"Şehir değiştiren" Karyağmaz köyü yeni yerine taşınmak için gün sayıyor
Yeniden kalkınması mümkün görülmeyen köylerin taşınmasına ilişkin 2010 yılında alınan Bakanlar Kurulu kararı kapsamında Balıkesir'in Dursunbey ilçesine bağlı Karyağmaz köyü, Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı Yalıntaş Mahallesi'ne taşınmak için gün sayıyor.
Yeniden kalkınması mümkün görülmeyen köylerin taşınmasına ilişkin 2010 yılında alınan Bakanlar Kurulu kararı kapsamında Balıkesir'in Dursunbey ilçesine bağlı Karyağmaz köyü, Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı Yalıntaş Mahallesi'ne taşınmak için gün sayıyor.
Balıkesir kent merkezine yaklaşık 110, Dursunbey'e 35 kilometre uzaklıktaki, geçmişi 600 yıl öncesine dayanan ve 1940'lı yıllarda bağlı olduğu Mustafakemalpaşa'dan ayrılarak Dursunbey'e bağlanan orman köyü Karyağmaz'ın, tekrar Mustafakemalpaşa'ya bağlanması için çalışmalar sürüyor.
Türkiye'de bir ilke imza atılan taşınma kararı sonrası, 4 yıllık inşaat çalışmalarının ardından 700 dönümlük arazide yeni nesil yerleşim modeli ortaya çıktı. Proje kapsamında, 404 konut, 1 köy konağı, iki tip olmak üzere 100 ahır, okul, cami, yol, içme suyu, kanalizasyon ve yağmur suyu inşaatı tamamlandı.
4 yılın sonunda proje kapsamında yapılan 164 metrekarelik 2 katlı 3+1 bahçeli konutlar, 20 Ekim'de yapılan kura çekimi sonrası hak sahiplerine teslim edildi.
Karyağmaz'ın ilkbaharda gerçekleşmesi beklenen naklinin ardından ulaşım, eğitim, sağlık hizmeti ve çalışma hayatı kolaylaşacak.
Aynı köyden olan ve taşınmasına öncülük eden Hazine ve Maliye Bakanlığı İç Denetim Koordinasyon Kurulu Başkanı ve eski AK Parti Balıkesir Milletvekili Ali Osman Sali, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Karyağmaz'ın taşınma sebebinin yerleşim yerlerinden uzak orman köyü olmasından kaynaklandığını söyledi.
Arazilerin bir kısmının Dursunbey, bir kısmının da Mustafakemalpaşa sınırında kaldığını belirten Sali, yerleşim yerinin dezavantajlarından dolayı köylülerle yaptıkları istişare sonucunda taşınma kararı aldıklarını anlattı.
"Burası bozuk orman sahasıdır"
Sali, taşınma kararının 2004'te alındığına işaret ederek şöyle konuştu:
"Bakanlar Kurulu kararı 2010'da çıktı ama 2004'ten 2010'a kadar da yer tespiti ve arazi problemlerinin çözülmesi, proje taslaklarının hazırlanması gibi süreçler geçti. 2010'da Bakanlar Kurulu kararıyla beraber hukuksal, kamulaştırma işlemleri başladı. 2017 senesinde de inşaat ihalesi yapıldı. Köy, Bursa Mustafakemalpaşa Yalıntaş Mahallesinde bir araziye taşındı. Burası bozuk orman sahasıdır. Mevzuat altyapısı Anayasanın 169. maddesi ve orman köylerinin kalkındırılmasının desteklenmesi hakkındaki kanuna göre yapıldı. Türkiye'de bir ilktir, yani orman mevzuatı çerçevesinde yapılan ilk taşınma işlemidir."
Eski köyün ormanlaştırılmak üzere kamulaştırıldığını aktaran Sali, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kamulaştırma bedelleri, yeni yerleşim yerindeki maliyetlerden mahsup edilmek üzere devlet hesaplarına aktarıldı. Yani biz, kamulaştırma bedellerimizi yeni yerleşim yerlerinin maliyetlerinden düşürülmek üzere devlete bıraktık. Değer takas sistemi bu. İki taraf da değerlerini veya bedellerini ortaya koyuyor, aradaki fark artı-eksi taraflar arasında ödeme işlemine tabi tutuluyor. Yani kişinin evi, arazisi çok kıymetliyse fazlasını devlet ödüyor, eksikse şahıs devlete ödüyor."
Ali Osman Sali, yeni yerleşim yerindeki konutların iki katlı, bağımsız bahçeli olduğunu, yatay mimariyle yapıldığını ve buna "kırsal dönüşüm" adını verdiklerini dile getirerek, "Kırsalın uygun yerlere yerleştirilmesiyle alakalı bir proje olarak görüyoruz. İki katlı dubleks evler. Ciddi bir yeşil alan var burada. 404 bina, 100 tane de ahır var." ifadelerini kullandı.
Bu taşınmayı kırsal dönüşümde "Türkiye modeli" olarak gördüklerini vurgulayan Sali, şunları kaydetti:
"İlkbahara doğru inşallah taşınma bitmiş olacak. Eski köydeki konutları orman idaresi yıkacak. Sadece okul kalacak, orman idaresi idari bina olarak kullanacak. Buradaki modelin aslı şudur, biz asla 'köy naklediyoruz' demedik. Biz köy kuruyoruz. Mantığı budur, farklıdır. Dağılmış olan insanların toplanması mantığına dayanır. Yani eski köydeki 60-70 hanenin taşınması değil, köyden gelir imkanlarının kıtlığı, yaşam şartlarının zorluğu vesaire nedeniyle göç etmiş kişilerin tekrar bir araya toplanması ve yeni bir köy oluşturulmasıdır. Türkiye'nin ilk ve tek örneği olmasının dayanağı da budur. Yani eski köydekilerin yeni bir yerleşim yerine nakledilmesi değil, eski köyden göç etmiş olanların belli bir yerde toplanmasıdır. İşin mantığı budur."
