Pelosi'nin olası Tayvan ziyareti Çin'i harekete geçirdi! Gerçek cephanelerle, savaş uçaklarıyla dev tatbikat
Çin donanması, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin olası Tayvan ziyareti öncesi Tayvan Boğazı'nda ve Güney Çin Denizi'nde tatbikatlar yaptı. Çin devlet televizyonu gerçek cephaneyle atış yapılan tatbikatın görüntülerini paylaşırken, Pelosi'nin henüz doğrulanmayan ziyareti öncesinde ABD ve Çin ordularının Tayvan yakınlarındaki askeri hareketliliği artırdığı gözleniyor.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), dün Tayvan Adası'nın karşı kıyısındaki Fucien eyaletine bağlı Pingtan Adaları açığında "gerçek cephane kullanılan" tatbikat gerçekleştirdi. Çin Deniz Güvenliği İdaresi, tatbikat nedeniyle dün saat 08.00 ile 21.00 arasında bölgeye gemi girişini yasakladı.
TELEFON GÖRÜŞMESİYLE DUYURULDU
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile ABD Başkanı Joe Biden arasında 28 Temmuz'da yapılan telefon görüşmesi ile aynı gün duyurulan tatbikat, Tayvan Adası'nın 125 kilometre açığında ve Pelosi'nin ziyaret etmesi beklenen Taipei kentine 185 kilometre mesafedeki bölgede icra edildi.
ÇİN DEVLET TELEVİZYONU GÖRÜNTÜLERİ PAYLAŞTI
Öte yandan Çin devlet televizyonu CCTV, dün akşam saatlerinde yayımladığı haberinde, PLA donanmasına ait, "Tip 055" sınıfı, güdümlü füze taşıyan Yan'an muhribinin Güney Çin Denizi'nde gerçek cephaneyle atış yaptığı tatbikatın görüntülerini paylaştı. Geminin kaptanı Li Cinvey, televizyona yaptığı açıklamada, "faaliyetin yeni harp donanımlarının pratik kullanımına odaklandığı" ve "müşterek komutayı geliştirmeyi ve yeni harp kapasitesinin oluşumunu hızlandırmayı amaçladığını" belirtti.
ABD UÇAK GEMİSİ VE ÇİN SAVAŞ GEMİLERİ
Pelosi'nin henüz doğrulanmayan ziyareti öncesinde ABD ve Çin ordularının Tayvan yakınlarındaki askeri hareketliliği artırdığı gözleniyor. ABD donanmasının Pasifik'teki 7. filosuna bağlı görev yapan Ronald Reagan savaş gemisinin, hafta başında harp filosuyla Singapur'dan ayrılarak kuzeydoğu yönünde Güney Çin Denizi'ne doğru hareket ettiği bildirilmişti.
Güney Çin Denizi'nde egemenlik tartışmalarına konu olan Spartly Adaları'nın yakınlarında seyreden filonun varış hedefine ilişkin açıklama yapılmazken, söz konusu doğrultuda ilerlemesi halinde Tayvan'a ulaşacağı öngörülüyor. ABD'nin Pasifik'teki askeri unsurlarının, liderlerin ve üst düzey yetkililerin ziyaretlerinde güvenliği sağlamak amacıyla yer değiştirmesi sık rastlanılan bir durum fakat bu, iki ülke ordularının bölgede sıcak temas riskini artırıyor. "South China Sea Brief" adlı blokun yazarı, Vietnamlı deniz güvenliği uzmanı Duan Dang, Twitter hesabında, Çin'e ait bir "Tip 052D" destroyer ve bir "Tip 054A" fırkateynin, önceki gün ABD uçak gemisinin 27 kilometre ve 25 kilometre yakınında görüldüğüne dair deniz takip verilerini paylaşmıştı.
Tayvan, son günlerde artan Çin işgali korkusuyla askeri hazırlıklarını hızlandırdı.
SAVAŞ UÇAKLARININ HAREKETLİLİĞİ DE ARTIYOR
Bölgede iki ülkenin savaş ve keşif uçaklarının hareketlerinin arttığına dikkati çeken Duan, ABD uçak gemisinin Singapur'dan demir aldığı 26 Temmuz'da Çin'in Spartly Adaları'nda uçak pisti inşa ettiği Fiery Cross Resifi'ne bazı savaş uçaklarını konuşlandırdığını bildirmişti. Duan, uçakların bir süre sonra kuzeye uçarak üslerine döndüğünü belirterek bunun, Çin ordusunun Pelosi'nin ziyareti halinde Güney Çin Denizi'nde gerginliği tırmandırabileceğine dair bir mesaj olduğunu yorumunu yapmıştı.
