Macaristan Cumhurbaşkanı Ader, Yeni Anayasayı İmzaladı
Macaristan'da büyük tartışmalara yol açan anayasa değişikliği Cumhurbaşkanı Janos Ader tarafından imzalanmasının ardından resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Macaristan'da büyük tartışmalara yol açan
anayasa değişikliği Cumhurbaşkanı Janos Ader tarafından imzalanmasının ardından
resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Avrupa Birliği ve ABD'nin ciddi eleştirilerine rağmen Macaristan
Parlamentosu'nda kabul edilen anayasa değişikliği, geçen hafta Meclis Başkanı
Laszlo Köver, dün de Cumhurbaşkanı Ader'in onayının ardından bugün uygulamaya
sokuldu.
Cumhurbaşkanı Ader, daha önce yaptığı açıklamada, ne siyasal ne de anayasal
açıdan imzalamak dışında bir seçeneğinin olmadığını belirterek, "Cumhurbaşkanı
partiler üstüdür, ancak anayasaya uymakla mükelleftir. Yeni anayasayı imzalamak
anayasal görev ve mecburiyettir" ifadesini kullanmıştı.
Yeni değişiklikle birlikte ülkede anayasa, Başbakan Victor Orban'ın 2010
yılında iktidara gelmesinden bu yana 4. kez değiştirilmiş oldu.
Yüksek Mahkeme'nin daha önce anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal
ettiği bazı düzenlemeleri içeren anayasa değişikliği, parlamentoda 265'e karşı 11
oyla kabul edilmiş, oylamada 33 milletvekili çekimser kalmıştı.
Yeni anayasayı, Başbakan Orban'ın liderliğini yaptığı muhafazakar Fidesz
Parti'sinin yanı sıra Hristiyan Demokratlar ve 3 bağımsız milletvekili destek
verirken, Sosyalistler ise anayasa değişikliğini protesto etmişlerdi.
-Yeni anayasada neler değiştirildi-
Değişiklikle anayasaya eklenen "Temel Yasa", yerel yetkililere kamuya açık
yerlerde yaşayan ve sokaklarda uyuyan evsizleri cezaevine gönderme ya da para
cezası verme yetkisi tanıyor, radyo ve televizyonlarda yayınlanan siyasi kampanya
reklamlarına sınırlama getiriyor ve üniversite öğrencilerine ancak mezun olduktan
sonra ülke için çalışmayı kabul etmeleri durumunda burs verilebileceğini
belirtiyor.
Aile kavramının yeniden tanımlandığı anayasa değişikliğinde aile, "bir kadın
ile bir erkek arasındaki evlilik" olarak niteleniyor ve eşcinsel evliliklerin önü
kapatılıyor.
Anayasa değişikliği, aynı zamanda cumhurbaşkanı ve mahkemenin anayasada
yapılacak değişikleri yeniden gözden geçirme yetkisini de iptal ediyor.
Değişiklik, mahkemelerin Macaristan'da komünist dönemin sona ermesiyle 1989'da
yeniden yazılan eski anayasanın yürürlükte olduğu dönemde alınan kararlara atıfta
bulunması da yasaklanıyor.
-Tüm kesimlerden eleştiri var-
Macar hukuk uzmanları ve sivil hak savunucuları tarafından hükümete çok
fazla yetki verdiği için eleştirilen yeni anayasa, ABD ve Avrupa'nın da tepkisini
çekti.
AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ile Avrupa Konseyi Genel Sekreteri
Thorbjorn Jagland, daha önce yaptıkları açıklamalarda Macaristan'daki anayasa
değişikliğinin hukukun üstünlüğü ilkesi, Avrupa Birliği (AB) yasaları ve Avrupa
Konsey'i standartlarına uygun olup olmadığı ile ilgili endişelerinin olduğunu
belirtmişti.
AB, Macaristan Başbakanı Orban'ı daha önce de basın özgürlüğü, anayasa
mahkemesi ile merkez bankası üzerindeki hükümet kontrolü gibi konularda
eleştirmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı ise anayasa değişikliği ile ilgili endişelerini dile
getirerek değişikliğin gözden geçirilmesi gerektiğine işaret etmişti.
1 Ocak 2012'de iktidara gelen Orban, parlamentoda üçte ikilik bir üstünlüğe
sahip.
Orban'ın iktidara geldikten sonra anayasada yaptığı değişiklikler, anayasa
mahkemesinin yetkilerini birer birer elinden aldı. Anayasa Mahkemesi, halihazırda
yasa değişikliklerini içerik olarak değil sadece biçim yönünden
değerlendirebiliyor. - BUDAPEŞTE
