliğimiz geçmişe dayanıyor. Umarım, bu mutabakatın cesurca uygulanmasıyla bu güvensizliğin bir kısmı tamir edilir." ifadelerini kullandı.

"TEK BİR TESİS KALACAK"

AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ise, İran'ın nükleer programının belli oranda kısıtlanacağını söyleyerek, "Tek bir nükleer tesis kalacak. Daha sonra İran'a uygulanan ambargolar kaldırılacak" dedi.

SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?

Anlaşmayla ilgili gelen ilk bilgilere göre; İran'ın mevcut zenginleştirilmiş uranyum stoğunun üçte ikisi imha edilecek ya da ülke dışına çıkarılacak. İran'ın nükleer programı 10 yıl boyunca gözetim altında olacak.

Hemen nihai anlaşmanın taslağı yazılmaya başlanacak, 30 Haziran'a kadar taslak metin hazırlanmış olacak. 30 Haziran'da belirlenen hedeflere ulaşılırsa nihai anlaşma imzalanacak.
Sürecin bundan sonraki kısmını Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) izleyecek. UAEK İran'ın söz konusu anlaşma çerçevesinde verdiği sözleri tutup tutmadığını takip edecek ve raporlayacak.

UAEK'in olumlu raporlar vermesi ve 30 Haziran'a kadar şartların yerine gelmesi halinde İran'a uygulanan yaptırımların kalkması bekleniyor.

İSRAİL VE SUUDİ ARABİSTAN TEPKİ GÖSTERMİŞTİ

Nükleer müzakereler bölge ülkeleri arasında ilişkiler ve güç dengeleri açısından da büyük önem taşıyor. Ortadoğu'daki İran etkisi nedeniyle endişeli olan İsrail ve Suudi Arabistan, anlaşmanın Tahran'ın elini daha da fazla güçlendireceğini öne sürüyordu.
Bu yüzden iki ülke, anlaşmanın sağlanmaması için ABD yönetimine yoğun baskı yaptı.
İki ülkenin bundan sonraki süreçte de nihai anlaşmanın sağlanmaması için baskıyı sürdürmesi bekleniyor.