İÇ İÇE GEÇEN KORUMA HALKALARI OLUŞTURULACAK
Associated Press (AP) haber ajansına konuşan Amerikalı yetkililer, henüz doğrulanmayan ziyaretin yapılması halinde, "ABD ordusunun Hint-Pasifik bölgesindeki güçlerinin ve harp vasıtalarının hareketini artıracağını", "Pelosi'nin Ada'ya ulaşabilmesi için savaş uçakları, gemiler, keşif araçları ve diğer askeri sistemleri kullanarak iç içe geçen koruma halkaları oluşturacağını" bildirmişti. Amerikalı yetkililer, Çin'in, Pelosi'nin ziyaret kararı alması halinde, Tayvan çevresine uçak gemisi yollayarak uçuşa yasak bölge oluşturabileceğini, savaş uçaklarıyla Pelosi'nin Ada'ya inmesini engelleyebileceğini ihtimal dahilinde görüyor. Beyaz Saray güvenlik yetkililerinin, ziyaret ile ilgili kaygıları olduğu, uluslararası basındaki haberlere yansımıştı. Biden, Pelosi'nin ziyaretiyle ilgili, "Ordu, iyi bir fikir olduğunu düşünmüyor." ifadesini kullanmıştı.
NİSANDA PLANLANAN ZİYARET İPTAL EDİLMİŞTİ
Pelosi'nin gelecek günlerde yapmayı öngördüğü Asya-Pasifik turunda Japonya, Güney Kore, Singapur ve Endonezya'nın olduğu bazı ülkeleri ziyaret edeceği, Tayvan'ın da programa dahil edilebileceği iddia ediliyor. Söz konusu ülkelerin hiçbiri henüz ziyaretleri doğrulamış değil. 82 yaşındaki Pelosi'nin nisanda Tayvan'a yapmayı planladığı ziyaret, Kovid-19'a yakalandığı gerekçesiyle iptal edilmişti. Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o günlerde Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaretinin "tek Çin" ilkesinin tanımladığı "kırmızı çizginin" aşılması anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu. Ziyaretin gerçekleşmesi halinde Pelosi, 25 yıl aradan sonra Ada'yı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olacak. Daha önce, 1997'de Newt Gingrich, bu görevi yürütürken Tayvan'ı ziyaret etmişti.
ÇİN TAYVAN'IN KENDİ TOPRAĞI OLDUĞUNU İDDİA EDİYOR
Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti. Çin ve Tayvan o günden beri anlaşmazlık yaşamaya devam ediyor. Çin, Tayvan'ın kendi toprağı olduğunu iddia ediyor. 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası konumu belirsiz.
TAYVAN'IN EN BÜYÜK DESTEKÇİSİ: ABD
Ancak Tayvan'ı bağımsız bir ülke olarak kabul eden ve diplomatik ilişki kuran birçok ülke var. Ve elbette Çin'in en büyük 'düşmanı' ABD bu ülkelerin başında geliyor. Tayvan'ın diplomatik koruyucusu ve bir yandan da en büyük ekonomik destekçisi ABD yıllardır adaya silah, askeri malzeme ve askeri eğitim yardımı yapıyor.
Bu durum, zaten gerilimli olan Çin-ABD ilişkilerini çoğu zaman kopma noktasına gelmesine neden olurken, hali hazırda yaşanan Ukrayna işgali ve Rusya tarafından yürütülen savaş Tayvan'da yıllardır süren Çin işgali ve büyük ölçekli savaş korkusunu ayyuka çıkarmış durumda. Tayvan'ın son günlerde büyük ölçekli bir Çin işgaline karşı yaptığı devasa askeri hazırlık gazete manşetlerinde ilk sıralarda yer alırken ABD'den gelen haber tüm korkuları yeniden su yüzüne çıkardı.
EN BÜYÜK DİPLOMATİK KRİZLERDEN BİRİ OLABİLİR
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin, Tayvan gezisi planı Çin'i çileden çıkardı ve Beyaz Saray'da ciddi bir jeopolitik soruna yol açtı. Peki bu ne kadar büyük bir sorun? Pazartesi günü Çin, Nancy Pelosi'nin önümüzdeki haftalarda Tayvan ziyaretine çıkması halinde, bunun "ciddi sonuçları" olacağı konusunda bir uyarı yaptı. Politik sıralama bakımından ABD Başkanının ardından ikinci sırada yer alan Pelosi, 1997'den bu yana kendi kendini yöneten adaya seyahat eden en yüksek rütbeli ABD politikacısı olacak. Bununla birlikte Çin, kendi kendini yöneten Tayvan'ı, sonunda tekrar ülkenin bir parçası olacak ayrılıkçı bir eyalet olarak görüyor ve bunu başarmak için olası güç kullanımı ihtimalini dışlamış değil. Potansiyel gezi sadece Pekin'i rahatsız etmekle kalmadı. Kulislerden yayılan söylentilere göre, Biden yönetimi, kendi partisinin en önemli isimlerinden olan siyasetçiyi bu geziden vazgeçirmeye çalışıyor.
