Putin'in Türkiye Gündemi Enerji ve Suriye
İki lider en son G-20 Zirvesi sırasında 3 Eylül'de Çin'de bir araya gelmişlerdiRusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kasım 2015'teki uçak krizinin ardından bugün ilk kez Türkiye'yi ziyaret ediyor.
Putin ve Erdoğan görüşmesi 1 saat 40 dakika sürdü
Rusya'nın, Türk-Rus ilişkilerinin normalleşmesi için kritik konulardan biri olarak gördüğü Türk akımı projesi anlaşması İstanbul'da imzalandı.
İmza törenin ardından konuşan Rusya lideri Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hem Türk akımı hem de Akkuyu Nükleer Santrali projesini hızlandırmak için çaba harcayacaklarını söylediler.
Rus savaş uçağının düşürülmesi nedeniyle patlayan krizinin ardından Türkiye'ye ilk ziyaretini gerçekleştiren Rusya lideri Vladimir Putin'le Erdoğan 1 saat 40 dakika süren bir zirvede biraraya geldi.
Görüşmenin ardından Rus gazını Trakya üzerinden Türkiye'ye taşıyacak Türk akımı projesinin imza törenine katılan iki lider, törenin ardından birer açıklama yaptı.
Erdoğan, ilişkileri hızla normalleştirmeye çalıştıklarını Türk Akımı ve Akkuyu nükleer santrali projelerinde iki ülke ilişkilerindeki kriz nedeniyle yaşanan gecikmenin telafi edileceğini umduğunu söyledi.
Erdoğan Halep'e yardım konusunu ve Fırat Kalkanı operasyonlarını da Putin'le görüştüklerini söyledi.
Rusya lideri de, hem Rusya'nın hem de Türkiye'nin akan kanın durdurulmasından yana olduklarını, Suriye'de siyasi çözüme hızlı biçimde geçmeyi istediklerini söyledi.
"Halep'e insani yardımların götürülmesi için her türlü çaba gösterilmesi konusunda görüşümüz aynıdır" dile getiren Putin, bu insani yardımın ulaştırılmasının güvenliğinin sağlanmasının önemli bir konu olduğunu söyledi.
Putin, Halep'e yardım konusunda kilit güzergahlardan Castello yolu çevresinden Suriye ordusu ve muhalif güçlerin uzaklaştırılması önerisini Amerikalılara ilettiklerini belirterek, "Ama Amerikan tarafı bunu yapamıyor ya da yapmak istemiyor. Cumartesi günü İsviçre'de yapılacak görüşmelerin en önemli gündem maddesi bu olacaktır. Halep'te akan kanın durdurulması için BM özel temsilcisi bu bölgeden silahlı bırakmak istemeyenlerin uzaklaştırılması teklifinin yerine getirilmesi konusunda mutabık kaldık" dedi.
Uçak krizi nedeniyle askıya alınmıştı
Rus uçağının düşürülmesinin ardından Türk ürünlerine uygulanan kısıtlamaların kademeli olarak kaldırılmakta olduğunu kaydeden Putin, son olarak narenciye sektöründe kısıtlamaların kaldırıldığını söyledi.
Rusya lideri, Türkiye'ye sevkedilen Rus doğalgazı fiyatında indirim için de bir mekanizma oluşturulacağını söyledi.
Putin zirve öncesinde toplanan enerji kongresinde yaptığı konuşmada, Rusya'nın güvenilir bir enerji tedarikçisi olarak kalacağını ve Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesini hayata geçirmek istediklerini söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da yaptığı konuşmada, Türk Akımı projesi üzerinde çalıştıklarını ve projeye olumlu baktıklarını belirtti.
Rusya'dan yola çıkıp Türkiye'de Trakya bölgesine doğalgaz taşıması öngörülen Türk Akımı'nın yıllık kapasitesinin 63 milyar metreküp olması hedefleniyor. Projenin maliyeti ise 13,6 milyar euro olarak hesaplanıyor.
Türk Akımı, Kasım 2015'teki uçak krizinin ardından askıya alınmış ancak Temmuz ayı sonunda hayata geçirilmesi konusunda taraflar uzlaşmaya varmıştı. Normalleşmenin kilidi enerji anlaşmaları Türk Akımı projesi için anlaşmanın imzalanmasının diğer ekonomik alanlarda atılacak adımların da önünü açması bekleniyor.
Rusya'nın etkili gazetelerinden Kommersant, bu anlaşmanın ekonomik alanda ilişkilerin yeniden canlanmasına ve Türkiye'den gelen sebze-meyve ticareti üzerindeki kısıtlamaların kaldırılmasına yardımcı olacağı yorumunu yaptı.
Hürriyet Daily News gazetesine konuşan Rusya Enerji Bakanı Aleksander Novak da ikili ilişkilerin normalleşmesi sürecinde enerji konusunun kilit rol oynayacağını vurguladı.
Aleksander Novak, "Hem Türk Akımı hem Akkuyu Nükleer Santrali, ilişkilerimizi canlandırmak için iki kritik projeyi oluşturuyor" dedi.
Rus bakan, Türkiye'nin Akkuyu projesini hızlandırmak için elinden geleni yaptığını da sözlerine ekledi.
Türkiye, 2010 yılında Rusya ile santralın yapılmasına ilişkin ilk anlaşmayı imzalamıştı. Toplam 4800 megavat kurulu güce sahip 4 reaktörden oluşacak santralin, en geç 2023 yılında devreye girmesi öngörülüyor.
En büyük anlaşmazlık Suriye'de İki liderin gündeminde Suriye'deki iç savaş başlığının olacağı toplantı öncesinde basına duyurulmuştu.
Kremlin yaptığı yazılı açıklamada, görüşmenin gündem maddeleri arasında Suriye ve diğer uluslararası meselelerin olduğunu bildirdi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Suriye'de yapılacak bir işbirliğinin savaşın sona erdirilmesine olumlu katkı yapmasını beklediklerini ifade ederken, Ankara'nın ateşkesin yeniden yürürlüğe girmesi ve insani yardım geçişlerinin başlamasına yardım etmeye hazır olduğunu ifade etti.
Suriye'de; Rusya'nın rejim güçlerini, Türkiye'nin ise muhalifleri desteklemesi iki ülke arasındaki en sıkıntıları konulardan birini oluşturuyor.
İlişkileri Kasım 2015 öncesine döndürme talimatı
Türkiye'nin Kasım 2015'te bir Rus jetini düşürmesi, iki ülke ilişkilerinin kopmasına neden olmuştu.
Temmuz ayında başlayan normalleşme süreciyle birlikte Putin ile Erdoğan iki kez başbaşa görüşme yaparken, ekonomik ve siyasi ilişkilerin yeniden canlandırılması için bir dizi adım atıldı.
Bu kapsamda bir diğer adım da dün atıldı ve Türkiye ile Rusya 1 milyar dolarlık bir yatırım fonunun kurulması için bir anlaşma imzaladı.
İmza töreninde konuşan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, "Ortak fon; Rusya Yatırım Fonu ile beraber Türkiye Varlık ve Yatırım Fonu bir araya gelecek ve ilk etapta 500'er milyon dolarlık rakamı ortaya koyarak 1 milyar dolarlık bir sermayeyle kurulacak, sonra ihtiyaç duyulduğunda daha fazlası devam edecek." dedi.
Zeybekci ayrıca her iki ülke liderinin attığı adımlarla ilişkilerin çok hızlı bir şekilde Kasım 2015 öncesindeki haline getirilmesi yönünde talimat aldıklarını da sözlerine ekledi.
